Xəbər verdiyimiz kimi, Suriyada HTŞ-nin başçılıq etdiyi silahlı dəstələr paytaxt Dəməşqi ələ keçirə bilib. Bəşər Əsədin ölkədən qaçması ilə ölkə rəhbərliyi müxalifətin əlinə keçib. Suriyanın Sednaya həbsxanasında baş verənlər isə vəhşiliyin eybəcər üzünü üzə çıxarıb. Minlərlə məhbusun aclıq və işgəncə ilə mübarizə apardığı həbsxanada ümumilikdə 72 fərqli işgəncə üsulundan istifadə edildiyi üzə çıxıb. Sednaya həbsxanası ilə bağlı son açıqlamada həbsxanada əlçatmaz hissə olmadığı və bütün məhbusların xilas edildiyi açıqlanıb.
Suriyada Müdafiə Nazirliyinə bağlı olan Sednaya Həbsxanası 2011-ci ildə başlayan vətəndaş müharibəsinin ən qəddar hadisələrinin yaşandığı yerlərdən biri kimi diqqət çəkib.
Sfera.az bu yazıda sizə Əsədlərin “Qətliam evi” adlandırılan Sednaya həbsxanası haqqında maraqlı məlumatları təqdim edir.
Müxalifət hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra həbsxanadakı pis şərait bütün dünyaya çatdırılıb, görüntülər hər kəsin qanını dondurub.
Məhbuslar “ət şkafları” adlanan yük maşınlarında Sednaya aparılır və həbsxanaya çatan kimi sistematik işgəncələrə məruz qalıblar.
Keçmiş həbsxana rəsmisi bu praktikanı təsdiqləyərək:
"Gələn ağ yük maşınında adətən 50-60 adam olurdu. Bu adamların gözləri bağlanırdı. İki mühafizəçi maşına yaxınlaşıb üzüklərini, saatlarını, hər şeyini götürərək onları maşından atmağa başlayırdı. Onları götürərkən təpiklə döyürdülər" - deyə bildirib.
Suriya İnsan Haqları Şəbəkəsinin (SNHR) hesabatına görə, Baas rejimi fiziki, psixoloji və cinsi zorakılıq da daxil olmaqla 72 müxtəlif işgəncə tətbiq edib.
Rejimin fiziki işgəncə tətbiqlərinə qurbanın bədəninin müxtəlif hissələrinə qaynar su tökmək, qurbanın başını suya salaraq boğulma hissi vermək, elektrik çubuqla bədənini elektrik cərəyanı ilə vurmaq, qurbanı çılpaq oturtmaqla elektrik cərəyanı vurmaq daxildir. metal stul, neylon torbanı yandırıb bədəninə atmaq, bədəninə siqareti söndürmək, qurbanın barmaqlarına siqaret çəkmək, alışqanla saçını və qulaqlarını yandırmaq, qızdırılan metalı müxtəlif nahiyələrə toxunduraraq yandırmaq bədəninin üzərinə isti yağ damcılatması, bədənə alışan pestisidlər tökərək yandırmaq. kimi qeyri-insani üsullar bu işgəncələr arasında ən yüngülləri olub.
Hesabatlarda 2011-2015-ci illər arasında hər həftə, bəzən isə iki həftədən bir təxminən 50 nəfərin asıldığı qeyd edilib.
Bəs Sednaya həbsxanası kim tərəfindən və nə vaxt yaradılıb? Onu tikməkdə məqsəd nə idi? Bu həbsxanaya gələnlərin aqibəti necə oldu? Bütün cavabları bu yazıda tapa bilərsiniz.
Suriyanın paytaxtı Dəməşqdən təxminən 30 kilometr şimalda dağlıq ərazidə yerləşən Sednaya həbsxanasında minlərlə məhbus saxlanılır. Təbii ki, burada “hosting” anlayışı çox fərqli mənalar daşıyır.
Keçmiş Suriya prezidenti Hafiz Əsəd (Bəşər Əsədin atası) bu həbsxananı 1980-ci illərdə tikdirib. Həmin gündən Suriyada “Saydnaya (Sednaya)” sözü ağlasığmaz işgəncələr və kütləvi edamlarla sinonimləşib.
Bəs Hafiz Əsəd niyə belə bir yer tikməyə ehtiyac duyub?
Çünki bu hərbi həbsxana Əsəd ailəsi üçün hakimiyyəti saxlamaq və müxalifləri qorxutmaq üçün mühüm aparat olardı. Bu həbsxananın məqsədi insanları sorğu-sual etmək, danışdırmaq deyildi. Suriyalı hüquq müdafiəçiləri deyirlər ki, bu həbsxananın yaradılmasında məqsəd məhbusları qorxutmaq, aşağılamaq və sözün əsl mənasında cəzalandırmaqdır.
2011-ci ildə xalq üsyanı və artan etirazlardan sonra Hafiz Əsədin oğlu Bəşər Əsəd də müxalifləri saxlayıb cəzalandırmaq üçün bu həbsxanadan istifadə edib.
Müdafiə Nazirliyinin tabeliyində olan bu həbsxana hərbi polis tərəfindən amansızlıqla idarə olunurdu.
Saxlanılanların əksəriyyəti dinc etirazçılar, hüquq müdafiəçiləri və jurnalistlər olub. Bundan əlavə, Əsədə qarşı üsyan edən və hökumətin xəyanətdə və ya fərarilikdə ittiham etdiyi Suriya ordusunun üzvləri də buraya gətirilib.
“Amnesty International”ın dərc etdiyi hesabatlara görə, Sednayada minlərlə məhbusun 2011-ci ildən bəri kütləvi edamlarda asıldığı deyilir. Əslində, şahidlərin dediyinə görə, gizli edamların bəziləri Suriyanın təhlükəsizliyinə cavabdeh olan yüksək vəzifəli şəxslərin iştirakı ilə həyata keçirilib.
Əslində, Sednaya köçürülən məhbuslar ən amansız şəraitdə saxlanılıblar. Məhbuslara danışmaq, pıçıldamaq, hətta öskürərək boğazını təmizləmək qadağan edilib.
İşgəncə zamanı onlara qışqırmağa, inildəməyə icazə verilmirdi. Onlara insan kimi münasibət göstərilməyib və hər cür işgəncələrə məruz qalıblar.
2021-ci ildə dərc edilən hesabatda Sednaya həbsxanasında 30 mindən çox insanın öldüyü bildirilir. Təkcə bu həbsxanada həyatını itirənlərin sayı bu qədərdir.
Burada çoxlu məhbusun daimi işgəncələrə, qeyri-insani şəraitə dözə bilmədiyi üçün həyatını itirdiyi bildirilir. Həyatda qalmağı bacaranlar ömür boyu daşıyacaqları qalıcı yaralar və travmalarla yaşamağa davam edirlər. Təbii ki, buna “yaşamaq” demək olarsa.
Xanım
