Son illər texnologiyanın sürətli inkişafı ilə yanaşı, kibercinayətkarlıq da artıb və xüsusilə bank kartlarından pul oğurlanması ciddi bir problemə çevrilib.
İqtisadiyyat.az-ın məlumatına görə, fırıldaqçılar fərqli yollarla insanların bank hesablarına daxil olaraq onların maliyyə vəsaitlərini oğurlayırlar.
Bunun qarşısını almaq üçün müəyyən tədbirləri bilmək və tətbiq etmək vacibdir.
Bank kartlarından pul oğurlama yolları:
Fişinq (Phishing): Fişinq zamanı fırıldaqçılar bank və ya digər maliyyə təşkilatlarından gəldiyi təəssüratını yaradan e-maillər və ya SMS-lər göndərir. Bu mesajlarda istifadəçidən kart məlumatlarını daxil etməsi tələb olunur. Bəzən bu linklər saxta veb-saytlara yönləndirilir və istifadəçilər öz məlumatlarını bilmədən fırıldaqçılara ötürürlər.
Skimming: Bu üsulda fırıldaqçılar bankomatlara və ya POS terminallara gizli cihazlar quraşdırırlar. Bu cihazlar kartın məlumatlarını oxuyur və şifrəni qeydə alır. Sonra kartın surəti hazırlanır və hesabdan pul oğurlanır.
Telefon fırıldaqçılığı: Fırıldaqçılar özlərini bank əməkdaşı kimi təqdim edərək vətəndaşları aldadır. Onlar, məsələn, hesabınızın təhlükəsizliyi ilə bağlı bir problem olduğunu deyərək, kart məlumatlarınızı tələb edirlər.
Virus və zərərli proqramlar: Kompüter və telefonlara yayılan zərərli proqramlar vasitəsilə kart məlumatları oğurlana bilər. Bu proqramlar istifadəçinin cihazında bank əməliyyatlarını izləyərək məlumatları qeydə alır.
Ənənəvi oğurluq: Fiziki oğurluq zamanı bank kartı oğurlanır və şifrə bilindiyi təqdirdə hesablardakı pullar çəkilir.
Bank kartlarını qorumağın yolları:
Rəsmi olmayan linklərdən çəkinin: Bank və ya digər maliyyə qurumlarından e-mail və ya SMS alsanız, daxil olmaq üçün yalnız rəsmi veb-saytlardan istifadə edin. Heç bir zaman göndərilən linklərdən və ya şübhəli mənbələrdən şəxsi məlumatlarınızı daxil etməyin.
Kart məlumatlarınızı heç kimə verməyin: Banklar və digər rəsmi təşkilatlar kart məlumatlarınızı və şifrələrinizi tələb etməz. Heç bir şəxsə telefonla və ya internet vasitəsilə kart məlumatlarınızı təqdim etməyin.
Bankomatlardan istifadə zamanı diqqətli olun: Bankomata daxil etməzdən əvvəl onu diqqətlə yoxlayın. Şübhəli cihazlar və ya əlavə elementlər görsəniz, o bankomatdan istifadə etməyin. Şifrənizi daxil edərkən əllərinizlə klaviaturanı örtərək daxil edin.
Antivirus proqramlarından istifadə edin: Kompüter və mobil cihazlarınızda güclü antivirus proqramlarından istifadə edin və proqram təminatınızı mütəmadi olaraq yeniləyin.
Şəxsi məlumatlarınızı güclü şifrələrlə qoruyun: Bank hesablarınıza daxil olmaq üçün güclü, mürəkkəb şifrələrdən istifadə edin. Mümkün olduqda iki faktorlu doğrulama sistemini aktivləşdirin.
SMS və bildiriş xidmətlərindən istifadə edin: Bankın təklif etdiyi SMS və mobil bildiriş xidmətlərini aktivləşdirin. Bu, hesabınızdakı hər hansı əməliyyat barədə anında məlumat əldə etməyinizə kömək edəcək.
Kartın limitlərini düzgün təyin edin: Bank kartı üçün onlayn ödəniş limitini təyin edin və həddindən artıq yüksək məbləğlərin çıxarılmasının qarşısını alın.
Kontaktla ödəniş (NFC) funksiyasını nəzarətdə saxlayın: Kartınızda NFC funksiyası varsa, bu xüsusiyyəti yalnız lazım olduqda aktiv saxlayın. Həddindən artıq məbləğlərin çıxarılmaması üçün limiti aşağı səviyyədə saxlayın.
Bank kartı oğurluğunun qarşısını almaq və öz maliyyə təhlükəsizliyinizi təmin etmək üçün bu qaydalara əməl etmək vacibdir. İstənilən şübhəli vəziyyətdə bankınıza dərhal müraciət edin və kartlarınızı bloklayın. Yalnız diqqətli davranmaqla və təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət etməklə öz vəsaitlərinizi qorumaq mümkündür.
