"Tramp və Bayden: ABŞ siyasətində varislik qorunub saxlanılacaq" - "The New York Times"

 

ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın yeni prezidentlik dönəmində Ukrayna ilə bağlı siyasəti Co Baydenin yanaşmasına çox bənzəyəcək. 

 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The New York Times" nəşri yazıb.

 

Nəşr yazır ki, öz sələfi tərəfindən xarici siyasətinin tənqidinə rəğmən, Tramp, ehtimal ki, Kiyevə maliyyə və hərbi yardımı davam etdirəcək. 

 

Lakin ekspertlər dəstəyin həcminin azaldılması və ya onun strukturunun dəyişiləcəyini istisna etmir, bu da Rusiyaya siqnal ola bilər.

 

Tramp dəfələrlə Vladimir Putinlə münasibətlərini nizama salmaq istəyini ifadə edib, bu da Ukraynanın müttəfiqlərində narahatlıq yaradıb. Eyni zamanda, ABŞ-ın siyasətində Konqresin, müttəfiqlərin və öz bürokratiyasının təzyiqi səbəbindən kəskin dəyişikliklər az ehtimal edilir. Analitiklər hesab edir ki, Amerikanın xarici siyasətində güclü ətalət münaqişənin davam etdiyi şəraitdə Ukraynaya dəstəyin əsas elementlərini saxlaya bilər.

 

 

Beynəlxalq münasibətlərə baxışlarında xeyli fərqlər olmasına rəğmən, Tramp və Bayden ilk baxışda göründüyündən daha çox ümumi cəhətlərə malikdir. Bayden Tramp tərəfindən qəbul edilən bir sıra qərarları, o cümlədən Çin, İran və Venesuela ilə bağlı sərt siyasəti qoruyub saxlayıb. Analitiklər hesab edir ki, Tramp da öz növbəsində bir sıra istiqamətlərdə Baydenin kursunu davam etdirəcək.

 

Məsələn, Səudiyyə Ərəbistanı ilə bağlı Bayden əvvəlcədən Krallığı insan haqlarının pozulmasına görə təcrid etməyi vəd edib, lakin sonradan hərbi əməkdaşlığı bərpa edib. Tramp, böyük ehtimalla, regionda təhlükəsizliyə və Səudiyyə Ərəbistanının İsrail ilə əlaqələrinin möhkəmləndirilməsinə diqqət yetirməklə bu xətti davam etdirəcək.

 

 

ABŞ-ın Çinlə bağlı Tramp dönəmində başlanan siyasət Bayden tərəfindən davam etdirilib və Çinin texnologiyaları və Asiyada hərbi mövcudluğuna qarşı sərt tədbirləri özündə ehtiva edir. Lakin Tayvan məsələsində qeyri-müəyyənlik qalır. Bayden açıq şəkildə adanın Çinin təcavüzündən qorumağa hazır olduğunu bəyan edir, bu zaman Trampın mövqeyi birmənalı səslənmir. Onun Marko Rubio kimi potensial müşavirləri Tayvanın fəal şəkildə müdafiəsinə tərəfdardır.

 

 

İranla bağlı Tramp Baydenin ləğv etmədiyi sanksiyaları saxlayaraq "maksimal təzyiq" strategiyasına dönə bilər. Bu zaman Trampın birinci prezidentlik müddətində siyasətinin bir hissəsi olduğu kimi danışıqlara cəhdlər mümkündür. İsraildə Tramp, ehtimal ki, Binyamin Netanyahuya tam etimad siyasətini davam etdirəcək, lakin çətin ki, İudeya və Samariyanın ilhaqı kimi diplomatiya perspektivlərini sarsıda biləcək radikal addımlara getsin.

 

 

Başlıca intriqalardan biri Trampın NATO-ya mümkün münasibətidir. Onun Alyansı tənqid edib, ondan çıxacağı ilə təhdidlərinə rəğmən, avropalı diplomatlar belə addımları az ehtimal edir. Burada Trampın "qlobal alyansların ABŞ-ı geri atır" ritorikasına rəğmən,  siyasətin varisliyi həlledici rol oynayır.

 

 

Kuba və Venesuela ilə bağlı Baydenin siyasəti Tramp dönəmindən praktiki olaraq dəyişməz qalıb. Tramp tərəfindən Venesuela və Kubaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalar qüvvədə qalmaqda davam edir. Analitiklər Trampın ikinci prezidentlik dönəmində də ciddi dəyişikliklər gözləmir.

 

 

Trampla Baydenin ritorikasının əhəmiyyətli dərəcəsə fərqlənməsinə rəğmən, Amerika siyasətinin ətaləti və bürokratiyanın təsiri tez-tez radikal dəyişiklikləri minimuma endirir. Ukrayna, Çin və İranla bağlı yeni administrasiya, böyük ehtimalla, sələflərinin başladığı siyasətin əsas elementlərini davam etdirəcək. Lakin Trampdan xüsusilə dünya meydanında öz şəxsi ambisiyalarını irəliyə aparmaq üçün daha aqressiv və gözlənilməz qərarları gözləmək olar.