İndiyə qədər tapılan yırtıcıların ən qədim iki növü aşkar edilib. Şahin boylu quşlar T-Rex ilə yanaşı yaşayıblar.
Hafta.az-ın “Popular Science”a istinadən yazdığına görə, alimlər ABŞ-ın Montana ştatında Təbaşir dövrünə aid fosillər tapıblar. 66 milyon il əvvəl başa çatan bu dövr, uça bilməyən dinozavrlara son qoyaraq yeni bir dövrün başlanğıcını açdı.
T-Rexdən Triceratops-a qədər müxtəlif dinozavr növlərinin qalıqları daha əvvəl fosillərin tapıldığı Hell Creek Formation-da tapılmışdı.
Araşdırma aparan qrup “PLOS One” jurnalında quşların və bəzi dinozavrların ayaqlarında görünən tarsometatarsus adlı sümük qalıqlarını tapıb. Sümükləri araşdıran tədqiqatçılar üç yeni quş növü müəyyən ediblər. Bunlardan ikisi bu günə qədər ən qədim yırtıcı növünü təmsil etsə də, eyni dövrdə yaşamış üçüncü növ Magnusavis ekalakaensis'in həyatı haqqında hələ kifayət qədər məlumat əldə edilməyib.
Tədqiqatçılar Avisaurus darwini adlandırdıqları növün qanad uzunluğunun 1,3 metrə qədər olan böyük bir şahin ölçüsündə olduğunu təxmin edirlər. Adı hələ dəqiqləşdirilməmiş, lakin Avisaurus cinsinə aid olan digər növlər bundan bir qədər kiçik idi.
67 milyon il əvvəl yaşadığı təxmin edilən yırtıcı quşların ayaq sümüklərinin də indiki şahin, bayquş və qartallar kimi ovlarını tutmaq, saxlamaq və daşımaq imkanı verən bir quruluşa sahib olduğu müəyyən edilib. Bu iki növ, ehtimal ki, kərtənkələ və quşlar kimi kiçik heyvanlarla qidalanır. Tədqiqatçılar quşların ayaqlarındakı sümüklər sayəsində öz ölçülərindən daha böyük heyvanları daşıdığından şübhələnirlər.
Tarsometatarsus nümunələrində şahin və bayquşlara bənzər güclü əzələ bağlanma nöqtəsinin ovunu tutmağı və daşımağı təmin etdiyi düşünülür. Bundan əlavə, bu sümüklərdə yırtıcı quşlarda görülən və daşınan yırtıcı tutmaq üçün istifadə edilən strukturlar da aşkarlanıb.
Çikaqo Universitetinin doktorantı Aleks Klark həmmüəllifi olduğu araşdırma haqqında belə deyir: “Ayaq sümüklərindəki ipuçlarına əsaslanaraq, bu quşların müasir quşlar kimi ov tuta və daşıya bildiyini düşünürük. Onlar təkamül keçirən ilk yırtıcı heyvanlar olmaya bilər, lakin bu fosillər məlum olan yırtıcı quşların ən qədim nümunələrini təmsil edir".
Bu günə qədər məlum olan ən qədim yırtıcı quşlar, dinozavrların nəsli kəsildikdən sonra məməlilərin yüksəldiyi Kaynozoy erasının başlanğıcından milyonlarla il sonraya aiddir.
Araşdırmada müəyyən edilən növlər heç bir canlı quşun əcdadı deyil. İki yırtıcı növün aid olduğu enantiornithes qrupu, Dinozavrlar Çağının sona çatdığı meteor zərbəsi ilə yer üzündən silindi.
"Heyvanları yırtıcıya bənzər davranışla təchiz edən morfologiya, çox güman ki, bir neçə dəfə təkamül edib" deyib Klark.
Yeni tədqiqat milyonlarla il əvvəlki ekosistemlərin daha yaxşı başa düşülməsinə, eləcə də Dinozavrlar Çağının sona çatmasına səbəb olan kütləvi məhvə töhfə verə bilər.
