Bakı.Trend:
Dünyanın ən böyük qapalı su hövzəsi olan Xəzər dənizi coğrafiməkandan daha çox şeydir. O, həyat xəttidir - biomüxtəlifliyinbeşiyi, dolanışıq mənbəyi və toxunduğu xalqlar üçün birliksimvoludur.
Trendxəbər verir ki, bunu QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin icraçıdirektoru Aygün Əliyeva COP29 çərçivəsində keçirilən "Xəzər dənizivə davamlı inkişaf: Ətraf mühitin mühafizəsi" adlı forumdadeyib.
O bildirib ki, biz böyük bir fəlakətin uçurumundadayanmışıq.
“İqlim dəyişikliyi və ehtiyatsız insan fəaliyyəti öz təsirinigöstərir və sübutlar gözümüzün qabağındadır.
Azərbaycanda Xəzər dənizinə nəzər saldıqda iqlim dəyişikliyinintəsiri danılmazdır. İldən-ilə dəniz daha da çəkilir, sahilləridaralır.
Bu vəziyyət bizim ixtiyarımızda deyil - Xəzəri qidalandırançaylar başqa yerlərdən qaynaqlandığı üçün bu, bizimsərhədlərimizdən kənarda qüvvələr tərəfindən idarə olunur. Bununlabelə, hərəkət etmək bizim borcumuzdur. Təcili tədbirlərgörülməlidir.
Kiçilən Xəzər dənizi təkcə ətraf mühiti deyil, həm də ondanasılı olan milyonlarla insanı təhdid edən, yaxınlaşan fəlakətdir.Biz insan böhranı ilə üz-üzəyik. Saysız-hesabsız insanlarınyaşayışı, mədəniyyəti və gələcəyi təhlükə altındadır.
Azərbaycanda biz bu problemi həll etmək üçün əlimizdən gələniedirik. Biz daha çox su toplamaq və dənizə çatdırmaq üçün yenibəndlər və su anbarları tikirik. Ancaq gəlin açıq deyək: butədbirlər vacib olsa da, tək başına kifayət deyil. Xəzəriqidalandıran əsas mənbələr bizim nəzarətimizdən kənardadır. Buəvəzedilməz resursu xilas etmək üçün bizim kollektiv fəaliyyətə -regional əməkdaşlıq və qlobal həmrəyliyə ehtiyacımız var.
Vətəndaş cəmiyyəti, xüsusən də qeyri-hökumət təşkilatları bumübarizədə mühüm rol oynayır. QHT-lər xalqın səsi, hesabatlılığınkeşikçiləri və kütləvi aksiyaların aparıcılarıdır. Siyasətləritərəqqiyə, öhdəlikləri isə dəyişikliyə çevirmək üçün onların işiçox vacibdir.
İndi hərəkət etməliyik. Biz cəsarətlə hərəkət etməliyik. Xəzərdənizi icmaları, iqtisadiyyatları və ekosistemləri saxlayan həyatxəttidir. Onun yaşaması bizim birliyimizdən, cəsarətimizdən və dahayaxşı sabah üçün bu gün çətin seçimlər etmək istəyimizdənasılıdır”,- deyə o qeyd edib.
Qeyd edək ki, noyabrın 11-də BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrəÇərçivə Konvensiyasının (COP29) Tərəflər Konfransının 29-cusessiyasının açılışı olub.
COP29 çərçivəsində ən yüksək səviyyəli tədbir – DünyaLiderlərinin İqlim Fəaliyyəti Sammiti noyabrın 12-13-də təşkilolunub.
Noyabrın 22-dək Bakı Stadionunda keçiriləcək COP29 Azərbaycanınbu günədək təşkil etdiyi ən nəhəng tədbirdir və regionda ilk dəfəAzərbaycanda baş tutur.
COP29-dan əsas gözlənti iqlim maliyyəsi ilə bağlı ədalətli vəambisiyalı Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfinin (NCQG)razılaşdırılmasından ibarətdir.
COP29 Sədrliyi tərəfindən iqlim fəaliyyəti ilə dayanıqlı inkişafməqsədləri arasında əlaqəni ehtiva edən, yaşıl enerji dəhlizləri,yaşıl enerji saxlancları, iqlim dayanıqlılığı üçün harmoniya, təmizhidrogen, orqanik tullantılarda metanın azaldılması, yaşıl rəqəmsalfəaliyyət və digər mövzuları əhatə edən 14 təşəbbüs irəlisürülüb.
İqlim maliyyəsinin yaradılması fəaliyyət üçün şərait yaradanəsas prioritet olmaqla yanaşı, hamını bir araya gətirməklə 1,5°Cöhdəliyinin yerinə yetirilməsinə töhfə verəcək.
