Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r müasir cÉ™miyyÉ™tin ayrılmaz bir hissÉ™sinÉ™ çevrilmiÅŸdir.
Azerforum.com bildirir ki, insanlar gündÉ™lik hÉ™yatlarının bir çox aspektindÉ™ sosial media platformalarından istifadÉ™ edirlÉ™r. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r vasitÉ™silÉ™ dostlarla É™laqÉ™ saxlamaq, xÉ™bÉ™rlÉ™ri izlÉ™mÉ™k, yeni mÉ™lumatlar É™ldÉ™ etmÉ™k vÉ™ hÉ™tta iÅŸ imkanlarından faydalanmaq mümkündür. Lakin, bu platformaların hÉ™m müsbÉ™t, hÉ™m dÉ™ mÉ™nfi tÉ™sirlÉ™ri vardır. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™n düzgün vÉ™ balanslı istifadÉ™ etmÉ™dikdÉ™ bir sıra problemlÉ™rlÉ™ üzləşmÉ™k mümkündür. Bu yazıda sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rin istifadÉ™sinin hÉ™m müsbÉ™t, hÉ™m dÉ™ mÉ™nfi tÉ™rÉ™flÉ™ri É™traflı ÅŸÉ™kildÉ™ tÉ™hlil edilÉ™cÉ™k.
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rin müsbÉ™t tÉ™rÉ™flÉ™ri
1.Dostlarla vÉ™ ailÉ™ üzvlÉ™ri ilÉ™ É™laqÉ™ yaratmaq imkanı
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r insanlar arasında É™laqÉ™ni güclÉ™ndirÉ™n É™sas vasitÉ™lÉ™rdÉ™n biridir. Dünyanın hÉ™r hansı bir nöqtÉ™sindÉ™ yaÅŸayan dostlar vÉ™ ailÉ™ üzvlÉ™ri ilÉ™ asanlıqla ünsiyyÉ™t qurmaq mümkündür. Zaman vÉ™ mÉ™kan mÉ™hdudiyyÉ™tlÉ™rini aradan qaldıran bu platformalar vasitÉ™silÉ™ video zÉ™nglÉ™r, mesajlaÅŸmalar vÉ™ ÅŸÉ™kil paylaşımları ilÉ™ É™laqÉ™lÉ™ri canlı saxlamaq olar. MÉ™safÉ™dÉ™n asılı olmayaraq yaxınlıq hissi yaradan sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r, xüsusilÉ™ pandemiya vÉ™ ya tÉ™bii fÉ™lakÉ™tlÉ™r zamanı daha böyük É™hÉ™miyyÉ™t kÉ™sb edir. Yaxınlarla É™laqÉ™dÉ™ qalmaq insanlarda mÉ™nÉ™vi rahatlıq vÉ™ emosional dÉ™stÉ™k hissi yaradır. Bu platformalar, hÉ™mçinin insanlar arasında keçmiÅŸ É™laqÉ™lÉ™rin bÉ™rpasına vÉ™ yeni dostluqların yaranmasına da ÅŸÉ™rait yaradır.
