Avqustun 31-i dünyanı dəyişdin... Axı belə deməmişdin, müəllim... Yenə görüşəcəkdik, dərdləşəcəkdik... Hələ səndən çox şeylər öyrənəcəkdim... Hələ yeni yazılarından saytımızda dərc edəcəkdik...
Düz 33 gündü yoxluğuna inanmıram, haqqında yazmağa söz tapammıram... Axır bu cümə axşamı öz sözünü tapdım, müəllim...
Arxivini varaqladım... İşıq üzü görməmiş yazılarını, şeirlərini oxudum... İlk olaraq bu yazını çatdırmaq istədim oxumayanlara:
“Söz haqqında söz...” Hələ haqqında çox yazacam, müəllim, söz....
“Söz haqqında söz...” –Əslixan Hüseynoğlu
“Söz sağalmaz yaradı, silinməz dağdı. Göyçədi, Zəngəzurdu, Arazdı, Qarabağdı...”
“Sözüm söz deyilsə, söz eləmə,
Sındır, sözün içinə bax!”
Fikrət Sadıq.
Sözün bir dünya söhbəti var, sözü-həcəti var. Yamanı, yavası, tərsi, höcəti var. Lağlağısı, loğazı, qaxıncı-töhməti var. Gici var, bici var, axmağı var, fağırı, qorxağı var. Qılıqlısı, həlimi, fəndgiri, fasığı var. Təbibi var, loğmanı var, əfəli, maymağı var. Onun şimşək tək çaxanı da, yandırıb-yaxanı da var. Ağladıb-güldürəni də var, zarıncı eləyəni də, öldürəni də. Yara vuranı da, ara vuranı da var. Sözün adamı sındırmağı da, dondurmağı da, yerindən oynatmağı da var. Ağıllısı, dəlisi, dəcəli, kütü var. Ətri-iyi, bişmişi, çiyi var. Dadı-tamı, şoru-şiti var. Dağ olunanı, yağlısı, yavanı, düzü, əyrisi var. Soyuğu, istisi var. Şirini, acısı, yaxşısı, pisi var. Onun dəymişi, kalı var. Dağalı, cığalı var. Sözün ağı, bozu, qarası, zoğalısı, qırmızısı var. Min cür halı var. Hədyanı, alı var, şəkəri, gülqəndi, balı var...
Söz göyərir, çürüyür, qocalır, uyuşur, tutuşur. Onun toqquşmağı, dolaşmağı, qarışmağı, çəlpəşik düşməyi var. Böyüməyi, yoğunlamağı, şişməyi var. Əyilməyi, əyrilənməyi, nazilib incəlməyi var. Sözün sovulmağı da, sıyılmağı da, sayılmağı da var, sınmağı, qırılmağı da. Onun didərgin düşməyi, qəribliyə salınmağı da var. Yatımı, yönü, yöndəmi, qibləsi, çəmi var. Sözün uzunu, gödəyi, kəsəsi, qısası var. Azı var, çoxu var. Sözün dəmi var. Vaxtı, məqamı, bərəsi var. Əvvəli, axırı var. Korşunu, kəsərlisi, paslısı, paxırı var. Onun qartmışı-qarısı, kövrəyi, ipəyi, codu, şumalı var. Şaxı, sınmışı, üzünə üz bağlayanı var. Köhnəsi, yenisi, ağırı, yüngülü, düzü, ovandı, əyrisi, qozbeli var...
Söz dayaqdı, duracaqdı, səngərdi, qaladı, güvəncdi, qazancdı. Laləli bahardı. Oddu, sudu, ümiddi, məlhəmdi, təpərdi, hərarətdi, təravətdi. İzzətdi, şöhrətdi, ucalıqdı, ad-sandı. Ədəb-ərkandı... Söz yükdü, ağır daşdı. Yaşantıdı, yaşdı, ömür yoludu, qan yaddaşıdı. Həsrətdi, niskildi, göz yaşıdı. Boranlı-çovğunlu qışdı. Sağalmaz yaradı, silinməz dağdı. Göyçədi, Zəngəzurdu, Arazdı, Qarabağdı...
Sözün ölçüsü-biçisi, çəkisi, sanbalı, canı, ruhu, nəfəsi var. Nuru var, işığı, ziyası var. Tikanı, nəştəri, qılıncı, qırmancı var. Sözün başına ip salmaq da olar, ayağını çidarlamaq da. Onu quş kimi uçurtmaq da, ömürlük zindana atmaq da olar. Oğurlamaq da, oğurlatmaq da olar. Almaq da olar, vermək də. Sözün altında qalıb şil-küt olmaq da, ölmək də olar. Onun babalı da var, zavalı da. Sözün qulu var, ağası, yiyəsi var. Qədr-qiyməti var. Ucuzu, bahası var. Sözün bazarı var, sərrafı, xiridarı var. Əsli-nəcabəti var, soydaşı, qardaşı var...
Sözün udulanı var, yeyiləni, yeyilməyəni var. Yeriyəni, yüyürəni, axıb-çağlayanı, çürüyəni, sağlamı-sağı, büdrəyəni, axsağı var. Sözün yeri-yurdu, evi, dibi-dəhnəsi var. Qəsri-qalası, həddi-sərhədi, qoruq-qaytağı var. Söz ölçüdü, meyardı, insanın, insanlığın qiymətidi, ziynətidi, qüdrətidi. Söz sirdi, Allahın möcüzəsidi...
Sözün içi var: məhəbbət də, nifrət də, alxış da, qarğış da onun içindədi. Sözün həngi də var, ahəngi də. Alisi də var, ulusu da, qəmbərqulusu da...
Yaxşısını Fikrət Sadıq bilir...
2005.
(Qısa arayış:
Əslixan Hüseynoğlu 1949-cu ildə Laçın rayonunun Ağanus kəndində anadan olub. 1974-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib.
Bədii yaradıcılığa şeirlə başlayıb. Mətbuatda daha çox publisistik yazıları dərc edilib. “Geriyə bax, qoca”, “Yəhərə bağlanmış kəfən” adlı iki romanı çap edilib.
Əslixan Hüseynoğlu uzun illər, Naxçıvanda “Naxçıvan” qəzetində jurnalist, Laçın rayonun müxtəlif kəndlərində müəllim, Laçın rayon Təhsil Şöbəsində məsul vəzifələrdə çalışıb.
2024-cü il avqustun 31-də Bakı şəhərində dünyasını dəyişib)
Allah qəni-qəni rəhmət eləsin, müəllim! Haqq dünyasında görüşənədək...
Sultan Laçın
