Rusiyanın 24 fevral 2022-ci il tarixində Ukraynanın materik hissəsinə qarşı başlatdığı hərtərəfli işğal cəhdi və hücumları 1000-ci gününə qədəm qoydu. Bu müddət ərzində Rusiya intensiv hücumlara başlayıb, Ukrayna infrastrukturuna böyük ziyan vurub, minlərlə insan həlak olub. Milyonlarla insan Rusiyanın hücumları səbəbindən evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb. Ukraynanın mülki infrastrukturuna təxminən 500 milyard dollar ziyan dəyib. Rusiyanın hücumları nəticəsində ölkənin enerji sisteminin demək olar ki, yarısı məhv edilib.
Hafta.az-ın yazdığına görə, Ukraynanın İstanbuldakı baş konsulu Roman Nedilskiy 1000 gündür Rusiyanın hərtərəfli işğalı və hücumlarına qarşı mübarizə aparan ölkəsinin vəziyyətini dəyərləndirib.
Baş konsul, ilkin olaraq Rusiyanın başlatdığı hərtərəfli hücumların qısa zamanda sona çatacağını gözlədiklərini, lakin genişmiqyaslı müharibənin 1000-ci gününün gəldiyini bildirib. Müharibənin bundan sonra nə qədər davam edəcəyini heç kimin bilmədiyini ifadə edən Nedilskiy, “Önümüzdə olan özümüzə inandıq, qətiyyətlə çalışdıq, tək millət olduğumuzu, dövlətimizi qoruya biləcəyimizi anladıq və biz bu yolda davam etməliyik” deyib.
Nedilskiy qeyd edib ki, 1000 gündə döyüş meydanında çoxlu dönüş nöqtələri baş verib; O, 2022-ci ilin fevralından sonra Rusiyanın işğal etdiyi torpaqların çoxunun Ukrayna ordusu tərəfindən geri alındığına diqqət çəkib.
Rusiyanın mülki infrastruktura hücum edərək Ukrayna xalqını qorxutmağa çalışdığını ifadə edən Nedilskiy, xüsusilə 2022-2023-cü illərdə enerji sistemini hədəf alan sıx hücumların olduğunu xatırladaraq, “2022-ci ildə xalqımızı qışda işıqsız qoyaraq dondurmaq istədilər, amma bu taktikalar nəticə vermədi və xalqımız dözdü. Onların enerji sistemini dağıtmaq cəhdləri 2023 və 2024-cü illərdə də davam etdi" deyib.
Nedilskiy qeyd edib ki, 2024-cü ildə Rusiyanın energetika obyektlərinə endirdiyi hava zərbələri nəticəsində Ukraynanın elektrik enerjisi istehsal gücünün demək olar ki, yarısı məhv edilib. Ukrayna Energetika Nazirliyinin bəyanatına görə, hazırda ölkənin enerji sistemində Rusiyanın hücumları nəticəsində zədələnməmiş və ya tamamilə dağılmamış bir dənə də olsun istilik elektrik stansiyası qalmayıb. Su elektrik stansiyalarının əksəriyyətinə də ziyan dəyib.
Rusiyanın, elektrik enerjisinə olan ehtiyacının 50 faizini qarşılayan nüvə enerjisi istehsalını məhv etməyi planlaşdırdığını bildirən baş konsul, “Kəşfiyyatımıza görə, təbii ki, atom elektrik stansiyalarını vurmağı deyil, amma hədəfə almağı planlaşdırırlar. Bu elektrik enerjisini istehlakçılara paylayan stansiyalar bu səbəbdən paylayıcı stansiyaların və atom elektrik stansiyalarının təhlükəsizliyini təmin etmək vacibdir" deyib.
Ukrayna hökumətinin hazırda ehtiyat tədbiri olaraq bir çox bölgədə kiçik elektrik stansiyaları qurmağa başladığına diqqət çəkən Nedilskiy deyib ki, ona görə də Rusiyanın ölkənin müxtəlif bölgələrində qurulan bir çox kiçik elektrik stansiyasını bombalaması daha çətin olacaq. Nedilskiy qeyd edib ki, Ukraynada insanlar evlərini və iş yerlərini mərkəzi enerji sistemindən müstəqil hala gətirməyə çalışırlar.
Rusiyanın Qara dəniz sahilindəki liman şəhəri Odessaya qarşı son zamanlar artırdığı hücumları qiymətləndirən baş konsul, bunun bölgədəki təhlükəsizlik vəziyyətinə mənfi təsir etdiyini bildirərək deyib: “Liman infrastrukturuna hər gün hücumlar olur. Rusiya birtərəfli qaydada 2023-cü ildə Qara Dəniz Taxıl Dəhlizi müqaviləsindən çıxıb. Bundan sonra Ukrayna ordusu ilk növbədə “Ukrayna dəniz dəhlizi” adlı yolu təmin etdi. Məhz bu dəhliz sayəsində ixracatçılarımız məhsullarını dünya bazarlarına çıxarırdılar. Ukraynanın infrastruktur naziri də Qara dəniz limanları vasitəsilə ixracatımızın həcminin müharibədən əvvəlki səviyyəyə qayıtdığını deyib”.
