14 illik hakimiyyətdən sonra iyul ayından müxalifətə keçən Britaniya Mühafizəkarlar Partiyası nəhayət ki, yeni lider tapıb. Keçmiş baş nazir Rişi Sunakın yerinə ilk dəfə qaradərili qadın - 44 yaşlı Kemi Badenok seçilib.
Qaynarinfo "Kommersant"a istinadən xəbər verir ki, partiyanın ifrat sağ qanadını təmsil edən Mühafizəkarların yeni liderinin əsas vəzifəsi Böyük Britaniyada iki ənənəvi siyasi qüvvədən birinin dirçəldilməsinin prosesi olacaq. Torilər növbəti seçkilərdə Leyboristlərdən və ifrat sağçılardan öz mövqelərini geri qazana bilmək üçün sıralarını yenidən qurmağa ümid edirlər.
Mühafizəkarların yeni lideri üçün seçkilərdə Kemi Badenok heç də aşkar favorit deyildi. Əvvəlcə yarışa daha mötədil namizəd, keçmiş xarici işlər naziri Ceyms Kleverli rəhbərlik edirdi. Daha sonra bukmeker kontorları öz kampaniyasını anti-immiqrant ritorikası üzərində quran və Britaniyanın Avropa İnsan Haqları Konvensiyasından çıxmasını müdafiə edən ən radikal namizəd Robert Cenrikin qələbəsinə mərc etməyə başlayılar, çünki onun fikrincə, bu, terrorçular, insanları zorlayanlar, qatillər və pedofillər kimi təhlükəli xarici cinayətkarların deportasiyası zamanı Londona maneə törədir.
650 yerlik İcmalar Palatasında öz yerlərini qoruyub saxlayan 121 Mühafizəkar deputatdan ilkin olaraq yalnız 42-si tərəfindən dəstəklənən xanım Badenoka gəlincə, o, hazırkı qələbəsinə doğru müxtəlif dərəcədə uğur qazanıb. Seçki kampaniyasının üç ayı ərzində onun keçmiş baş nazir Rişi Sunakın əvəzinə Torilərin rəhbəri kürsüsünə keçmək şansı ya gözlənilmədən artıb, ya da sürətlə azalıb. Sentyabrın sonunda Kemi Badenok ölkədə analıq müavinətlərinin həddindən artıq az olduğunu deyərək namizədliyinə son qoyub.
Bununla belə, Tori deputatlarının səsverməsində (bu, seçkinin ilk mərhələsi idi) Ceyms Kleverli çoxlarını təəccübləndirərək, yalnız üçüncü yeri tutub və keçən həftə sonu iki finalçı - Kemi Badenok və Robert Cenrikin arasında adi partiya üzvləri seçim edib. Onlar üstünlüyü birinciyə verib. O, partiya üzvlərinin təxminən 95 min səsinin 56%-ni toplayıb.
Xanım Badenok 2005-ci ildə Mühafizəkarlar Partiyasının üzvü olub və o vaxtdan bəri özünü bu siyasi qüvvənin sədr müavini, yerli idarəetmə, din və icmalar üzrə nazir, bərabərlik şöbəsinin müdiri, xəzinədarlıq katibi vəzifəsində sınayıb, həmçinin Təhsil Departamentində Dövlət Katibi və Biznes və Ticarət Katibi olub.
Lakin onun qələbəsi münasibətilə istisnasız olaraq bütün Britaniya qəzetlərinin ilk dəfə qeyd etdiyi ən mühüm fakt Böyük Britaniyada doğulmuş, lakin 16 yaşına qədər Nigeriyada yaşayan xanım Badenokun ölkənin iki əsas siyasi partiyasından birinə rəhbərlik edəcək ilk qaradərili qadın olmasıdır.
Yeri gəlmişkən, təxminən bir il əvvəl Mühafizəkarların yeni təyin olunmuş rəhbəri Böyük Britaniyanı "dünyada qaradərili olmaq üçün ən yaxşı ölkə" adlandırmışdı.
Qeyd edək ki, Devid Kemeronun baş nazirliyindən bəri Mühafizəkarlar Partiyası qəsdən etnik azlıqların nümayəndələrinin yüksək vəzifələrə cəlb edilməsinə arxalanıb. Anası Syerra-Leonedən olan mühacir, Daxili İşlər Nazirliyinin keçmiş rəhbəri Priti Patel, Uqandadan olan hindistanlı miqrantlar ailəsində anadan olmuş Ceyms Kleverli və ya onun bu vəzifədə davamçısı Suella Bravermanı xatırlamaq kifayətdir. Keniyadan və Mavrikiydən gələn immiqrantlar ailəsi, keçmiş baş nazir və daha yaxınlarda keçmiş baş nazir olan Rişi Sunak haqqında danışmağa ehtiyac yoxdu. Lakin bu fonda belə, partiyanın ardıcıl ikinci etnik azlıq liderinin hakimiyyətə gəlməsi mühafizəkarlar üçün əsl qürur mənbəyi olub.
Bundan sonra Kemi Badenokun əsas vəzifəsi iyul ayında sarsıdıcı məğlubiyyətə uğrayan partiyanı dirçəltmək və bu yaxınlarda ölkədə ən böyük vergi artımı paketini irəli sürən baş nazir Kir Starmerin rəhbərlik etdiyi onsuz da populyar olmayan İşçi hökuməti ilə effektiv şəkildə mübarizə aparmaqdır. Lakin yeni təyin olunmuş lider bu çətin prosesə ideoloji rəqibləri tənqid etməklə deyil, öz partiyasının səhvlərini etiraf etməklə başlamağı üstün tutub. "Partiyamız ölkəmizin uğurları üçün kritikdir, lakin eşitmək üçün dürüst olmalıyıq. Səhv etdiyimizi səmimi etiraf edin, standartlara cavab vermədiyimizi səmimi etiraf edin. Həqiqəti söyləməyin vaxtı çatıb", deyə o, ən yüksək partiya postuna seçildikdən sonra çıxışında qeyd edib.
Mühafizəkarların yeni liderinin səhvlərini düzəltmək üçün tam beş il vaxtı var - növbəti parlament seçkilərinə qədər. Lakin bu beş il çətin ki, Kemi Badenok üçün asan keçsin: Böyük Britaniyada müxalifət lideri vəzifəsi Britaniya siyasətində demək olar ki, ən çətin iş hesab olunur.
Aydın