2.Ä°ÅŸ imkanlarının araÅŸdırılması vÉ™ iÅŸgüzar É™laqÉ™lÉ™rin qurulması
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r, xüsusilÉ™ LinkedIn kimi platformalar iÅŸ axtarışında olan ÅŸÉ™xslÉ™r üçün É™vÉ™zolunmazdır. Bu platformalar vasitÉ™silÉ™ iÅŸ axtaranlar öz CV-lÉ™rini yerləşdirÉ™ potensial iÅŸÉ™götürÉ™nlÉ™rlÉ™ É™laqÉ™ yarada vÉ™ iÅŸ elanlarını izlÉ™yÉ™ bilÉ™rlÉ™r. Eyni zamanda, sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r iÅŸgüzar É™laqÉ™lÉ™rin qurulması vÉ™ ÅŸÉ™bÉ™kÉ™ləşmÉ™ üçün mükÉ™mmÉ™l mühit tÉ™klif edir. Ä°ÅŸgüzar tÉ™dbirlÉ™r, konfranslar vÉ™ vebinarlar haqqında mÉ™lumat É™ldÉ™ etmÉ™k vÉ™ onlara qoÅŸulmaq mümkündür. Ä°ÅŸ dünyasında tanınmış ÅŸÉ™xslÉ™rlÉ™ É™laqÉ™ yaratmaq, onlardan mÉ™slÉ™hÉ™tlÉ™r almaq vÉ™ hÉ™tta mentorluq É™laqÉ™lÉ™ri qurmaq mümkündür. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r, hÉ™m dÉ™ iÅŸ axtarışı zamanı fÉ™rdi markalaÅŸma prosesinÉ™ kömÉ™k edir. Ä°nsanlar özlÉ™rini iÅŸ dünyasında necÉ™ tÉ™qdim etdiklÉ™rini vÉ™ peÅŸÉ™kar imiclÉ™rini necÉ™ formalaÅŸdırdıqlarını bu platformalar vasitÉ™silÉ™ göstÉ™rÉ™ bilÉ™rlÉ™r.
3.Öz fikirlÉ™rini sÉ™rbÉ™st ifadÉ™ etmÉ™k vÉ™ fÉ™rqli müzakirÉ™lÉ™rÉ™ qoÅŸulmaq
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r insanlara öz fikirlÉ™rini sÉ™rbÉ™st ÅŸÉ™kildÉ™ ifadÉ™ etmÉ™k imkanı yaradır. Bu platformalarda hÉ™r kÉ™s öz düÅŸüncÉ™lÉ™rini, hisslÉ™rini vÉ™ baxışlarını geniÅŸ kütlÉ™ ilÉ™ paylaÅŸa bilir. FikirlÉ™rin ifadÉ™si insanları bir araya gÉ™tirir, müxtÉ™lif mövzularla baÄŸlı müzakirÉ™lÉ™rÉ™ qoÅŸulmaÄŸa ÅŸÉ™rait yaradır. Bu da, öz növbÉ™sindÉ™, insanların üfüqlÉ™rini geniÅŸlÉ™ndirir vÉ™ yeni fikirlÉ™rlÉ™ tanış olmaÄŸa imkan yaradır. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r, hÉ™m dÉ™ sosial problemlÉ™rin vÉ™ haqsızlıqların müzakirÉ™sinÉ™ ÅŸÉ™rait yaradaraq ictimai ÅŸüurun yüksÉ™lmÉ™sinÉ™ kömÉ™k edir. Ä°nsanlar müxtÉ™lif kampaniyalara qoÅŸularaq sosial dÉ™yiÅŸikliklÉ™rÉ™ töhfÉ™ verÉ™ bilirlÉ™r. Bu müzakirÉ™lÉ™r cÉ™miyyÉ™tdÉ™ fÉ™rqli düÅŸüncÉ™lÉ™rin qÉ™bul olunmasına vÉ™ mÉ™dÉ™ni müxtÉ™lifliyin tÉ™bliÄŸinÉ™ dÉ™stÉ™k verir.
4.MÉ™lumat vÉ™ bilik É™ldÉ™ etmÉ™k üçün geniÅŸ imkanlar
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r bilik vÉ™ mÉ™lumat É™ldÉ™ etmÉ™k üçün geniÅŸ resurslar tÉ™klif edir. MüxtÉ™lif tÉ™lim videoları, mÉ™qalÉ™lÉ™r, ekspert rÉ™ylÉ™ri vÉ™ onlayn kurslar istifadÉ™çilÉ™rÉ™ öyrÉ™nmÉ™k vÉ™ biliklÉ™rini artırmaq imkanı yaradır. XüsusilÉ™ YouTube, Facebook vÉ™ Instagram kimi platformalar hÉ™r yaÅŸ qrupundan insanın maraq dairÉ™sinÉ™ uyÄŸun kontentlÉ™r tÉ™qdim edir. Bu kontentlÉ™r vasitÉ™silÉ™ istifadÉ™çilÉ™r yeni biliklÉ™r É™ldÉ™ edÉ™, öz sahÉ™lÉ™rindÉ™ ixtisaslaÅŸa vÉ™ yeniliklÉ™ri izlÉ™yÉ™ bilÉ™rlÉ™r. TÉ™hsil sahÉ™sindÉ™ dÉ™ sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r mühüm rol oynayır. TÉ™lÉ™bÉ™lÉ™r vÉ™ müÉ™llimlÉ™r dÉ™rs materiallarını paylaÅŸa, müzakirÉ™lÉ™r apara vÉ™ ev tapşırıqlarını izlÉ™yÉ™ bilÉ™rlÉ™r.
