2023-cü ilin yayında Çexiya Rusiya təbii qazından tam müstəqilliyini elan edib və idxalı demək olar ki, sıfıra endirib. Lakin indi raqa Rusiya yanacağının ən azı bir hissəsini Slovakiya vasitəsilə idxal edir...
Poliqon bu barədə Bloomberg Agentliyinə istinadən xəbər verir.
Qeyd olunur ki, bu nisbətən ucuz tədarüklər ilin sonunda, Rusiyadan Avropa İttifaqına Ukrayna üzərindən axınlara icazə verən müqavilənin müddəti bitdikdən sonra qəfil başa çatacaq. Mərkəzi Avropa ölkələri yaxşı təchiz olunduqlarını desələr də, yenə də daha yüksək xərclərlə üzləşə bilərlər.
Hələlik, bölgədəki bəzi treyderlər qazı şərqdən alırlar, çünki qismən Almaniya digər istiqamətdən nəql üçün mübahisəli tranzit haqqı alır.
KBC Groep NV-nin Çex bölməsinin analitiki Dominik Rusınko deyib: "Rusiya qazı Çexiyaya sadəcə iqtisadi cəhətdən sərfəli olduğu üçün axır. Amillərdən biri Almaniyanın tətbiq etdiyi hər meqavat/saat üçün 2,5 avroluq tranzit haqqıdır".
Çexiyanın "Qazprom"la heç bir müqavilə öhdəliyi yoxdur, lakin onun qonşu Slovakiyadan tədarükü keçən ildən bəri kəskin artıb. Çex boru kəməri operatoru "Net4Gas"ın məlumatları göstərir ki, şərqdən ölkəyə daxil olan təxmin edilən Rusiya təbii qazı keçən qış bütün daxilolmaların təxminən yarısına, bu rübdə isə təxminən 74%-ə yüksəlib. Kiçik bir hissəsi ölkə ərazisindən keçməklə Almaniya və Polşaya keçir.
Ukraynada müharibə başlayandan sonra ölkə qeyri-rus mənbələrindən, o cümlədən Norveçdən və Niderlanddakı mayeləşdirilmiş təbii qaz terminalından qaz idxalını artırıb. Amma bu yüklər təyinat yerinə çatmaq üçün bir neçə ölkəni keçməlidir və Almaniya sərhədində çıxış rüsumu və saxlama haqqı onları bahalaşdırıb.
Enerji tədqiqatları üzrə strateq Maggi Xuetinq Lin hesab edir ki, Almaniyadan qonşu ölkələrə qaz nəqlinin ümumi dəyəri hazırda meqavat saat üçün 3,50 avro təşkil edir. Bu, cari əsas qiymətlərlə dəyərin 8% artmasına bərabərdir.
Çexiyanın Sənaye və Ticarət Nazirliyinin məlumatına görə, Almaniya tarifləri tədarükləri bahalaşdırıb və Rusiyadan gələn axının bərpasının əsas səbəbi olub. Bu barədə Çexiya Nazirliyinin nümayəndəsi Marek Vosahlik bildirib:
"Biz Almaniya vasitəsilə idxalın rüsum qaldırıldıqdan sonra yenidən artmağa başlayacağını gözləyirik".
O əlavə edib ki, Çexiya Rusiya qazı olmadan hələ də kifayət qədər tədarükə malikdir.
Çexiya kommunal şirkəti CEZ AS tədarük mənbələrini Rusiya qazından uzaqlaşdırmaq üçün artıq LNG-yə müraciət edib. Şirkət Niderlanddakı "EemsEnergyTerminal"da ildə 3 milyard kubmetr tutum əldə edib ki, bu da ölkənin illik qaz tələbatının üçdə birini ödəməyə kifayət edir.
Bu müqavilə bağlandıqda, CEZ 2027-ci ildən Almaniyada tikilməkdə olan quruda yerləşən "Stade" terminalında illik gücü 2 milyard kubmetr təşkil edəcək. Bu tədarüklər Çexiyada illik qaz istehlakının dörddə birindən çoxunu ödəyəcək.
Poliqon.info
