Ajans.az-ın verdiyi xəbərə görə, kabinədəki səsləri və uçuş məlumatlarını yazan hər iki qutu da paslanmayan poladdan düzəldilir. En və uzunluqları təqribən 25 santimetr, dərinliyi 12–13 santimetrdir. Qutuların kənar qalınlıqları 6–7 mm-dir.
Qutular bundan başqa istiyə və yanğına dözümlü olmaqla birlikdə plastiklə əhatə olunmuş və maye köpüklə də təchiz edilmişdir. İçəridə sürət, hündürlük, mövqe, idarəetmə parametrləri, vibrasiya həmçinin kokpit danışıqları və səslər kimi təyyarənin performansı haqqında hər cür texniki məlumatları qeyd edən müxtəlif elektron komponentlər, qeyd sistemləri və sensorlar var.
Bütün bunlar müstəntiqlərə qəzadan əvvəl baş vermiş hadisələri yenidən qurmağa və onun səbəblərini müəyyən etməyə imkan verir, beləliklə, aviasiya sənayesində təhlükəsizliyi yaxşılaşdırmağa kömək edən qabaqlayıcı tədbirlər görülə bilər.
Təyyarənin qara qutusu hava qəzalarının araşdırılmasında həlledici bir cihazdır. O, uçuş zamanı ekipajın qəbul etdiyi hərəkətləri və qərarları aydınlaşdırmaq üçün həyati vacib məlumatları təmin edir, ortaya çıxa biləcək bir çox naməlum məqamlara cavab verir ki, bu da yeni fəaliyyət protokollarının yaradılmasına və oxşar şəraitdə gələcək insidentlərin qarşısının alınmasına kömək edəcək.
Qara qutu iki əsas hissədən ibarətdir: uçuş məlumatlarının yazıcısı (FDR) və kabin səs yazıcısı (CVR):
CVR – Cockpit Voice Recorder – o, kritik anlarda qəbul edilən hərəkətlər və qərarlar haqqında əvəzsiz məlumat verən kokpit danışıqlarını və səsləri qeyd edir. Bu söhbətlər iki saatdan yarım saata qədər intervalda qeydə alınır və uçuş normal davam etdikcə silinir.
FDR – Flight Data Recorder – FDR mühərrik performansı, uçuşa nəzarət və naviqasiya sistemləri kimi təyyarə haqqında texniki məlumatları qeyd edir.
Qara qutu yüksək temperatur, təsirlər və suya batırılma kimi ekstremal şəraitə tab gətirmək üçün nəzərdə tutulub. Bu, qəza zamanı saxlanılan məlumatların itirilməməsini təmin edir. Eyni şəkildə, qara qutu təyyarənin qəzaya uğraması halında onun tez yerini tapmağa imkan verən təcili lokatorla təchiz olunub.
Adına baxmayaraq, təyyarənin qara qutusu qara deyil. Bunun əvəzinə, qəza zamanı yerini tapmağı asanlaşdırmaq üçün parlaq və təəccüblü rəngə, adətən narıncıya boyanır.
Təyyarənin qara qutusu haradadır?
Qara qutunun dəqiq yeri təyyarənin dizaynından asılı olaraq dəyişə bilər. Buna görə də, o, adətən təyyarənin arxa hissəsində, quyruğun yaxınlığında yerləşir. Çünki qəza zamanı adətən bu sahə daha az təsirlənir.