Əməkdar artist Elza Seyidcahan şeirlərdən birinin dərsliyə salındığını vurğulayıb. Bəs görəsən şeirləri cəmiyyət tərəfindən birmənalı qarşılanmayan əməkdar artistin şeirləri şagirdlərə nə verə bilər?
Təhsil eksperti Kamran Əsədov bu barədə Moderator.az-a danışdı. Bildirdi ki, dərsliklərə hansı əsərlərin daxil ediləcəyinə qərar verən proses adətən Təhsil Nazirliyinin və müvafiq elmi-metodik şuraların iştirakı ilə həyata keçirilir.
Təhsil eksperti qeyd edib ki, bu prosesdə əsərlərin dil, üslub, məzmun və pedaqoji uyğunluq kimi meyarlarla seçildiyi bildirilir:
“Elza Seyidcahanın şeirlərinin seçimi məsələsi bu kriteriyalara cavab verib-vermədiyi ilə bağlı suallar doğurur. Əgər belə bir qərar qəbul olunubsa, bu əsərin tədris məqsədlərinə uyğunluğu ilə izah edilməlidir. Lakin cəmiyyətin və bəzi ədəbi ekspertlərin bu qərara qarşı münasibəti mübahisəli olub, qərarın obyektivliyini sorğulayan reaksiyalara səbəb olub. Elza Seyidcahanın yaradıcılığı bəzən cəsarətli ifadələr və fərqli düşüncə tərzi ilə seçilir, lakin onun şeirlərinin dil baxımından zəngin olmaması, bəzi hallarda məzmunun səthi görünməsi şeirlərin tədris məqsədli dərsliklərə uyğunluğunu şübhə altına alır. Dərsliklərin məqsədi yalnız bilik ötürmək deyil, həm də şagirdlərin estetik zövqünü və mədəni dünyagörüşünü formalaşdırmaqdır. Bu baxımdan, dərsliklərdə yer alan əsərlərin milli dəyərləri, ədəbi keyfiyyətləri və pedaqoji tələbləri qarşılaması vacibdir”.
Ekspert deyib ki, Beynəlxalq təcrübədə dərsliklərə əsərlərin seçimi çox vaxt müstəqil ekspertlərdən ibarət komissiyalar tərəfindən həyata keçirilir:
“Bu komissiyalar əsərləri elmi əsaslarla təhlil edir, onların tədris məqsədlərinə uyğun olub-olmamasını araşdırır. Azərbaycanda isə bu proses mərkəzləşdirilmiş formada aparıldığından, bəzi qərarlar cəmiyyətin geniş hissəsində etirazla qarşılanır. Elza Seyidcahanın şeirlərinin dərsliklərə daxil edilməsi ilə bağlı qərarın ədəbi və pedaqoji əsaslarla verildiyini təsdiq etmək üçün bu prosesin şəffaf olması vacibdir. Dərsliklər təkcə təhsil vasitəsi deyil, həm də mədəniyyətin ötürücüsüdür. Bu baxımdan, hər bir əsərin dərsliyə daxil edilməzdən əvvəl onun pedaqoji məqsədlərə uyğunluğu, ədəbi dəyəri və cəmiyyətin gözləntiləri nəzərə alınmalıdır”.
Kamran Əsədov qeyd edib ki, dərsliklərdə təmsil olunan əsərlər şagirdlərin tənqidi düşüncəsini formalaşdırmalı, onların estetik zövqünü inkişaf etdirməlidir:
“Elza Seyidcahanın şeirləri bu məqsədlərə cavab vermirsə, qərarın yenidən nəzərdən keçirilməsi və ictimaiyyətin fikirlərinin də nəzərə alınması vacibdir. Təhsildə ədəbiyyatın rolu milli irsin və dəyərlərin gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından əvəzsizdir. Bu səbəbdən dərsliklərdə istifadə olunan əsərlərin seçimi zamanı ictimai razılığın əldə edilməsi üçün geniş müzakirələrin keçirilməsi tövsiyə olunur. Bu cür müzakirələr cəmiyyətdə təhsil sahəsindəki qərarların qəbuluna daha böyük inam yarada bilər”.
