“Omeqa-3 yağ turşuları insan sağlamlığı üçün həyati əhəmiyyət daşıyan doymamış yağlardır. Bu maddələr ürək-damar sistemi, beyin funksiyaları, immunitet və iltihabların azaldılması üçün çox faydalıdır. İnsan orqanizmi Omeqa-3 yağ turşularını sintez edə bilmədiyi üçün onları qidalar vasitəsilə almaq vacibdir. Balıq və dəniz məhsulları omeqa-3-ün əsas təbii mənbələridir”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında təhlükəsiz qida tədqiqatçısı Asim Vəliyev deyib.
Asim Vəliyev sözlərinə belə davam edib: “Qızılbalıq omeqa-3 yağ turşularının ən zəngin mənbələrindən biridir. Hər 100 qram qızılbalıqda təxminən 2.2-2.5 qram EPA və DHA birləşməsi mövcuddur. Bundan əlavə qızılbalıq D vitamini, selenium və yüksək keyfiyyətli proteinlə zəngindir.
Skumbriya balığı da omeqa-3 yağ turşuları ilə zəngindir. Hər 100 qram skumbriya təxminən 2.6 qram omeqa-3 ehtiva edir. Bu balıq növü həm də B12 vitamini və seleniumla zəngindir, ancaq bəzi növləri yüksək civə səviyyəsinə malik ola bilər, bu səbəbdən diqqətli olmaq lazımdır.
Sardinalar omeqa-3 yağ turşuları ilə yanaşı kalsium və D vitamini ilə də zəngindir. Hər 100 qram sardina təxminən 1.5-2.0 qram omeqa-3 ehtiva edir. Sardinaların çoxu konserv şəklində satılır və əlavə olaraq asanlıqla əldə edilə bilər.
Tuna balığı omeqa-3 yağ turşularını təmin edən əsas balıqlardan biridir. Xüsusilə orkinos (albacore) növü yüksək EPA və DHA tərkibinə malikdir. Hər 100 qram tuna 1.2-1.6 qram omeqa-3 təmin edə bilər. Lakin, tunanın bəzi növləri civə ilə çirklənmə riski daşıdığı üçün həddindən artıq istehlak edilməməlidir.
Omeqa-3 yağ turşuları müxtəlif orqan və sistemlərə müsbət təsir edir. Triqliserid səviyyəsini azaldır, qan təzyiqini normallaşdırır və iltihabları aradan qaldırır.
Omeqa-3 sinir hüceyrələrinin quruluşunda iştirak edir və alzheimer, depressiya və diqqət çatışmazlığı kimi problemlərin qarşısını ala bilər.
Hər balıq növünün özünəməxsus xüsusiyyətləri var və seçim şəxsi ehtiyaclara və sağlamlıq vəziyyətinə bağlıdır. Əgər omeqa-3 tərkibi əsas prioritetdirsə, qızılbalıq, skumbriya və sardina daha yaxşı seçimdir. Lakin, civə riski yüksək olan balıqlar (skumbriyanın bəzi növləri, tuna, qılınc balığı) həftədə bir və ya iki dəfədən çox istehlak edilməməlidir.
Omeqa-3 yağ turşularının təbii mənbəyi olaraq balıqlar sağlam qidalanmanın əvəzolunmaz bir hissəsidir. Qızılbalıq, skumbriya, sardina və hamsi kimi növlər tərkibindəki yüksək EPA və DHA miqdarı ilə fərqlənir. Lakin, balanslı və müxtəlif qidalanma üçün digər mənbələrdən də (kətan toxumu, qoz, çia toxumu) omeqa-3 əldə etmək tövsiyə olunur. Həmçinin balıq seçərkən ekoloji təsirləri nəzərə almaq və davamlı balıqçılıqdan əldə edilən məhsullara üstünlük vermək vacibdir”.
Ayşən Vəli
