Bakıda keçirilən COP29 tədbirinin üçüncü günündə fransalı nazir iqlim danışıqlarından geri çəkilib.
KONKRET.az xəbər verir ki, bu barədə siyasi şərhçi Əziz Əlibəyli öz sosial media hesabında paylaşım edib.
O qeyd edib ki, Fransanın ekologiya naziri Pannier-Runacher Azərbaycan Prezidentinin rəsmi Parisi Yeni Kaledoniyada “müstəmləkə cinayətlərində” ittiham etməsindən sonra bu addımı atıb.
Açığı,yaxşı ki, də belə bir addım atıb, izninizlə, COP29 dövründə bu adamın ölkəsinin Afrikada törətdiyi ekoloji cinayətlərini bir daha yada salaq, sonra da fransızcaya çevirib, tvit edərik.
Uran mədənçiliyi və tullantılar: Nigeriyada Fransa, “Orano” (keçmiş “Areva”) şirkəti vasitəsilə genişmiqyaslı uran çıxarışı aparır. Bu proses böyük miqdarda radioaktiv tullantılar və toz yaradır, yerli icmaların sağlamlığına və ətraf mühitə ciddi ziyan vurur.
Neft kəşfiyyatı və çirklənmə: Qabon, Konqo və Çad kimi ölkələrdə Fransanın “Total” (indiki “TotalEnergies”) şirkəti neft çıxarışı və kəşfiyyatı aparır. Bu fəaliyyətlər su mənbələrinin neft tullantıları ilə çirklənməsinə, torpağın yararsız hala düşməsinə və biomüxtəlifliyin azalmasına səbəb olur.
Pestisidlərdən istifadənin artması: Fransa Afrika ölkələrinə qadağan edilmiş və ya yüksək zəhərli pestisidlər ixrac edir.
Bu kimyəvi maddələr yerli kənd təsərrüfatında istifadə edilir, lakin onların zərərli təsirləri həm insan sağlamlığına, həm də ətraf mühitə ciddi təhlükə yaradır.
Meşələrin qırılması: Fransa ilə bağlı olan bəzi Avropa şirkətləri Kamerun və Konqo hövzəsində meşələrin genişmiqyaslı qırılması ilə məşğuldur. Bu fəaliyyətlər yerli icmaların yaşayış tərzinə, heyvan və bitki növlərinin məhvinə və karbon qazının atmosferə artmasına səbəb olur.
Çirkab tullantılarının ixracı: Fransanın bəzi sənaye şirkətləri tullantıları ucuz qiymətə idarə etmək üçün Afrikadakı ölkələrə yönləndirir. Çirkli tullantılar arasında kimyəvi maddələr, plastik, hətta bəzən toksik komponentlər olur. Bu isə yerli su mənbələrinin və torpağın çirklənməsinə səbəb olur.
Afrika sahillərində balıq ehtiyatlarının tükənməsi: Fransanın balıqçılıq şirkətləri, Afrika sahillərində aşırı balıq ovu ilə məşğul olur, bu da yerli balıq populyasiyalarının azalmasına və sahil iqtisadiyyatlarının zərər çəkməsinə səbəb olur.
Nüvə sınaqları və radiasiya çirklənməsi: 1960-70-ci illərdə Fransa, Cezayirin Səhra bölgəsində nüvə sınaqları həyata keçirib. Bu sınaqlar nəticəsində radiasiya çirklənməsi baş verib, həmin ərazilərdə yaşayan insanların sağlamlığına və ətraf mühitə uzunmüddətli təsir göstərib.
Sivil və hərbi infrastruktur layihələri: Fransa, Qərbi Afrika ölkələrində hərbi bazalar və digər infrastruktur layihələri həyata keçirir. Bu layihələr yerli ekosistemləri dəyişdirir, ərazilərdə su və torpaq ehtiyatlarının azalmasına səbəb olur.
Palmiya yağı plantasiya təsərrüfatlarının genişləndirilməsi: Fransaya aid olan şirkətlər Afrikada palmiya yağı plantasiya təsərrüfatları qururlar, bu da böyük miqyasda meşələrin qırılmasına və ekosistemlərin məhvinə səbəb olur.
Elektrik stansiyalarının tikintisi: Fransanın bəzi enerji şirkətləri Afrika ölkələrində kömürlə işləyən elektrik stansiyaları tikir. Bu isə atmosferə zərərli tullantıların yayılmasına, iqlim dəyişikliyinin sürətlənməsinə səbəb olur.