Dəhliz fəaliyyətə başladığı gündən Ukraynanın dəniz yolu ilə xarici bazara 75 milyon tondan çox müxtəlif yüklər ixrac etdiyinə və bunun 50 milyon tonunun kənd təsərrüfatı məhsulları olduğuna diqqət çəkən Baş konsul, “Bəli, Rusiya limanımızı dağıtmağa davam edir. Buna baxmayaraq, Ukrayna Afrika ölkələrinə kənd təsərrüfatı məhsulları ixrac etməkdədir. Ukrayna yaxşı bilir ki, Afrika başda olmaqla, bir çox ölkədə insanların həyatı və rifahı bundan asılıdır" deyib. Nedilskiy Rusiyanın hücumu nəticəsində Odessadan Fələstinə göndərilməsi planlaşdırılan kənd təsərrüfatı məhsullarının məhv edildiyini də xatırladıb.
Ukrayna ilə Türkiyənin böyük hərbi əməkdaşlıq potensialına malik olduğunu və bunun ən yaxşı nümunələrindən birinin Baykar Makina ilə Ukrayna şirkətlərinin ortaqlığı olduğunu ifadə edən Nedilskiy, "Baykar Makina Ukrayna müdafiə sənayesinə böyük sərmayələr qoymağa davam edir. Bu əməkdaşlıq digər imkanları da təmin edir. Türk istehsalçıları ilə Ukrayna hərbi əməkdaşlığı sənaye kompleksinin potensialını görməyə imkan verən bir nümunədir. Müxtəlif qiymətləndirmələrə görə, müharibə səbəbiylə genişləndirmək məcburiyyətində olduğumuz hərbi-sənaye kompleksimiz 6 ədəd artıb. Son 2,5 ildə Türkiyə və digər ölkələrlə bunu görürük Müharibə əsnasında müasir döyüşdə nə lazım olduğunu bilirik və Ukraynalı istehsalçıların qazandıqları bu təcrübə Türkiyə və digər ölkələr üçün əlbəttə ki, çox əhəmiyyətlidir. Ona görə də əminəm ki, bu sahədə əməkdaşlıq davam edəcək”, - deyə bildirib.
Digər tərəfdən, iki ölkənin iqtisadi əməkdaşlığından danışan baş konsul bildirib ki, bir çox türk şirkəti Ukraynaya sərmayə qoyur və ya buna hazırdır. “Prezident Zelenskinin dediyi kimi, bu, artıq xarici investorlar üçün bir fürsət pəncərəsidir və biz həmişə, hər görüşdə deyirik ki, bu, iş dünyasının dünyaya açılması üçün real fürsətdir. Ukrayna bazarına daxil olmaq və Ukraynalı tərəfdaşlarla müharibənin sonunu gözləmədən işləmək lazımdır. Məsələn, keçən il Baş konsulluğumuzun töhfələri ilə əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayan İzmir və Çernivtsi arasında tərəfdaşlığı genişləndirmək üzərində işləyirik. Biz İzmir Ticarət Palatasına Çernivtsi vilayətinin potensialını təqdim etdik və qarşılıqlı nümayəndə heyətlərinin səfərləri barədə razılığa gəldik. İzmir nümayəndə heyətinin 2025-ci ilin yanvarında Çernivtsiyə səfəri gündəmdədir”, - diplomat bildirib.
Rusiyanın təcavüzü nəticəsində Ukrayna infrastrukturunun artıq təxminən 500 milyard dollar zərər gördüyünü bildirən baş konsul deyib: "Bu rəqəmi təsəvvür etmək çox çətindir, lakin biz mülki infrastruktura dəyən ziyanı görə bilərik. Məsələn, bir müddət əvvəl elan edilmişdi ki, minlərlə kilometr dəmir yolu dağıdılıb, enerji sisteminə böyük ziyan dəyib. Mariupol, Avdiyivka, Baxmut kimi bir çox şəhərlər Rusiyanın hücumları nəticəsində tamamilə yerlə-yeksan edilib. Onsuz da Ukraynada mülki infrastrukturu salamat olan bir bölgə qalmayıb. Mülki infrastrukturun yenidən qurulması istiqamətində işlər aparılır. Türkiyə şirkətlərinin bu istiqamətdə təcrübəsi bizim üçün çox vacibdir".
