Bristol Universitetinin baş elmi işçisi Aleksandr Farnsvortun apardığı yeni araşdırma planetimizin gələcəyinin acınacaqlı mənzərəsini çəkir.
Alimlər ehtimal edirlər ki, gələcəkdə qlobal istiləşmə ilə əlaqədar Yer kürəsi vahid quruya - Panqeya Ultima adlı super qitəyə çevrilə bilər.
Bu, planetdəki həyat üçün zərərli olacaq qlobal iqlim dəyişikliyinə səbəb olacaq. Tədqiqatçılar superkompüterlərdən istifadə edərək, belə bir qitənin yaranacağı təqdirdə baş verəcək iqlim şəraitini simulyasiya ediblər və bu yeni quru konfiqurasiyasının Yerin əksər canlılar üçün necə həddindən artıq isti və quru olmasına səbəb olacağını göstərib.
Aleksandr Farnsvort izah edir ki, qitələrin birləşməsi üçqat təsirə səbəb olacaq: artan kontinentallıq, artan günəş radiasiyası və karbon qazının (CO₂) konsentrasiyasının artması, bu da istixana effektini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Birincisi, super qitənin meydana çıxması o demək olardı ki, quru ərazisinin böyük hissəsi okeanların soyuducu təsirindən uzaq olacaq.
İkincisi, bir neçə milyon ildən sonra Günəş 2,5 faiz daha çox enerji buraxacaq ki, bu da planetin əlavə istiləşməsinə gətirib çıxaracaq və nəticədə temperatur 40-70°C-ə çata bilər.
Üçüncü amil tektonik aktivliyin artması olacaq ki, bu da atmosferə karbon qazını buraxacaq və bu, temperaturu daha da artıracaq.
Farnsvort xəbərdarlıq edir ki, CO₂ səviyyələri iki dəfə arta bilər və bu, planetdəki şəraiti demək olar yaşayış üçün əlverişsiz edir.
Belə ekstremal şəraitdə gündüz temperaturu 40-50°C-ə çata bilər, yüksək rütubət isə insanın tərləmə ilə soyuya bilməməsi ilə nəticələnir. Bu, insanlar və məməlilər üçün ölümcül olacaq. Super qitənin yalnız 8-16 faizi onların mövcudluğu üçün uyğun olardı və yüksək temperatur və quraqlıq səbəbindən su və qidaya çıxış ciddi şəkildə məhdudlaşdırılacaqdı.
Bu apokaliptik ssenari milyonlarla il ərzində baş verməsə də, elm adamları mövcud iqlim böhranını bu gün həll etməyin vacib olduğunu vurğulayırlar. Bristol Universitetindən doktor Yunis Lo deyir ki, bu gün yaşadığımız həddindən artıq istilər artıq insanların sağlamlığına ziyan vurur və xalis sıfır karbon emissiyasına nail olmaq üçün təcili tədbirlər görməyə çağırır./Lent.az