Sosial şəbəkələrin mənfi tərəfləri
1.Asılılıq və vaxtın səmərəsiz istifadəsi
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™n asılılıq müasir dövrün ciddi problemlÉ™rindÉ™n biridir. Ä°stifadÉ™çilÉ™r çox vaxt bu platformalarda vaxt keçirdikdÉ™ real hÉ™yatda olan iÅŸlÉ™rinÉ™ diqqÉ™t yetirÉ™ bilmirlÉ™r. Bu asılılıq insanların ÅŸÉ™xsi vÉ™ iÅŸ hÉ™yatında mÉ™hsuldarlığını ciddi ÅŸÉ™kildÉ™ azalda bilÉ™r. Sosial media asılılığı, hÉ™mçinin yuxu problemlÉ™rinÉ™ sÉ™bÉ™b olur, çünki insanlar gecÉ™ saatlarında belÉ™ telefonda vaxt keçirirlÉ™r. Bu isÉ™ saÄŸlamlığa zÉ™rÉ™r verir vÉ™ gündÉ™lik hÉ™yatın ritmini pozur. HÉ™ddindÉ™n artıq sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™ istifadÉ™si iÅŸ performansının vÉ™ ÅŸÉ™xsi hÉ™yatın keyfiyyÉ™tinin aÅŸağı düÅŸmÉ™sinÉ™ gÉ™tirib çıxara bilÉ™r.
2.Şəxsi mÉ™lumatların tÉ™hlükÉ™sizliyi vÉ™ kiberhücumlar
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ ÅŸÉ™xsi mÉ™lumatların yayılması böyük tÉ™hlükÉ™ yarada bilÉ™r. Platformalarda paylaşılan ÅŸÉ™xsi mÉ™lumatlar, fotoÅŸÉ™killÉ™r vÉ™ digÉ™r mÉ™zmunlar kiberhücumların hÉ™dÉ™fi ola bilÉ™r. Bu da ÅŸÉ™xsi mÉ™lumatların oÄŸurlanması, hesablara icazÉ™siz giriÅŸ vÉ™ ya ÅŸÉ™xsiyyÉ™t oÄŸurluÄŸu kimi ciddi problemlÉ™rÉ™ sÉ™bÉ™b ola bilÉ™r. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ki mÉ™lumatların gizliliyi vÉ™ tÉ™hlükÉ™sizliyi barÉ™dÉ™ É™ksÉ™r insanlar yetÉ™rincÉ™ mÉ™lumatlı olmadıqları üçün bu kimi risklÉ™r daha da artır. Ä°stifadÉ™çilÉ™r öz tÉ™hlükÉ™sizlik ayarlarına diqqÉ™t yetirmÉ™li vÉ™ mÉ™lumatlarını qorumaq üçün tÉ™dbirlÉ™r görmÉ™lidirlÉ™r.
