İtaliya, ABŞ, Böyük Britaniya və digər ölkələrdən olan beynəlxalq astronomlar komandası öz qalaktikasında yeni ulduzların yaradılmasını praktiki olaraq dayandıran, ondan bütün kosmik qazı atan superkütləli qara dəlik (SMBH) aşkar ediblər.
Paralel.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Astronomy" (NatAstro) elmi jurnalında dərc olunub.
Komanda Ceyms Uebb Orbit Teleskopundan istifadə edərək kəşf edib.
Alimlər 12 milyard ildən çox əvvəl yaranmış qədim qalaktika GS-10578-i araşdırıblar. Onun mərkəzində hətta digər SMBH standartlarına görə nəhəng olduğu ortaya çıxan dəhşətli bir qara dəlik var. Onun kütləsi Günəşin kütləsindən 200 milyard dəfə çoxdur. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Süd Yolu qalaktikamızın mərkəzində yerləşən Oxatan A* qara dəliyi Günəşdən cəmi 4 milyon dəfə böyükdür.
Ətraflı
Müşahidələrin göstərdiyi kimi, qara dəlik GS-10578-dən saniyədə 1000 kilometr sürətlə böyük həcmdə kosmik qaz çıxarır ki, bu da ona qalaktik cazibə qüvvəsini dəf etməyə imkan verir.
Qara dəlik səbəbindən qalaktikadan çıxan qazın kütləsi yeni ulduzların əmələ gəlməsi üçün lazım olan materialın miqdarını üstələyir. Əslində, SMBH öz sistemini məhv edərək onu qısır edib.
Kavli Kosmologiya İnstitutundan tədqiqatın həmmüəllifi, professor Roberto Maiolino deyib: "Biz bilirdik ki, qara dəliklər qalaktikalara böyük təsir göstərir və bəlkə də onların ulduz əmələ gəlməsini dayandırması adi haldır, lakin Ceyms Uebbə qədər biz bunu birbaşa təsdiq edə bilməzdik".
