Paşinyan hakimiyyəti sülh sazişi üzərindən siyasi manipulyasiyalar edərək, sadəcə, Ermənistanın yeni savaş hazırlığını ört-basdır etməyə çalışır... Üstəlik, rəsmi İrəvan Azərbaycana qarşı savaş planına bu dəfə Qərb siyasi dairələrinin, eləcə də NATO kimi nüfuzlu hərbi-siyasi alyansın dəstəyini də almağa can atır...
Cənubi Qafqazda növbəti savaş olacaqmı? İndi bu sual kifayət qədər aktual xarakter daşıyır. Əksər müşahidəçilər Azərbaycan və Ermənistan arasında qısamüddətli də olsa, daha bir silahlı toqquşmanın baş verə biləcəyini qətiyyən istisna etmirlər. Və onların fikrincə, bu yaxın vaxtlarda reallaşa biləcək təhlükə hesab olunur.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Cənubi Qafqazda və region ətrafında cərəyan edən proseslər müəyyən mənada, belə neqativ ehtimallara inandırıcı görüntülər verməkdədir. Belə ki, ABŞ, Avropa Birliyi və Fransa Ermənistanı sürətlə silahlandırır. Çünki Qərb siyasi dairələrinin geopolitik maraqları bu regionda sülhün və sabitliyin mövcud olması ilə kəskin ziddiyyət təşkil edir. Və bu səbəbdən də, Cənubi Qafqazda sülhə dəstəkdən danışsalar da, bu siyasi manipulyasiyaların arxasından regional hərbi-siyasi gərginliyi artıran addımlar atırlar.
Ona görə də, ABŞ Avropa Birliyi və Fransaya güvənən Ermənistan sülh prosesindən uzaqlaşmağa cəhd göstərir. İndi rəsmi İrəvan yekun sülh sazişinin imzalanmasına qarşı müxtəlif əngəllər törədir. Belə ki, Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının yer aldığı Ermənistan konstitusiyanın dəyişdirilməsindən imtina edir.
Digər tərəfdən, yekun sülh sazişinin hazırda razılaşdırılmış 13 bəndi üzərindən həmin sənədin imzalanması ilə bağlı absurd təklifini ön plana çıxarır. Halbuki, razılaşdırılmış digər üç bəndin Ermənistanın maraqlarına problem yarada biləcəyi barədə də artıq müəyyən məlumatlar mövcuddur. Və bu səbəbdən də, rəsmi İrəvan gələcək revanşist niyyətlərinə hüquqi boşluq yaratmaq üçün yekun sülh sazişinin tam razılaşdırılmasından israrla yayınmağa çalışır.
Maraqlıdır ki, rəsmi İrəvanın gələcəyə yönəlik avantürist və revanşist planları tədricən ifşa edilməyə başlayıb. Belə ki, "Caliber"in əldə etdiyi məlumata görə, CİA-nin Paşinyan hakimiyyəti daxilindəki əsas agenti, Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının rəhbəri Armen Qriqoryanın NATO-nun baş qərargahında keçirdiyi qapalı görüşdə rəsmi İrəvanın revanşist hədəfləri də müzakirə olunub. Və CİA-nin erməni agentinin gündəmə gətirdiyi məqamlar Cənubi Qafqaz üçün olduqca təhlükəli planların mövcud olduğundan xəbər verir.
Məsələ ondadır ki, Armen Qriqoryan NATO-nun hərbi rəhbərliyinə daxil olan şəxslərlə görüşdə Ermənistanın bu hərbi-siyasi alyansa inteqrasiya kursu götürdüyünü qabardıb. O, NATO rəhbərliyindən Azərbaycanı Ermənistana sərfəli şərtlərlə sülh sazişi imzalamağa məcbur etmək üçün rəsmi Bakıya maksimum səviyyədə təzyiq göstərilməsini xahiş edib. Armen Qriqoryan iddia edib ki, COP29 ərəfəsində rəsmi Bakı xarici təzyiqlərə daha həssasdır. Ona görə də, indiki mərhələdə Azərbaycana qarşı güclü informasiya təzyiqləri ilə rəsmi Bakını Ermənistana sərfəli məzmunda sülh sazişinə məcbur etməyə çalışmaq lazımdır.
Onun fikrincə, ABŞ, Fransa və bəzi digər NATO ölkələrinin dəstəyi ilə erməni diasporunun başlatdığı informasiya kampaniyası hələlik gözlənilən effekti vermir. Çünki bu kampaniyanı hazırda erməni fəalların və etibarlı tərəfdaşların dairəsindən kənara çıxararaq, genişləndirmək cəhdləri pozitiv nəticədən uzaqdır. Ona görə də, rəsmi İrəvan əmindir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında COP29-a qədər sülh sazişinin imzalanmasının vacibliyi barədə narrativlərin qloballaşdırılmasına ciddi ehtiyac var.
