Sağlam qidalanma tendensiyaları arasında son illərdə tez-tez eşitdiyimiz qıcqırdılmış qidalar nəinki dadlıdır, həm də sağlamlıq üçün çoxlu faydalar təqdim edir.
Probiyotiklərlə, asan həzm və immun dəstəyi ilə dolu olan bu qədim üsul müasir pəhrizlərin əvəzolunmaz hissəsi olmağa namizəddir. Budur təfərrüatlar!
Qatıq, kefir... Ənənəvi mətbəxlərin vazkeçilməzləri olan qıcqırdılmış qidalar bu gün sağlam həyatın ən məşhur hissələrindən biridir. Bağırsaq sağlamlığından əhval-ruhiyyəyə qədər bir çox sahədə müsbət təsirlər təqdim edən bu qidalar süfrələrinizə sağlamlıq və dad qata bilər.
Fermentasiya NƏDİR?
Fermentasiya, tarixdən əvvəlki dövrlərdən bəri qida və içkiləri qorumaq üçün istifadə edilən qədim bir texnikadır. Bu prosesdə bakteriya, maya yaxud göbələk kimi mikroorqanizmlər şəkər, eləcə də nişasta kimi üzvi birləşmələri spirt və ya turşuya çevirir.
Bu transformasiya təbii konservantlar yaradır. Qidaların dadını və teksturasını yaxşılaşdırır. Onlara fərqli duzlu, turş və sıx ətir verir. Fermentasiya müxtəlif üsulla həyata keçirilir: qida və ya ətraf mühitdə təbii olaraq mövcud olan mikroorqanizmlər tərəfindən başlanan spontan fermentasiya.
Fermentasiyanın sağlamlıq üçün faydaları
1. PROBİOTİK VƏ PREBİOTİK BAKTERİYALARIN MƏNBƏYİ
Fermentasiya edilmiş qidalarda çox vaxt probiotik bakteriyalar olur. Bu bakteriyalar bağırsaq mikrobiomunu dəstəkləyir. Həzmi asanlaşdırır və həzm problemlərini yüngülləşdirir. Probiyotiklərin miqdarı və effektivliyi qidanın tərkibindən asılı olaraq dəyişə bilər.
2. ASAN HƏZM
Fermentasiya təbii şəkərləri və nişastaları parçalayır. Bu qidaların həzmini asanlaşdırır. Məsələn, süd məhsullarında olan laktoza fermentasiya yolu ilə daha sadə şəkərlərə çevrilərək, qatıq, kefir və pendir kimi məhsulları laktoza dözümsüzlüyü olan insanlar üçün daha uyğun edir.
3. QİDA VASİTƏLƏRİNİ ARTIRIR
Fermentasiya edilmiş qidalar daha çox vitamin və mineral istehsal edir. Onların udulmasını artırır. Xüsusilə fitik turşusu kimi komponentlərin çıxarılması dəmir və sink kimi mineralların udulmasını asanlaşdırır. Turşu çörəyi kimi fermentləşdirilmiş məhsullar eyni şəkildə mineralın udulmasını artırır. Zülalları daha yaxşı parçalayır və qan şəkərinin səviyyəsini tarazlaşdırmağa kömək edir.
4. ƏHVALI VƏ DAVRANIŞINI YAXŞI EDƏ BİLƏR
Bağırsaq sağlamlığı və əhval-ruhiyyə arasındakı əlaqə getdikcə daha çox başa düşülür. Fermentasiya edilmiş qidalarda olan "Lactobacillus helveticus" və "Bifidobacterium longum" kimi probiotik bakteriyalar narahatlıq və depressiya əlamətlərini yüngülləşdirə bilər. Bundan əlavə, "Lactobacillus casei Shirota" stress hormonu kortizolun istehsalına təsir göstərə və stressin fiziki əlamətlərini azalda bilər.
5. ÜRƏK SAĞLAMLIĞINA DƏSTƏK EDƏ BİLƏR
Sağlam bir pəhrizin bir hissəsi kimi fermentləşdirilmiş qidalardan istifadə ürək xəstəliyi riskini azalda bilər. Bu faydalara qan təzyiqində kiçik azalmalar və xolesterol balansına müsbət təsirlər daxildir.
6. İmmunitet funksiyasını DƏSTƏKLƏYİR
Müxtəlif fermentləşdirilmiş qidaların istehlakı immunitet sistemini dəstəkləyə və infeksiya riskini azalda bilər. Tədqiqatlar göstərir ki, probiotik əlavələr yuxarı tənəffüs yollarının infeksiyalarını azaltmaqda faydalıdır. Lakin fermentləşdirilmiş qidaların bu effekti nə dərəcədə təmin etdiyi hələ aydın deyil.
7. Arıqlamaqda kömək edə bilər
Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, müəyyən probiotik bakteriyalar arıqlamağa və qarın yağını azaltmağa kömək edə bilər. Ancaq bu mövzuda daha çox araşdırmaya ehtiyac var.//BAKU.WS