İsrailin Orta Şərqdə apardığı müharibə regionu kökündən dəyişir. Bu müharibənin aşkar görünən iki böyük nəticəsi diqqət çəkir. Bulardan birincisi İsrailin hesab edildiyi qədər qüdrətli orduya sahib olmaması, ikincisi isə regionda yüz illərdir davam etdirilən sünni-şiə düşmənçiliyinin tədricən aradan qalxmasıdır.
Bir il öncəyə qədər elə düşünülürdü ki, yəhudi ordusu çox güclüdür, önünə çıxan istənilən dövləti anında əzib keçər. Amma reallıq düşünülənin tam əksinə oldu. Yəhudi ordusunun dövlətlər bir yana, vəkalət savaşı edən milis güclərini də əzə bilmədiyi ortalığa çıxdı. “Həmas” hələ vuruşur, “Hizbullah” isə, bütün gözləntilərin əksinə olaraq, İsrailin Livanda irəliləməsini durdurdu. Bu vəziyyət nə İsrail, nə də ABŞ tərəfindən qəbul edilə bilməz. Belə görünür ki, İsrailin bacarmadığını onun yerinə ABŞ edəcək. Trampın qələbəsindən sonra bu istiqamətdəki gözləntilər ciddi şəkildə artıb. Yeni administrasiyaya təyin olunan dövlət katibi, müdafiə naziri, milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşavir və çox sayda yeni vəzifəlilər qatı İsrail tərəfdarlarıdır. Başda Tramp olmaqla, yeni kabinet üzvləri müharibənin İsrailin tam qələbəsi ilə bitiriləcəyini bəyan edirlər. Amma qələbənin necə əldə olunacağı açıqlanmır.
İsrail tərəfinin bəzi açıqlamaları hadisələrin mümkün gedişatı barədə müəyyən ipucları verir. Netanyahunun yeni təyin etdiyi müdafiə və xarici işlər nazirləri bəyan edirlər ki, İsrailin qələbəsinin əsas şərti “Həmas”-a və “Hizbullah”-a verilən silah dəstəyinin tam kəsilməsidir. Ən böyük dəstəyi verən isə İrandır. Dəstəyin kəsilməsi üçün İsrail tərəfi İranın sıradan çıxarılmasını tələb edir. Məqsədə nail olmaq üçün İranın nüvə obyektlərinə və digər əhəmiyyətli infrastruktur obyektlərinə ağır zərbələrin endirilməsi hədəflənir. Belə dağıdıcı zərbə ABŞ-nin birbaşa iştirakı olmadan mümkünsüzdür. D. Trampın qələbəsinin elan olunduğu gün B. Netanyahu onunla üç dəfə telefon əlaqəsi qurub və tərəflər rəsmi qaydada açıqlayıblar ki, söhbətin mövzusu məhz İran olub.
Böyük Orta Şərq regionundakı sünni-şiə düşmənçiliyinin tədricən aradan qaldırılması məsələsinə baxaq. Cəmi bir il öncəsinə qədər belə bir mənzərənin düşünülməsi belə mümkünsüz idi. Şiə İranla sünni ərəb dövlətləri İsrail qətllərini dayandırmaq yollarını birgə müzakirə edir, dənizlərdə birgə hərbi təlimlər keçirirlər. Səudiyyə Ərabistanı vəliəhd şahzadəsi M. B.Salman İslam Konfransı təşkilatında çıxış edərək ˝İsrailin qətliamları dayandırılmalıdır˝ deyir, ˝İsrailin livanı vurması yolverilməzdir˝ bəyanatını verir. Üstəlik, Bin Salman ˝Qardaş İrana bu məsələni gündəmə gətirməsinə görə təşəkkür edirəm˝ ifadəsini dilə gətirir.
Nə baş verir? İsrail siyasətinə qarşı Səudiyyə - İran işbirliyimi yaranır?
