Qərbi Azərbaycanlıların 1987-1991-ci illərdə son deportasiyasından sonra Ermənistanda mövcud olan 600 qəbristanlıqdan 500-ü dağıdılıb, 98-i torpaqla və qumla basdırılıb. Yalnız iki qəbristanlıq hələlik dağıdılmayıb. Həmin qəbirlər də gəlib-gedənə göstərmək üçündür ki, baxın, biz mədəni millətik, hətta qəbirləri qoruyuruq. Türk kəndlərində çəkilmiş videokadrlara və fotolara diqqətlə baxın. Hər tərəf çəkildə də, qəbristanlıqlar çəkilmir. Çünki Ermənistan hüquq-mühafizə orqanlarının xarici vətəndaşların qarşısına qoyduğu şərtlərdən biri qəbristnlıqların şəkillərinin çəkilməməsidir. Bununla da onlar tarixin izini itirməyə cəhd gösətrirlər.



Oxuculara təqdim edilən fotolarda acınacaqlı vəziyyətdə olan Saral, Amasiyanın Şörəyel və Ağbaba bölgələrindəki qəbiristanlıqları yer alır. Gedikvəng, Aşağı Şorca, İlanlı (Çaybasar) və s kimi qəbiristanlıqlar isə demək olar ki, tamamilə yer üzündən silinib. Bu gün erməni xaçkarlarının dağıdılması yalanını körükləyən Avropa mediası və Fransa mətbuatı belə məsələlərdə kor olur, kar olur. Budur faktlar və dağıdılmış qəbirlər.
Təkcə qəbirlərin dağıdılması ilə kifayətlənməyən haylar bəzən bütöv kəndləri belə yerlə-yeksan etmişlər. Belə kəndlərdən biri də mənim doğulub boya-başa çatdığım Amasiya rayonunun İlanlı (Çaybasar) kəndidir. Kəndin son peyk görüntüləri bunu bir daha sübut edir. Bütün evlər sökülmüş, infrastruktur dağıdılmışdır.



İndi Ermənistan hökuməti Qarabağdan Ermənistana köç etmiş haylara təklif edir ki, həmin ərazidə məskunlaşsınlar. Məskunlaşmaq istəyən ailənin hər üzvünə 5 milyon dram ( 20 min ABŞ dolları) təklif edilsə də haylar bu təklifdən imtina edirlər. Çünki infrastruktur dağıdılmış, mədəni irsi məhv edilmiş bir yerdə məskunlaşmaq indiki şəraitdə mümkün deyildir. Budur, erməni xisləti, erməni demokratiyası, erməni hiyləsi. Hətta öz millətindən olan insanlara qarşı hiylədən istifadə etmək. Onları çıxılmaz vəziyyətə salmaq ermənidən başqa heç bir millətə məxsus xarakter deyildir.

Şəmsi Qoca,
şair-publisist

• Avropa
• Korluq
• Erməni Vandalizmi