18 dekabr tarixində Azərbaycanın Baş Naziri Əli Əsədov, İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə İnkişaf Edən 8-lər Təşkilatının (D-8) 11-ci Sammitində qonaq qismində iştirak etmək üçün işgüzar səfərlə Qahirəyə gəlib. Rəsmi olaraq 19 dekabrda başlayacaq sammit, inkişaf etməkdə olan səkkiz müsəlman ölkəsinin liderlərini bir araya gətirir: Banqladeş, Misir, İndoneziya, İran, Malayziya, Nigeriya, Pakistan və Türkiyə.
D-8 Sammiti üzv dövlətlər arasında iqtisadi əməkdaşlıq və inkişafı təşviq etmək mövzusu altında keçirilir və Qəzza, Livan və Suriyanın bərpası kimi təcili regional məsələləri müzakirə etməyi planlaşdırır. Sammitin gündəliyində növbəti Baş Katibin namizədliyinin razılaşdırılması, Katibliyin büdcəsinin təsdiqi və nazirlər komissiyasının hesabatlarının nəzərdən keçirilməsi məsələləri üstünlük təşkil edəcək.
Tədbir, D-8-in münaqişədən sonrakı bərpa səylərinə diqqət yetirdiyini vurğulayır. 18 dekabrda Nazirlər Şurasının 21-ci iclasında Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan Qəzza və Livanın bərpası üçün beynəlxalq dəstəyin vacibliyini qeyd etdi. Bu mövqe, 8 iyun tarixində İstanbulda keçirilmiş son nazirlik iclasında qəbul edilmiş və Qəzzada dərhal, daimi və şərtsiz atəşkəsin elan olunmasını tələb edən birgə bəyanatla üst-üstə düşür. Bəyanatda, həmçinin İsrailin Fələstin xalqına qarşı hücumları qınanmışdı.
Sülh və inkişaf üçün öhdəlik D-8-in münaqişə əvəzinə dialoq və istismar əvəzinə əməkdaşlıq kimi əsas prinsiplərinə uyğun gəlir. 15 iyun 1997-ci ildə İstanbulda yaradıldığından bəri təşkilat üzv dövlətlər arasında ticarətin inkişafı, bərpa olunan enerji mənbələrinin təşviqi və sosial-iqtisadi bərabərliyin artırılması məsələlərinə üstünlük verir.
Azərbaycanın müşahidəçi qismində sammitdə iştirakı D-8-ə potensial üzvlüyü ilə bağlı müzakirələrə səbəb olub. Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan açıq şəkildə Azərbaycanın qoşulmasını dəstəkləyərək, “Biz Azərbaycanın üzvlüyünü tam dəstəkləyirik və Şuranın sabahkı sammitdə onun ratifikasiyasını tövsiyə edəcəyinə inanırıq” deyə bildirib.
Bununla belə, Azərbaycan rəsmiləri təşkilata qoşulmaq niyyətlərini rəsmi şəkildə bildirməyiblər. Azərbaycan bir çox D-8 üzvü ilə iqtisadi və mədəni əlaqələrə malik olsa da, onun ehtiyatlı yanaşması beynəlxalq tərəfdaşlıqları balanslaşdıraraq yeni ittifaqlara həddindən artıq bağlanmamağa yönəlmiş geniş strategiyasını əks etdirir.
D-8-in strateji məqsədləri üzv dövlətlərin dünya iqtisadiyyatındakı mövqeyini yaxşılaşdırmaq, alternativ enerji həllərini təşviq etmək və beynəlxalq qərar qəbuletmə proseslərində təsirlərini genişləndirməkdən ibarətdir. Təşkilat hər zaman inklüziv inkişafa çağıraraq bərabərlik, ədalət və demokratiya prinsiplərinə üstünlük verib.
Müşahidəçilərin fikrincə, bu ilki sammitin əlavə əhəmiyyəti var, çünki o, geosiyasi qeyri-sabitlik, iqtisadi bərpa və enerji keçidi problemlərini həll etməyə yönəlib. Nəticələr, üzvlər arasında sosial-iqtisadi bərabərsizliklərə və ticarət balanssızlıqlarına dair təşkilatın fəaliyyət istiqamətini müəyyən edəcək.