Təbii ki, CİA-nin erməni agenti bu məsələ üzərindən NATO ilə "bazarlığa" da cəhd göstərib. O, bildirib ki, əgər, Qərb rəsmi İrəvana Ermənistanın dəstəklədiyi mətnlə "sülh sazişi"nin imzalanmasına yardım göstərsə, Rusiyaya qarşı daha prinsipial addımların atılmasının da önü açılar. Və bu halda, rəsmi İrəvan Ermənistanın KTMT-dan çıxması ilə bağlı proseduru başlayaraq, NATO-ya inteqrasiya istiqamətində qətiyyətli addımlar ata bilər.
Nəhayət, ən önəmli məqam ondan ibarətdir ki, Armen Qriqoryan NATO-dan Ermənistan ərazilərinin bir hissəsini işğal etmək üçün dəstək də istəyib. O, bildirib ki, guya sərhədlərin delimitasiya edilməmiş hissəsində Azərbaycan Ermənistan ərazilərinə nəzarət edir. Rəsmi İrəvan isə həmin "ərazilərin" sülh danışıqları ilə geri qaytarılma perspektivinə inanmır. Və CİA-nin erməni agenti rəsmi İrəvanın bu məsələ ilə bağlı planını NATO təmsilçilərinə təqdim edib.
Həmin plana görə, Ermənistan sürətli və qələbə ilə yekunlaşacaq hərbi əməliyyatların keçirilməsi niyyətindədir. Əgər, NATO Ermənistana dəstək verərsə, rəsmi İrəvan Azərbaycan ərazilərini işğal edə biləcəyinə ümid bəsləyir. Armen Qriqoryan hesab edir ki, bu, daha sonra Azərbaycan və Ermənistan arasında ərazi mübadiləsi ilə mövcud problemlərin həllinə təminat verə bilər. Və belə anlaşılır ki, ötən əsrin əvvəllərində Rusiyanın dəstəyindən istifadə edərək, Azərbaycan ərazilərini işğal edən Ermənistan bu dəfə NATO-nu öz məkrli revanşist planlarına alət etmək niyyəti güdür.
Maraqlıdır ki, Armen Qriqoryan NATO təmsilçilərini şirnikləndirmək şansını da sınaqdan çıxartmağa cəhd göstərib. Belə ki, o, Ermənistan ordusunun "hərbi qələbə"sinin Azərbaycan cəmiyyətində ruh düşkünlüyü yarada bilər. Eyni zamanda, Azərbaycan ordusunun regional hərbi üstünlüyü barədə möhkəmlənmiş qənaətlər də öz əhəmiyyətini itirər. Üstəlik, NATO silahları da real döyüş şəraitində sınaqdan çıxarılmış olar.
CİA-nin erməni agenti bu ssenarinin reallaşacağı təqdirdə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin nüfuzunun zəifləyə biləcəyini də əlavə edib. Buna misal olaraq, Azərbaycan ordusunun 2016-cı ilin aprel döyüşlərində qalib gəlməsi ilə o dövrün Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın avtoritetinin sarsıldığını göstərib. Və nəticədə Ermənistanda Qərbyönümlü siyasi qüvvələrin hakimiyyətə gəlməsinin mümkün olduğunu da xatırladıb.
Maraqlıdır ki, NATO təmsilçiləri bu planın qarşılığında növbəti hərbi toqquşmaların Ermənistana yeni ərazi itkiləri riski yarada biləcəyinə yönəlik ehtimalı gündəmə gətiriblər. Armen Qriqoryan isə Azərbaycan-Ermənistan sərhədləri boyunca hərbi müdafiə sisteminin möhkəmləndirildiyini, yeni "keçilməz istehkamlar" qurulduğunu, bu prosesdə Ukrayna savaşının təcrübəsindən istifadə olunduğunu və təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı Qərb mütəxəssislərin təlimatlarının taş şəkildə icra olunduğunu vurğulayıb. Və bu, Ermənistanın artıq çoxdan yeni savaşa hazırlaşdığını təsdiqləyir.
Göründüyü kimi, Paşinyan hakimiyyəti sülh sazişi üzərindən siyasi manipulyasiyalar edərək, sadəcə, Ermənistanın yeni savaş hazırlığını ört-basdır etməyə çalışır. Üstəlik, rəsmi İrəvan Azərbaycana qarşı savaş planına Qərb siyasi dairələrinin, eləcə də NATO kimi nüfuzlu hərbi-siyasi alyansın dəstəyini də almağa can atır. Əvəzində isə "bazarlıq masası"na Ermənistanın özünü yatırır. Yəni, əgər, rəsmi İrəvanın məkrli planlarına dəstək verilərsə, Ermənistan NATO-ya inteqrasiya və bu hərbi-siyasi alyansın "yeni cənub cinahı" olmaq öhdəliyi götürür. Və NATO-ya Ermənistan kimi perspektivsiz "yeni cənub cinahı"nın lazım olub-olmadığı isə hələlik cavabsız sualdır.
Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
"Yeni Müsavat" Media Qrupu
