BOKT-lar maliyyə sektorunun vacib bir hissəsidir, müştərilərə müxtəlif maliyyə xidmətləri təklif edərək iqtisadiyyatı dəstəkləyirlər. Banklardan fərqli mühitdə fəaliyyət göstərən bu təşkilatlar bir biri ilə rəqabətdədirlər.
BOKT-ların müqayisəsi: Kim güclüdür - «Regional BOKT», yoxsa «Finex Kredit BOKT»? - RƏQƏMLƏR
BOKT-ların müqayisəsi: Kim güclüdür - «TBC Kredit BOKT», yoxsa «Kəpəz BOKT»? - RƏQƏMLƏR
BOKT-ların müqayisəsi: Kim güclüdür - «Finoko BОKТ», yoxsa «Para BOKT»? - RƏQƏMLƏR
BOKT-ların müqayisəsi: Kim güclüdür - «Finca Azerbaijan», yoxsa BOKT «İnternational»? - RƏQƏMLƏR
FED.az biznes və maliyyə xəbərləri portalı BOKT-ların müqayisəsi layihəsi çərçivəsində bu dəfə bazarın mühüm oyunçularından olan «EmbaFinans» və «ASEL kredit» BOKT-u müqayisə edib.
EmbaFinans BOKT-un 2023-cü ildəki aktivləri, ASEL Kreditlə müqayisədə təxminən 7.8 dəfə daha böyükdür. EmbaFinansın 58,634 min manat dəyərində olan aktivləri, ASEL Kreditin 7,511 min manatlıq aktivləri ilə müqayisədə ciddi üstünlük təşkil edir.
EmbaFinans 2022-ci ildən 2023-ə qədər aktivlərini 35% artırarkən, ASEL Kreditdə isə 6.4%-lik azalma müşahidə olunmuşdur.
| Min manat | Göstəricilər | Min manat |
| EmbaFinans | BOKT-lar | ASEL kredit |
| 58 634 | Aktivlər 2023 | 7 511 |
| 43 415 | Aktivlər 2022 | 8 029 |
| 35% / 15 219 | Aktivlərin dəyişməsi (%/manat) | -6,4% / -518 |
“EmbaFinans”ın aktivləri 2019-cu ildə 42,083 min manat ikən, 2023-cü ilə qədər hər il ardıcıl olaraq artım nümayiş etdirmiş və 58,634 min manata çatmışdır. Bu beş il ərzindəki 39% artım, “EmbaFinans”ın maliyyə sahəsindəki stabil inkişafını və böyümə strategiyasını təsdiq edir.
“ASEL Kredit” BOKT isə 2019-cu ildə 8,568 min manat aktivə malik olub və bu göstərici növbəti illərdə müəyyən dalğalanmalara məruz qalmışdır. 2020 və 2021-ci illərdə aktivlərdə azalma baş versə də, 2022-ci ildən etibarən yenidən artım müşahidə olunmuş və 2023-cü ildə 8,029 min manata çatmışdır.
| Aktivlər Min AZN | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 42 083 | 34 428 | 32 419 | 43 415 | 58 634 |
| ASEL kredit | 8 568 | 8 012 | 7 062 | 7 511 | 8 029 |
| EmbaFinans | Aktivlər dinamika | ASEL kredit |
| 41,9% | 2019 | 5,4% |
| -18,1% | 2020 | -6,4% |
| -5,8% | 2021 | -11,8% |
| 33,9% | 2022 | 6,3% |
| 35% | 2023 | 6,8% |
| 17,3% | 2018-2023 (orta) | 0,3% |
Öhdəliklərin həcminə görə
2023-cü ildə “EmbaFinans BOKT”-un öhdəlikləri 40,040 min manat səviyyəsindədir ki, bu da “ASEL Kredit” BOKT-un 3,777 min manatlıq öhdəliklərindən təxminən 10.6 dəfə çoxdur. Bu göstərici, “EmbaFinans”ın daha çox borc cəlb etmə gücünə və maliyyə təsirinə sahib olduğunu göstərir.
| Öhdəliklər Min AZN | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 26 150 | 18 666 | 16 320 | 27 147 | 40 040 |
| ASEL kredit | 5 236 | 4 622 | 1 240 | 4 386 | 3 777 |
Kapital göstəricisi
2023-cü il üzrə “EmbaFinans”ın kapital göstəricisi 18,594 min manat olmaqla “ASEL Kredit”in 3,735 min manatlıq kapitalını beş dəfədən artıq üstələyir. Ümumilikdə, so 5 ilin göstəricilərinə nəzər saldıqda hər il kapital həcminə görə EmbaFinans üstün olub.
