Alimlər xroniki bədən ağrıları ilə əlaqəli problemli siqnalları kəsmək üçün yeni, qeyri-invaziv beyin stimullaşdırıcı cihaz hazırlayıblar.
Hafta.az-ın “Daily Mail”a istinadən yazdığına görə, ağrı bədən üçün çox vacib bir xəbərdarlıq sistemi olsa da, bəzi şərtlər bu siqnalların işləməməsinə səbəb ola bilər. Məsələn, xroniki ağrıdan əziyyət çəkən xəstələrdə beynin dərinliklərindən gələn səhv siqnallar sağalmış zədə, amputasiya edilmiş əza və ya digər oxşar mürəkkəb vəziyyətlər haqqında yanlış həyəcan siqnallarına səbəb ola bilər.
Dərmanlar ağrıları müalicə etməyə kömək edə bilsə də, mütəmadi resept tələb edir və asılılıq da daxil olmaqla əhəmiyyətli yan təsirlərə malikdir.
Tədqiqatçılar ümid edirlər ki, “Pain” elmi jurnalında təsvir edilən yeni "Diadem" cihazı bu cür həyatını dəyişən şərtləri yaşayan və yeni müalicələr axtaran xəstələrə praktik, qeyri-invaziv həll təklif edə bilər.
“Diadem” beynin dərin bölgələrini stimullaşdırmaq üçün aşağı intensivlikli ultrasəs dalğaları istehsal edərək xroniki bədən ağrısının arxasındakı səhv siqnalları pozur.
Xroniki ağrıları olan 20 iştirakçının iştirak etdiyi bu yaxınlarda aparılan klinik araşdırma aparatdan istifadə edənlərin ağrıların azaldığını göstərdi. İştirakçıların hər biri “Diadem”lə real və ya saxta ultrasəs stimulyasiyasının iki 40 dəqiqəlik seansı yaşadılar. Seanslardan bir gün və bir həftə sonra ağrıları bildirdilər.
Həqiqi müalicə alan xəstələr qrupunun təxminən 60 faizi hər iki dövrdə simptomlarda klinik əhəmiyyətli azalma gördüklərini söylədi.
Tədqiqatın həmmüəllifi Tomas Riz, "Biz yalnız bir müalicədən belə güclü və dərhal təsir gözləmirdik. Ağrı simptomlarında irəliləyişlərin sürətli başlanğıcı və davamlılığı maraq doğurur. Bu, indiki müalicələrə davamlı olan bir çox xəstələrə qeyri-invaziv müalicələrin tətbiqi üçün imkanlar yaradır" deyib.
Tədqiqatçılar cihazın müəyyən beyin dövrələrinin fəaliyyətini birbaşa tənzimləyərək işlədiyini deyirlər. Beyin dövrələrini dəyişdirmək üçün mövcud üsullar olsa da, elm adamları ağrının qavranılmasında rol oynayan ön singulat korteks beyin quruluşuna seçici olaraq çata bilməyəcəklərini söyləyirlər.
Hazırkı araşdırmada elm adamları səs dalğalarının kəllə sümüyündən əks olunmasını tənzimləmək üçün cihazın ultrasəs yayıcılarını da dəyişdirdilər.
"Orta hesabla, aktiv stimullaşdırma müdaxilədən dərhal sonra ağrıları 60 faiz azaldıb" deyən alimlər səs dalğalarının yaxşı tolere edildiyini və xəstələrdə heç bir yan təsirin aşkarlanmadığını əlavə ediblər.
Tədqiqatçılar, "Ön singulat korteksin birbaşa ultrasəs stimullaşdırılması ağrı intensivliyində sürətli, klinik cəhətdən əhəmiyyətli və davamlı yaxşılaşmalar təklif edir" deyib.
Hazırkı tədqiqatda iştirak edənlərin sayı məhdud olduğundan, alimlər cihazın uzunmüddətli istifadədə effektivliyini və təhlükəsizliyini müəyyən etmək üçün genişmiqyaslı sınaq keçirməyə çağırıblar.
