Uğurlu demoqrafik siyasətin təzahürü
Hazırda sosial siyasətin bir hissəsi kimi demoqrafik siyasət ölkəmizdə xüsusi aktuallıq kəsb edir. Son illər Azərbaycanda baş vermiş həm siyasi, həm də sosial-iqtisadi dəyişikliklər demoqrafik inkişafımıza ciddi təsirini göstərib. Belə ki, demoqrafiya sahəsindəki siyasət dövlətimizin sosial siyasətinin mühüm və başlıca tərkib hissəsi olmaqla, onun əsasını təşkil edir. Demoqrafik proseslər cəmiyyət həyatının bir çox tərəfləri ilə qarşılıqlı surətdə bağlıdır. Bu əlaqə sosial-iqtisadi hadisələrin demoqrafik proseslərə və demoqrafik proseslərin də sosial-iqtisadi hadisələrə təsirinin təzahürüdür.
Müasir dövrümüzdə insan inkişafının demoqrafik aspektləri bir sıra amilləri özündə cəmləşdirir. Təbii ki, demoqrafiya sahəsində dövlət siyasətinin əsas prinsipləri kimi ekoloji cəhətdən təhlükəsiz və sabit iqtisadi inkişafın təmin edilməsi də qeyd olunan amillər sırasındadır.
Prezident İlham Əliyevin uğurlu islahatlar kursu ölkəmizdə dayanıqlı inkişafın təmin olunmasına imkan yaratmaqla bərabər, demoqrafiya sahəsində müsbət meyilləri də stimullaşdırıb. Bunun real təzahürü ölkə əhalisinin sabit artım tempinin davam etdirilməsində açıq şəkildə özünü göstərir. Əhalisinin sayı hər il sabit şəkildə artan ölkəmizdə dayanıqlı sosial-iqtisadi tərəqqi, sosial siyasət davamlı xarakter almaqla demoqrafik inkişafa təkan verir.
Əhalinin sayında 0,4 faiz artım
İlin əvvəlindən Azərbaycanda əhalinin sayı 37 min 766 nəfər və ya 0,4 faiz artaraq 2024-cü il noyabr ayının 1-i vəziyyətinə 10 milyon 218 min 536 nəfərə çatıb. Bu barədə məlumatı Dövlət Statistika Komitəsi açıqlayıb.
Qeyd edilib ki, əhalinin ümumi sayının 54,5 faizini şəhər, 45,5 faizini kənd sakinləri, 49,8 faizini kişilər, 50,2 faizini isə qadınlar təşkil edir.
Sosialyönümlü siyasətin miqyası genişlənir
Qeyd edək ki, ölkəmizdə əhalinin artımı qarşısında genişmiqyaslı tədbirlər görülür, yeni uşaq bağçaları və məktəblər, müalicə müəssisələri, idman kompleksləri istifadəyə verilir. Bu gün ölkəmizdə iqtisadi sabitləşmənin nəticəsi olaraq, sosial sahədə ciddi dəyişikliklərə təkan verir. Əlbəttə ki, iqtisadi sferada islahatlar prosesi dərinləşdikcə, dövlət vətəndaşların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi ilə bağlı üzərinə yeni-yeni öhdəliklər götürür, sosialyönümlü siyasətin miqyasını daha da genişləndirir. Həyata keçirilən müxtəlif tədbirlər, islahatlar və maliyyə təminatının gücləndirilməsi sayəsində milli iqtisadiyyatımızın həcmi çox artıb. Son 20 ildə Azərbaycan Respublikasında əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində qəbul edilmiş qanunlar, imzalanmış fərman və sərəncamlar, əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində aparılan əsaslı islahatlar bu sahədə prinsipcə yeni vəzifələr yaradıb. Beləliklə, qarşıya milli normaların beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaşdırılması, əhalinin sosial müdafiəsində yeni yanaşma və ənənəvi metodların təkmilləşdirilməsi kimi tələblər qoyulub. Dövlət başçısının imzaladığı fərman və sərəncamlar sıravi vətəndaşın sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, aztəminatlı ailələrin, keçmiş qaçqın və məcburi köçkünlərin, müharibə veteranlarının, şəhid ailələrinin, tələbələrin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə hesablanıb. Bu tədbirlər sosial sahədə inqilabi dəyişikliklərin olduğunu xarakterizə edir.
Milli istehsalımızın gücləndirilməsi üçün zəmin...
Əhali artımının iqtisadiyyata təsirini də xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Belə ki, əhalinin say artımı daxili bazarda da artıma səbəb olur. Bu amil xüsusilə milli istehsalın gücləndirilməsi üçün xüsusi zəmin yaradır. Digər tərəfdən əhalinin artması istehsal miqyaslı iqtisadiyyatların yaranmasına gətirib çıxarır ki, bu da yalnız bir insana lazımi minimum investisiyanı qoymağa imkan verir. Həmçinin əhali kütləsinin artması ilə avtomatik olaraq tələb böyüyür və kapital genişlənməsi də baş verir.
Göründüyü kimi, demoqrafik inkişaf səviyyəsi iqtisadi artım səviyyəsinə, dövlətin müdafiə qabiliyyətinə və milli maraqların təhlükəsizliyinə birbaşa təsir edir. Bu baxımdan əhali siyasətinə milli təhlükəsizlik sahəsində siyasi fəaliyyətin əsas elementi kimi baxmaq lazımdır. Milli təhlükəsizlik siyasətinin demoqrafik cəhəti isə ilk növbədə vətəndaşların həyatının qorunmasını, demoqrafik çoxalmanın səmərəlilik səviyyəsinin artmasını təmin etməkdir.
Yeganə BAYRAMOVA
Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Gender, ailə və demoqrafiya məsələlərinin işıqlandırılması” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır.