| Kapital Min AZN | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 15 933 | 15 763 | 16 098 | 16 269 | 18 594 |
| ASEL kredit | 3 333 | 3 390 | 3 435 | 3 642 | 3 735 |
BOKT-ların əsas gəlir mənbəyi - Kredit portfellərinin müqayisəsi
2023-cü ildə “EmbaFinans”ın kredit portfeli 51,380 min manat təşkil edərək, “ASEL Kredit”in 6,691 min manatlıq portfelini təxminən 8 dəfə geridə qoyur. Bu böyük fərq “EmbaFinans”ın daha geniş müştəri bazasına və daha güclü kredit imkanlarına sahib olduğunu sübut edir.
Son 3 il ərzində hər iki BOKT-un kredit portfeli artım tendensiyası nümayiş etdirib.
| Kredit portfeli Min AZN | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 26 002 | 37 890 | 51 380 |
| ASEL kredit | 6 406 | 6 558 | 6 691 |
Əsas məsələ - hansı BOKT sahibinə daha çox qazanc gətirir?
Son 3 ilin mənfəət göstəricilərinə baxdıqda “EmbaFinans”ın xeyli üstün olduğu görünür.
“EmbaFinans” son üç ildə ümumilikdə 11,831 min manat xalis mənfəət əldə etmişdir “ASEL Kredit” isə 2021-2023 illəri ərzində cəmi 407 min manat mənfəət əldə etmişdir və bu göstərici “EmbaFinans”ın mənfəətindən təxminən 29 dəfə azdır.
| Xalis mənfəət Min AZN | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 3 336 | 3 170 | 5 325 |
| ASEL kredit | 45 | 167 | 195 |
5 ilin mənfəəti
2019-2023 illərində EmbaFinans və ASEL Kreditin mənfəət göstəricilərində ciddi fərqlər var. “EmbaFinans” 2019-cu ildə 3,252 min manat mənfəət əldə etmiş və 2023-cü ilə qədər bu göstəricini 5,325 min manata çatdıraraq artım nümayiş etdirmişdir.
“ASEL Kredit” isə 2019-cu ildəki 32 min manat mənfəəti ilə nisbətən kiçik bir gəlirliliklə başlayıb və 2023-cü ilə qədər bunu 195 min manata çatdırsa da, EmbaFinans-a nisbətdə xeyli geridə qalıb.
| Xalis mənfəət Min AZN | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 3 252 | 2 829 | 3 336 | 3 170 | 5 325 |
| ASEL kredit | 32 | 70 | 45 | 167 | 195 |
Gəlirlilik göstəriciləri ROA və ROE üzrə
Kapitalın gəlirliyi – ROE
“EmbaFinans” kapitaldan gəlirliyini 2022-ci ildə 19.4% səviyyəsinə çatdırmış və 2023-cü ildə bu rəqəmi 28,6%-ə yüksəltmişdir ki, bu da investorlara daha yüksək gəlir təqdim etdiyini vurğulayır. “ASEL Kredit” isə 2022-ci ildə 4.5%-lik ROE göstərmiş və 2023-cü ildə bu göstəricini 5.2%-ə qədər artırsa da, “EmbaFinans”a nisbətən xeyli geridə qalmışdır. Bu fərq, “EmbaFinans”ın kapitalı daha effektiv istifadə edərək gəlir yaratmaqda üstün olduğunu göstərir.
| ROE əmsalı | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 19,4% | 28,6% |
| ASEL kredit | 4,5% | 5,2% |
Aktivlərin gəlirliyi– ROA
EmbaFinans 2022-ci ildə 7.3% ROA ilə öz aktivlərindən yüksək gəlir əldə edərkən, 2023-cü ildə bu göstəricini 9%-ə yüksəltmişdir. Bu artım, EmbaFinans-ın aktivlərinin daha gəlirli istifadə edildiyini göstərir.
ASEL Kredit isə 2022-ci ildə 2% ROA nümayiş etdirmiş və 2023-cü ildə bu göstərici cüzi artaraq 2,5%-ə çatmışdır.
| ROA əmsalı | 2022 | 2023 |
| EmbaFinans | 7,3% | 9% |
| ASEL kredit | 2% | 2,5% |
