Şimalda “Qara Cümə”, Biznesmenlər üçün “ümid”, vətəndaşlar üçün “məyusluq”.
Dünyada milyardlarla dolların xərcləndiyi “Qara Cümə” necə başladı və niyə bu adı aldı? Hazırda dünyada “Əfsanəvi Cümə”, “Super Cümə” və ‘Gözlənilən Cümə” kimi fərqli adlarla tanınan “Qara Cümə” haradan gəlir?
Tribunainfo.az-ın araşdırmasına görə, “Qara Cümə”, hər il endirimli alış-veriş imkanlarının qapısını açan bir gündür.
“Qara Cümə” bu il 29 Noyabr 2024, cümə gününə düşür.
“Qara Cümə” dünya miqyasında qeyd olunan günlərdən biridir. “Qara Cümə” 1952-ci ildən bəri ABŞ-da alış-veriş endirimlərinin təqdim edildiyi günü təmsil edir. Qlobal miqyasda qeyd olunan “Qara Cümə” Milad alış-veriş mövsümünün ilk endirim günü hesab olunur.
“Qara Cümə” ilin ən böyük endirim və sövdələşmələrinin təqdim olunduğu gün hesab olunur. Bu, tez-tez bayram alış-veriş mövsümünün başlanğıcı kimi qəbul edilir və bir çox mağaza və onlayn pərakəndə satıcılar bu gün müştərilərə dərin endirimlər təklif edirlər.
Niyə “Qara Cümə” adlanır?
Məlumdur ki, qara termini ilk dəfə Filadelfiya şəhərində istifadə olunub. ABŞ-da satışların başlayacağı günlərdə insanlar bir neçə gün əvvəl şəhər meydanında düşərgə salırdılar; Təbii ki, bu vəziyyət hər dəfə izdiham yaradırdı. Uzun növbələr, izdihamlar və tıxaclarla yanaşı insanlar bu günə “qara” sifətini də əlavə ediblər.
Niyə “Qara Cümə” cümə günüdür?
1980-ci illərə qədər endirimlər ABŞ-ın yalnız müəyyən bölgələrində tətbiq edilirdisə, 2000-ci illərdə bütün ölkəyə yayıldı. Əslində, 2011-ci ildə ticarət mərkəzlərində mağazalar cümə axşamından cümə gününə kimi saat 24:00-da açılmağa başladı. Əslində, “Qara Cümə” ABŞ-da Şükran Günü olan noyabrın dördüncü cümə axşamından sonrakı cümə günü deməkdir.
“Qara Cümə” ABŞ-da bayram alış-veriş mövsümünün rəsmi başlanğıcı hesab olunur. Bayram alış-verişi adətən Şükran günündən sonra başlayır və Milad gününə qədər davam edir. Amerikada Şükran Günü noyabrın dördüncü cümə axşamı qeyd olunduğundan, “Qara Cümə” ertəsi gün, cümə günü başlayır və insanlar həftə sonu boyunca alış-veriş etmək imkanı əldə edirlər.
Əfsanəvi Cümə daha sonra onlayn alış-veriş mühitinə daxil oldu. Beləliklə, ABŞ-da baş tutan bu endirim günü bütün dünyaya yayılıb. “Qara Cümə” indi ənənəvi olaraq elektronikadan tutmuş oyuncaqlara qədər hər şey üçün mağazada sövdələşmələr günüdür.
“Qara Cümə” endirimlərini necə qiymətləndirmək olar?
İqtisadi şəraitin çətin olduğu vaxtlarda “Qara Cümə” endirimləri səbirsizliklə gözlənilir. Beləliklə, alış-veriş çılğınlığına qapılmadan əfsanəvi cümə endirimlərindən, kampaniyalarından və sövdələşmələrindən maksimum yararlana bilərsiniz.
Ancaq bir çox gözüaçıq müştərinin müşahidələri “Qara Cümə”ni biznesmenlərin fırıldaqlığı olduğunu düşünür. Çünki biznesmenlərin “Qara Cümə” gözləntilərinin əksinə düşünən vətəndaşlar; onlar qiymətlərin digər günlərlə eyni olduğunu və ikinci məhsulu alanlara ticarətçilərin endirimlər etdiyini bildiriblər.
Endirim adı altında çox yüksək qiymətlər olduğunu bildirən vətəndaşlar “Əslində saxta Qara Cümədir” deyiblər.
“Qara Cümə” – araşdırmalar göstərir ki, əslində bu saxta endirimdir. Ümumiyyətlə, məhsulların qiyməti 2 həftə əvvəl şişirdilir və sonra endirim varmış kimi reklam edilir.
Araşdırmacı Ağaoğlunun məlumatına görə, onlar sata bilmədikləri və stokda toplanan məhsulları endirim yalanı ilə satmağa çalışırlar. Məqsəd stokları əritməkdir.
Endirim kampaniyalarında tez-tez rast gəlinən “əvvəlki qiymətləri” kimi bir çox ifadənin kiçik hərflərlə yazıldığını və diqqətə düşməsinin qarşısı alındığını bildirən İstehlakçıların Hüquqlarını Müdafiə Dərnəyi (TükoDer) sədrinin müavini Şükran Eroğlu, “İstehlakçılar şüurlu hərəkət edin və mülki yoxlama aparın”, deyib.
Qeyd edək ki, məşhur “Şikayətlər” saytında yüzlərlə ayıq vətəndaş “Qara Cümə”-nin oyun olduğunu ortaya qoyan faktlar paylaşıblar. Onların bir çoxu sonradan aldandıqlarını görüblər. Belə olan halda köhnə qiymətlə endirim qiymətini aidiyyatı qurumlara göndərib haqqınızı tələb edə bilərsiniz.
Gəlin diqqətli olaq və aldanmayaq.
Dəniz Pənahova
