D vitamini yağda həll olunan vitamindir və sümük sağlamlığı üçün vacib olan kalsium, maqnezium və fosfatın orqanizmə sorulmasına kömək edir. Vitamin D əzələ hərəkəti, sinir funksiyaları və immunitet sistemi üçün də olduqca vacibdir. D vitamini çatışmazlığı geniş yayılmış bir problemdir. Dünyada təxminən 1 milyard insan D vitamini çatışmazlığından əziyyət çəkir.
"Unikal" D vitamininin faydalarını və çatışmazlığının səbəb ola biləcəyi zərərləri təqdim edir:
D vitamini orqanizm üçün niyə əhəmiyyətlidir?
Sümük sağlamlığı: D vitamini bədənimizdə sümüklərin güclənməsində vacib komponent olan kalsiumu mənimsəməsinə kömək edir. D vitamini və kalsium sümükləri zəiflədən və onların qırılma ehtimalını artıran osteoporozun qarşısını almaq üçün birlikdə işləyir. Buna görə D vitamini, eyni zamanda "günəş vitamini"də adlanır.
Əzələ və sinir funksiyası: Vitamin D əzələlərin hərəkət etməsinə kömək edir və sinirlərin beyin və bədən arasında mesajlar daşımasına yardımçı olur.
İmmunitet sistemi: Vitamin D immun sisteminin virus və bakteriyalarla mübarizə aparmasına kömək edir.
Beyin sağlamlığı: D vitamini qocalmış beynin sağlamlığında mühüm rol oynaya bilər.
İltihab və ağrı: Vitamin D bədənin iltihab və ağrıya necə reaksiya verdiyinə təsir göstərir.
Qan təzyiqi: D vitamini çatışmazlığı hipertoniya və ya yüksək qan təzyiqi ilə əlaqələndirilir. Vitamin D3 hipertoniya və D vitamini çatışmazlığı olan insanlarda qan təzyiqini aşağı salmağa kömək edir.
D vitamininin əsas mənbələri
Günəş işığı: Bədən günəş işığına məruz qaldıqda təbii olaraq D vitamini istehsal edə bilir. Bununla belə, istehsal olunan D vitamini miqdarı dərinin rəngi, günün vaxtı və bulud örtüyü kimi bir sıra amillərdən asılıdır. Həddindən artıq günəşə məruz qalma dəri xərçənginə də səbəb ola bilər, buna görə də günəşdən qoruyucu vasitələrdən istifadə etmədən günəşdə bir neçə dəqiqədən çox vaxt keçirmək tövsiyə edilmir.
Pəhriz: D vitamini olan bəzi qidalara, D vitamininin ən yaxşı mənbələri arasında olan qızılbalıq və ya yüngül konservləşdirilmiş ton balığı və skumbriya kimi balıqlar daxildir. Günəş şüalarına məruz qaldıqda göbələklər çox miqdarda D vitamini ehtiva edə bilər. Yumurta sarısı təxminən 20 IU D vitamini ehtiva edir. Süd, qatıq, taxıl və təxminən 100% meyvə şirələri də D vitamini ilə zəngin məhsullardır.
Əlavələr: Günəş kifayət qədər güclü olmadığı payız və qış aylarında insanlar D vitamini əlavələri qəbul etməlidirlər. D vitamini əlavələri sümük sağlamlığı üçün vacib olan kifayət qədər D vitamini aldığınızdan əmin olmaq üçün yaxşı bir yol ola bilər. D vitamini əlavələrinin iki əsas növü vitamin D2 (erqokalsiferol) və vitamin D3 (xolekalsiferol)dır. Ancaq çox miqdarda D vitamini qəbul etmək zərərli ola bilər.
Zərifə Nağıyeva