3.Psixoloji saÄŸlamlığa tÉ™sirlÉ™ri vÉ™ özünÉ™inam problemlÉ™ri
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ yayılan kontentlÉ™rin tÉ™siri psixoloji saÄŸlamlığa ciddi zÉ™rÉ™r verÉ™ bilÉ™r. Ä°nsanlar sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ gördüklÉ™ri ideal hÉ™yat tÉ™rzlÉ™ri vÉ™ görünüÅŸ standartları ilÉ™ özlÉ™rini müqayisÉ™ edirlÉ™r. Bu isÉ™ özünÉ™inam problemlÉ™ri, stress vÉ™ depressiyaya sÉ™bÉ™b ola bilÉ™r. Daim baÅŸqalarının müvÉ™ffÉ™qiyyÉ™tlÉ™rini izlÉ™mÉ™k öz hÉ™yatının kifayÉ™t qÉ™dÉ™r yaxşı olmadığını düÅŸünmÉ™yÉ™ sÉ™bÉ™b ola bilÉ™r. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ki mÉ™nfi ÅŸÉ™rhlÉ™r, tÉ™hqir vÉ™ tÉ™nqidlÉ™r dÉ™ insanların psixoloji vÉ™ziyyÉ™tinÉ™ mÉ™nfi tÉ™sir göstÉ™rÉ™ bilÉ™r. Bu sÉ™bÉ™bdÉ™n sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™n balanslı istifadÉ™ etmÉ™k vÉ™ öz emosional saÄŸlamlığını qorumaq vacibdir.
4.Yalan məlumatlar və dezinformasiya problemi
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ yalan mÉ™lumatların sürÉ™tlÉ™ yayılması cÉ™miyyÉ™tdÉ™ çaÅŸqınlığa vÉ™ yanlış tÉ™sÉ™vvürlÉ™rin yaranmasına sÉ™bÉ™b olur. Dezinformasiya insanların düzgün qÉ™rarlar qÉ™bul etmÉ™sinÉ™ mane olur vÉ™ cÉ™miyyÉ™tin ümumi düÅŸüncÉ™ tÉ™rzinÉ™ mÉ™nfi istiqamÉ™tdÉ™ tÉ™sir edÉ™ bilÉ™r. Yalan xÉ™bÉ™rlÉ™r, xüsusi ilÉ™ pandemiya vÉ™ siyasi hadisÉ™lÉ™r zamanı cÉ™miyyÉ™t üçün tÉ™hlükÉ™li nÉ™ticÉ™lÉ™r doÄŸura bilÉ™r. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™ istifadÉ™çilÉ™ri gördüklÉ™ri mÉ™lumatların doÄŸruluÄŸunu yoxlamadan paylaÅŸmaqla yalan mÉ™lumatların daha geniÅŸ kütlÉ™yÉ™ çatmasına sÉ™bÉ™b olurlar. Bu sÉ™bÉ™bdÉ™n, sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rdÉ™ yayılan mÉ™lumatları tÉ™hlil etmÉ™k vÉ™ etibarlı mÉ™nbÉ™lÉ™rdÉ™n yoxlamaq vacibdir.
Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r müasir cÉ™miyyÉ™t üçün hÉ™m faydalı, hÉ™m dÉ™ zÉ™rÉ™rli ola bilÉ™r. Onların müsbÉ™t tÉ™rÉ™flÉ™rindÉ™n düzgün istifadÉ™ etmÉ™k vÉ™ mÉ™nfi tÉ™rÉ™flÉ™rini idarÉ™ etmÉ™k vacibdir. Sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™r hÉ™yatımızı zÉ™nginləşdirÉ™, mÉ™lumat É™ldÉ™ etmÉ™k prosesini asanlaÅŸdıra vÉ™ É™laqÉ™lÉ™ri güclÉ™ndirÉ™ bilÉ™r. Ancaq bununla yanaşı, onların yaratdığı risklÉ™rÉ™ qarşı diqqÉ™tli olmaq, mÉ™lumatlarımızı qorumaq vÉ™ balanslı istifadÉ™ qaydalarına riayÉ™t etmÉ™k önÉ™mlidir. TÉ™klif olunan yanaÅŸma sosial ÅŸÉ™bÉ™kÉ™lÉ™rin faydalarından maksimum istifadÉ™ etmÉ™yÉ™ vÉ™ mümkün zÉ™rÉ™rlÉ™rdÉ™n qaçmaÄŸa kömÉ™k edÉ™cÉ™kdir.
