Zəlzələlər, xüsusilə seysmik aktiv bölgələrdə yaşayan insanlar üçün ciddi bir təhlükə yarada bilər.
Azerforum.com bildirir ki, zəlzələ zamanı nə etməli olduğunuzu bilmək, həyatı xilas edə və yaralanma riskini azalda bilər. Bu məqalədə, zəlzələ zamanı atılmalı olan addımları, zəlzələnin hazırlığını və sonrası tədbirləri ətraflı şəkildə müzakirə edəcəyik.
Zəlzələ Haqqında Qısa Məlumat
Zəlzələ yer qabığındakı hərəkətlər nəticəsində meydana gələn titrəyişlərdir. Bu titrəyişlər, yer altında baş verən qırılmalar, vulkanik fəaliyyətlər və ya insan fəaliyyəti nəticəsində yaranır. Zəlzələlər, güclü olduqda, binaların, körpülərin və digər infrastruktur obyektlərinin zədələnməsinə, insan həyatına ciddi təhlükələrə yol açır.
Zəlzələ Hazırlığı
Zəlzələdən əvvəl hazırlıq, təhlükəsizliyinizi artırmaq üçün çox önəmlidir. Bu hazırlıq mərhələləri aşağıdakılardır:
-
Evdəki Riskləri Dəyərləndirin: Evinizdəki ağır əşyaları (məsələn, kitab rafları, lampalar) təhlükəsiz bir şəkildə yerləşdirin ki, zəlzələ zamanı düşməsinlər. Pəncərə və aynaları mühafizə edin.
-
Təhlükəsizlik Planı Hazırlayın: Ailənizlə birlikdə zəlzələ zamanı nə edəcəyinizi planlaşdırın. Hər kəsin hansı otaqda olacağını, harada toplanacağınızı və kimlərlə əlaqə saxlayacağınızı müəyyən edin.
-
Təchizat Kitinizi Yaradın: Ən azı 72 saatlıq su, qida, dərmanlar, işıq, batareya və ilk yardım vasitələrini əhatə edən bir təchizat kitiniz olsun. Bu kit, zəlzələdən sonra yardıma ehtiyacınız olduğu zaman işə yaraya bilər.
-
İnsanlarla Əlaqə Qurmadan Planlaşdırın: Zəlzələ zamanı telefon xətləri yüklənə bilər. Buna görə, ailəniz və dostlarınızla əlaqə saxlamaq üçün alternativ yollar düşünün.
-
Məlumatlandırın: Zəlzələ riskini azaltmaq üçün komşularınıza və tanışlarınıza bu hazırlıq haqqında məlumat verin. Birlikdə daha güclü ola bilərsiniz.
Zəlzələ Zamanı Etməli Olduğunuz Addımlar
Zəlzələ baş verərkən ilk saniyələr çox önəmlidir. Bu zaman aşağıdakı addımları izləyin:
-
Yerin Sarsıntısı Başladıqda:
- Düş, Qapan və Saxla: Bu, zəlzələ zamanı atılmalı olan ən təsirli addımdır. Yerdəki möhkəm bir əşyaya (məsələn, masa) girin və orada qalın.
- Qorun: Başınızı və boynunuzu qorumaq üçün əllərinizi başınızın üzərinə qoyun. Zəlzələ zamanı düşə biləcək əşyaların altında qalmamağa çalışın.
-
Hərəkət Etmək: Zəlzələ zamanı yerə düşdükdən sonra, hərəkət etməyə çalışmayın. Yalnız zəlzələ dayandıqda, təhlükəsiz bir yerə keçməyə çalışın.
-
Açıq Sahəyə Çıxma: Əgər açıq bir sahədəsinizsə, heç bir şeyin altına girmədən, açıq sahəyə doğru qaçın. Binalardan, ağaclardan və digər potensial təhlükələrdən uzaq durun.
-
Avtomobildə Olarkən: Zəlzələ baş verərkən avtomobil sürürsünüzsə, yavaşlayın, təhlükəsiz bir yerə çəkin və orada durun. Yolun kənarında olan əşyaların düşməsindən qaçınmaq üçün açıq sahədə dayanmağı üstün tutun.
Zəlzələ Sonrası Etməli Olduğunuz Addımlar
Zəlzələ bitdikdən sonra, təhlükəsizliyinizi təmin etmək üçün bir sıra tədbirlər görməlisiniz:
-
Zərəri Dəyərləndirin: Zəlzələdən sonra evinizi və ətraf mühiti yoxlayın. Sızan qaz, elektrik problemləri və ya digər təhlükələr varsa, dərhal müvafiq qurumlarla əlaqə saxlayın.
-
Ehtiyatlı Olun: Zəlzələdən sonra kiçik sarsıntılar baş verə bilər. Bu zaman yenidən düşüb qalxmağı unutmayın.
-
Yardım Axtarın: Əgər siz və ya komşularınız zədələnibsə, tibbi yardım axtarın. Birlikdə yardımlaşmağı unutmayın, çünki insanlar bir-birinə dəstək olmalıdır.
-
İnformasiya Alın: Rəsmi kanallar vasitəsilə zəlzələ sonrası məlumat alın. Radio, televiziya və ya internetdən istifadə edərək vəziyyəti izləyin.
-
Təcili Planı Yoxlayın: Zəlzələ sonrası təsirli bir təcili yardım planınız olmalıdır. Bu plan, sizin və ailənizin təhlükəsizliyini artıracaq.
Nəticə
Zəlzələlər təhlükəli ola bilər, lakin doğru hazırlıq və məlumat ilə zərərinizi minimuma endirə bilərsiniz. Zəlzələ zamanı atılmalı olan addımları bilmək, sizi və sevdiklərinizi qorumağa kömək edəcək. Hər zaman hazırlıqlı olun və təhlükəsizlik tədbirlərini ciddi şəkildə tətbiq edin. Unutmayın ki, hazırlıq hər zaman önəmlidir və zəlzələlərin təsirlərini azaltmaq üçün atacağınız addımlar həyati əhəmiyyət kəsb edir.
