Donald Tramp ABŞ prezident seçkilərində qalib gəldikdən sonra qlobal gərginliyin hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyi maraq doğurur. ABŞ-ın müəyyənedici olacağı qlobal böhranların gələcəyini qiymətləndirən təqaüdçü ABŞ admiralı Scot Davidsonun Haber Global Web Özəl-ə verdiyi məlumata görə, Rusiya-Ukrayna müharibəsi bitdikcə Çinlə gərginlik artacaq. Devidson həmçinin ABŞ-ın Suriya və İraqdan çəkilməyəcəyini deyir.
Turkustan.az xəbər verir ki, ABŞ prezident seçkilərində Respublikaçı namizəd Donald Tramp partiyasının 43 il əvvəl əldə etdiyi uğura imza ataraq həm Prezidentlik, həm də Konqresin iki palatası olan Senat və Nümayəndələr Palatasının nəticələrində böyük üstünlük əldə edib. Rusiya-Ukrayna müharibəsi, İsrail-İran qarşıdurmaları, Çin-ABŞ mübarizəsi və Şimali və Cənubi Koreya arasındakı böhran kimi qlobal gərginliyin dünyanı təsir edəcək həddə çatıb-çatmayacağı hələ də narahatlıq mənbəyi olaraq qalır. Bəs, Trampın ikinci dövründə ABŞ bu kritik məsələlərdə harada dayanacaq?
ABŞ-ın mümkün hərbi hərəkətlərini Haber Global Web Özəl-ə qiymətləndirən ABŞ Hind-Sakit Okean Dəniz Komandanlığının (USINDOPACOM) keçmiş komandiri və təhlükəsizlik eksperti, təqaüdçü admiral P. Scot Davidsona görə; Trampın fikri Rusiya-Ukrayna müharibəsini tez bitirmək və ordunu Çinə qarşı yenidən planlaşdırmaqdır. ABŞ-dan; İran təhdidinə görə Suriya və İraqdan çəkilməyəcəyini iddia edən ABŞ hərbi strateqi Devidson bu barədə təəccüblü açıqlamalar verib:
“Donald Tramp ABŞ-ın Avropa qarşısındakı müttəfiqlik öhdəliklərindən heç vaxt boyun qaçırmayıb, bu mövzunu NATO-nun avropalı üzvləri tam dərk etmirlər. Co Bayden dövründə demək olar ki, bütün NATO üzvü ölkələr Trampın təzyiq göstərdiyi müdafiə büdcəsi nisbətinə nail olub. Tramp NATO-nu Ukraynanın alyansın üzvü olmayan Rusiya ilə müharibəsinə nəinki cəlb etmək istəmədi, hətta Bayden də açıq şəkildə Kiyevin NATO-ya daxil olmasına qarşı çıxıb. “Rusiya-Ukrayna müharibəsinin Trampın prezident kimi ilk ilində sona çatması ehtimalı güclüdür”.
“Tramp Yaxın Şərq problemlərinə görə müdafiə komandası və Pentaqon ilə ən böyük gərginliyi yaşayacaq. Məlumdur ki, Tramp heç bir şərt olmadan İsraili dəstəkləyir və ABŞ ordusunu bu müharibəyə cəlb etmək istəyir. Trampın seçki kampaniyasında xarici siyasətlə bağlı ən böyük seçki vədi də buna yönəlib. Pentaqon bütün bu qeyd-şərtsiz dəstəyə və ABŞ ordusunun bölgəyə cəlb olunmasına qəti şəkildə qarşı çıxacaq. Lakin bu dəfə Tramp tək deyil. "Respublikaçılar Partiyası Konqresi ələ keçirərkən ən güclü dövrlərindən birini yaşayacaq."
Müharibə İran torpaqlarında baş verəcəkmi?
"Bütün Konqresin dəstəyinə baxmayaraq, Pentaqon plana qarşı çıxa bilərmi? Əlbəttə, bu mümkün deyil, amma orta yol demokratların və milli təhlükəsizlik müşavirlərinin dəstəyi ilə tapıla bilər. Bu orta yol İsrailin müharibəyə başlaması olacaq. Hava hücumları ilə İran ərazisi ABŞ-ın verəcəyi yeni dəstək "Plan ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri ilə Fars körfəzinə nəzarəti ələ keçirmək ola bilər, lakin bu, münaqişənin birbaşa genişmiqyaslı müharibəyə çevrilməsinə imkan verməyəcək."
“Donald Tramp Suriya və İraqda enerji obyektlərinin mühafizəsində yalnız əsgərləri saxlamağı və qalan bütün qoşunları evə gətirməyi planlaşdırır. Onun partiyası da bu məsələdə həmfikirdir, lakin İrana qarşı ehtiyat tədbiri olaraq ABŞ Suriya və İraqdakı qoşunlarını bölgədə saxlamalı ola bilər. “Düşünürəm ki, Pentaqon prezidenti bu məsələdə razı salacaq”.
“Donald Trampın yeni dövründə Sakit okean regionunda həm donanma, həm də hava qüvvələrinin cəmləşdirilməsi 2024-2025-ci illər üçün müdafiə strategiyası və büdcəsinin əsas əsaslandırması idi. Bu planlaşdırma Tramp dövründə edildiyi üçün indi dünya bu planlaşdırmanın həyata keçirildiyinin şahidi olacaq. “ABŞ və müttəfiqləri arasında Çinə qarşı mübarizə yeni dövrdə qlobal hərbi planlaşdırıcıların əsas gündəmində ön planda olacaq”.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
