Qalata Qülləsi İstanbulun bənzərsiz tarixində iz qoyan, tarixi ilə valeh edən və hər dövrdə diqqət çəkən şah əsərdir. Tarixi yarımadanın Qızıl Buynuza baxan tərəfində yerləşən bu möhtəşəm bina İstanbulun min illik tarixini simvolizə edən ən mühüm abidələrdən biridir. Bu gün qüllə həm yerli, həm də xarici turistlərin böyük marağına səbəb olmaqla yanaşı, həm də İstanbulun mədəni və turistik yaddaşının ayrılmaz hissəsidir.
Tarixi və Memarlıq Xüsusiyyətləri
1348-ci ildə Genuyalılar tərəfindən Qalata divarlarının bir hissəsi olaraq inşa edilən Qalata Qülləsi əvvəlcə "Məsih Qülləsi" (Christea Turris) adlanırdı. Orta əsrlərdən qalma daş işləri ilə yüksələn qüllə 67 metr hündürlüyü və 16 metr diametri ilə bölgənin ən diqqət çəkən tikilisinə çevrilib. Osmanlı dövründə aktiv şəkildə istifadə edilən qüllə, yanğın müşahidə qülləsi, zindan və rəsədxana kimi bir çox fərqli məqsədlər üçün istifadə edilib.
1970-ci ildə hərtərəfli restavrasiyadan keçən Qalata qülləsi hazırda müasir muzey və mədəniyyət mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir. İnteryerdə nümayiş etdirilən tarixi əsərlər, qüllə haqqında ətraflı məlumatlar və qülləni əhatə edən İstanbulun mənzərəsi ziyarətçilərə unudulmaz təcrübə təqdim edir.
Qalata Qülləsi İstanbulun hər yerindən görünən və şəhərin simvoluna çevrilən bir tarixi abidədir. Qüllə İstanbulu hər tərəfdən izləmək imkanı verir. Boğaziçi, Haliç, Topqapı sarayı, Ayasofya kimi tarixi yerləri buradan görmək mümkündür. Xüsusilə gün batımında və gecə saatlarında ortaya çıxan mənzərə ziyarətçilərin yaddaşında unudulmaz yer tutur. Bundan əlavə, qüllə öz restoranı və kafesi ilə ziyarətçilərə ləzzətli yeməklər və bənzərsiz mənzərə ilə xoş vaxt keçirmək imkanı verir.
Qalata qülləsini bu qədər sirli edən məqamlardan biri də haqqında olan əfsanələrdir. Bunlardan ən məşhuru Osmanlı dövrü alimi Hezarfen Əhməd Çələbinin uçuş hekayəsidir. Şayiələrə görə, Hezarfen 17-ci əsrdə hazırladığı qanadlarla Qalata Qülləsindən havaya qalxaraq, Boğaziçi keçərək Üsküdarda enib. Bu hadisə dünya aviasiya tarixində ilk insan uçuşlarından biri hesab olunur.
Qalata qülləsi sevgi və birlik simvolu olaraq da hesab olunur. Əfsanəyə görə, Qalata qülləsinə birlikdə qalxan cütlüklər mütləq evlənəcəklər. Bunun səbəbi isə qüllənin sevgini gücləndirən atmosferə malik olmasıdır. Bu hekayə qülləni romantik bir simvola və xüsusilə cütlüklər üçün məşhur bir məkana çevirir.
Qalata Qülləsi təkcə bir memarlıq əsəri deyil, həm də İstanbulun bütün tarixi boyu keçirdiyi dəyişikliklərin səssiz şahididir. Bizans, Genuya və Osmanlı dövrlərini əhatə edən uzun bir tarixə malik olan bu bina müxtəlif mədəniyyətlərin izlərini daşıyır. İstanbulun modernləşmə prosesində mühüm yeri olan qüllə şəhərin yaddaşını bu günə daşıyan körpü rolunu oynayır.
