Donald Trumpın yenidən ABŞ prezidenti olması təhsil sektorunda potensial dəyişikliklər və yaşıl enerji sahəsinə diqqət baxımından fərqli olacaq. Tramp administrasiyasının təhsil sahəsində öncəki mövqeyi dövlət nəzarətinin azaldılması və yerli idarəetmə ilə yanaşı, fərdi məsuliyyətin gücləndirilməsi üzərində qurulmuşdu. Yenidən seçildikdən sonra, xüsusilə yaşıl enerjiyə diqqət çəkməsi, alternativ enerji, turizm və maliyyə ixtisaslarının təhsil sistemindəki təsirlərini daha aracağı gözlənilir.
Yaşıl enerjiyə daha çox önəm verilməsi təhsil sahəsinə də müsbət təsir göstərə bilər. ABŞ-ın ətraf mühitlə bağlı siyasətinin dəyişməsi və alternativ enerjiyə daha çox investisiya yatırılması, bu sahədə ixtisaslaşmış mütəxəssislərə ehtiyacı artıracaq. Bu dəyişiklik, elm və mühəndislik ixtisasları üzrə tələbələrin sayında artıma səbəb ola bilər. Bu sahəyə ayrılan maliyyə resurslarının artması ilə yaşıl enerji və alternativ enerji mövzularını əhatə edən yeni akademik proqramlar və kurslar yaradılacaq, mövcud olanlar isə təkmilləşdiriləcək. Bu, universitetləri enerji səmərəliliyi, bərpa olunan enerji mənbələri və ətraf mühitin qorunması ilə bağlı daha çox tədqiqat işlərinə yönləndirə bilər. Xüsusilə mühəndislik, ekologiya, enerji elmləri üzrə yeni dərs və proqramlara təhsil ocaqlarında ehtiyac yaranacaq.
Alternativ enerji sahəsinə diqqət artırıldıqca, bu sektorun maliyyə və iqtisadi cəhətdən davamlı inkişafı üçün maliyyə sahəsində də ixtisaslaşmaya ehtiyac yaranır. Belə ki, yaşıl enerji layihələrinə investisiya qoyuluşları artdıqca maliyyə institutlarında bu sahəyə yönəlmiş yeni maliyyə modellərinin inkişaf etdirilməsi tələb olunacaq. Bu isə iqtisadiyyat və maliyyə təhsili üzrə yeni kurs və dərslərin yaradılmasını vacib edir. İqtisadiyyat ixtisasına marağı olan tələbələr üçün yaşıl enerjinin maliyyələşdirilməsi və iqtisadi təsiri üzrə ixtisaslaşma perspektivi yaranacaq. Eyni zamanda, universitetlərdə bu sahədə təhsil alan tələbələr üçün daha çox təqaüd proqramı və təcrübə imkanları təqdim edilə bilər.
Turizm sektoru da yaşıl enerji ilə bağlı dəyişikliklərdən faydalanacaq. Yaşıl turizmin və ekoturizmin dəstəklənməsi ilə bu sahədə xüsusi biliklərə sahib mütəxəssislərə tələbat artacaq. Bu da turizm sahəsində təhsil alan tələbələr üçün ekoturizm, bərpa olunan enerji istifadə edən turizm infrastrukturu və davamlı turizm idarəçiliyi mövzularında yeni təhsil və tədqiqat proqramları ilə təchiz olunmalarını təmin edəcək.
Digər tərəfdən, onlayn təhsilin pandemiyadan sonra populyarlığı artdığı halda, Trump administrasiyasının bu mövzuya yanaşması da diqqət mərkəzində olacaq. Dövlətin dəstəyi ilə, ətraf mühitin qorunması və alternativ enerjinin təşviqi məqsədilə hibrid və onlayn tədris modellərinin inkişafına təkan verilməsi mümkündür. Bu, həm tələbələr, həm də universitetlər üçün çeviklik yaradır və yaşıl enerji ilə bağlı təhsilin genişləndirilməsinə imkan verir. Eyni zamanda, bu modellər tədris xərclərini azaldaraq daha çox tələbənin təhsilə əlçatanlığını təmin edə bilər.
Dünya təcrübəsinə baxdıqda, yaşıl enerji və davamlılıq sahəsində ixtisaslaşan təhsil sistemləri, xüsusilə Avropa ölkələrində geniş dəstək görür. Avropa Birliyi ölkələrində bərpa olunan enerji mənbələri üzrə magistr proqramları artır, həmçinin tələbələrə bərpa olunan enerji sahəsində tədqiqat aparmaq üçün qrantlar təqdim olunur. ABŞ-da da bu model tətbiq edilərsə, yaşıl enerji sahəsində kadrların sayının artması və bu sahəyə yönəldilən investisiyaların artırılması ilə bərabər, təhsilin səviyyəsinin də yüksəlməsi gözlənilir.
Son olaraq, bu dəyişikliklər Azərbaycanda da təhsil və əmək bazarına təsir göstərə bilər. Xarici universitetlərdə yaşıl enerji, maliyyə və ekoturizm sahəsində ixtisaslaşan tələbələr daha çox bilik və bacarıqla geri dönərək yerli bazarın inkişafına təkan verə bilər. Azərbaycanın özündə də ekoloji turizm və alternativ enerji sahələrinə artan maraq fonunda bu sahələrdə ixtisaslaşmış kadrların tələbi çoxalır ki, bu da ölkəmizin təhsil sistemində yeni ixtisasların yaradılmasına zəmin yarada bilər.
Bəhman Hüseynli
