Qazaxıstanın şimalındakı Kalaçi kəndi illərdir müəmmalı yuxu xəstəliyi ilə mübarizə aparır. 2013-cü ildən bəri bildirilən hadisələrdə kənd sakinləri günlərlə, hətta həftələrlə yuxuda qalıb, halüsinasiyalar, sərxoşluq hissləri və yaddaş itkisi kimi simptomlar yaşayırlar. Kəndin yaxınlığında, Krasnoqorskda yaşayanlar da bu vəziyyətlə üzləşiblər. Xəstəliyin səbəbi hələ tam məlum deyil.
Xəstəlik yoluxucu olmasa da, kənd sakinləri yuxuya getməkdə və oyanmaqda çətinlik çəkirlər. Bəzi xəstələr oyandıqda şüurlu danışa bilirlər, lakin bir neçə dəqiqə ərzində yenidən yatmaq ehtiyacı hiss edirlər. Yuxu xəstəliyinə əlavə olaraq, insanlarda halüsinasiyalar və ürəkbulanma və qusma kimi simptomlar özünü göstərir. Bəzi xəstələr “üzlərində ilbiz gəzir” kimi qeyri-real şeylər gördüklərini deyirlər.
Kalaçidəki bu sirli xəstəliyin səbəbi hələ də dəqiq müəyyən edilməyib. Yerli hakimiyyət orqanları sovet dövründə tərk edilmiş uran mədəninin ətraf mühitə karbonmonoksit və digər karbohidrogen qazlarını buraxaraq xəstəliyə səbəb ola biləcəyini ehtimal edir. Bölgədə aparılan bəzi elmi araşdırmalar, xəstəliyin yeraltı su ehtiyatlarına sızan kimyəvi maddələrin səbəb ola biləcəyini iddia edir.
Nazarbayev Universitetinin tədqiqatçıları hərbi əməliyyatlarda istifadə edilən kimyəvi maddələrin yeraltı sulara qarışaraq xəstəliyə səbəb ola biləcəyi nəzəriyyəsini irəli sürüblər. Ancaq hansı kimyəvi maddənin xəstəliyə səbəb olduğu hələ müəyyən edilməyib. Bu da daha çox araşdırmaya ehtiyac olduğunu göstərir.
Kalaçi kəndindəki müəmmalı yuxu xəstəliyi yerli hakimiyyət orqanları və alimlər tərəfindən yaxından izlənməkdə davam edir. Xəstəliyin səbəbini müəyyən etmək və kənd sakinlərinin sağlamlığını qorumaq üçün araşdırmalar davam edir.
