Amerikalı diplomat Rina Amiri Talibanın Əfqanıstandakı yeni əxlaq qanununu pisləyib və xəbərdarlıq edib ki, bu qanun “qadınların ictimai həyatdan silinməsini başa çatdırmaq məqsədi daşıyır”.
ABŞ-ın əfqan qadınları, qızları və insan haqları üzrə xüsusi nümayəndəsi Rina Amiri çərşənbə axşamı sosial şəbəkədə Qətər və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindəki həmkarları ilə son görüşləri zamanı qanunla bağlı narahatlıqlarını dilə gətirdiyini yazıb.
"Mesajım aydındır: əfqan xalqına dəstəyimiz sabitdir, lakin Talibana qarşı səbrimiz tükənir. Daxildə və beynəlxalq səviyyədə legitimliyin yolu Əfqanıstan xalqının hüquqlarına hörmətdən keçir" - deyə, Amiri əvvəllər Twitter kimi tanınan X səhifəsində yazıb.
ABŞ-ın xəbərdarlığı Talibanın ali lideri Hibatullah Axundzadənin əfqan qadınlarına ictimai yerlərdə ucadan danışmamağı, açıq havada bədənləri və üzlərini tam şəkildə örtməyi əmr edən mübahisəli fərmanı qüvvəyə minməsindən bir neçə gün sonraya təsadüf edir.
114 səhifəlik, 35 maddədən ibarət qanun həmçinin İslam Əmirliyi adlanan Taliban hökumətinin İslamın sərt şərhinə uyğun olaraq əfqan kişi və qadınları üçün məcburi və ya qadağan olunmuş hesab etdiyi müxtəlif hərəkətləri və konkret davranışları əks etdirir.
Hüquqi sənəd Talibanın 2021-ci ilin avqustunda hakimiyyətə qayıtmasından sonra bərpa etdiyi Fəzilətin Təşviqi və Əxlaqsızlığın qarşısının alınması Nazirliyinə onu ciddi şəkildə tətbiq etmək səlahiyyətini verir.
İcraçıların qanunu pozanları tənbeh etmək səlahiyyəti var və cəzalar şifahi xəbərdarlıqdan tutmuş cərimələrə və həbsə qədər hər şeyi əhatə edə bilər. Qanun onlardan zina, nikahdankənar seks, lezbiyanizm, canlı obyektlərin şəklini çəkmə və qeyri-müsəlmanlarla dostluq kimi “pisliklərin” qarşısını almağı tələb edir.
Rəsmi Taliban mediası bu həftə Axundzadədən sitat gətirərək, hakimiyyət orqanlarına "xalqı İslam sisteminə yaxınlaşdırmaq üçün" Əfqanıstanda yeni fəzilət fərmanını "ciddi şəkildə tətbiq etməyi" əmr edib.
Qanun əfqan qadınlarının təhsil və məşğulluq imkanlarına qoyulan geniş məhdudiyyətlər fonunda qəbul edilib. Üç il əvvəl hakimiyyəti bərpa etdikdən sonra Taliban 12 və daha yuxarı yaşda olan qızların altıncı sinifdən sonra təhsilini davam etdirməsini qadağan edib və qadınların sağlamlıq kimi müəyyən sektorlar istisna olmaqla, işləmək hüququnu məhdudlaşdırıb.
Əfqan qadınlarına parklar və digər ictimai yerləri ziyarət etməsinə icazə verilmir və bir kişi qəyyumlar onları yol səfərləri və ya hava səyahətlərində müşayiət etməlidir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı keçən ay yeni qanuna dərhal cavab verərək, onu yoxsul ölkənin gələcəyi üçün "kədərli baxış" kimi pisləyib və de-fakto hakimiyyəti qanunu ləğv etməyə çağırıb. Rəsmi olaraq heç bir ölkə tərəfindən tanınmayan Taliban hökuməti BMT-nin rəhbərlik etdiyi xarici tənqidləri təhqiramiz adlandırıb.
Talibanın baş sözçüsü Zabihullah Mücahid "qeyri-müsəlmanlar narahatlıqlarını ifadə və ya qanunu rədd etməzdən əvvəl ilk növbədə özlərini İslam qanunları haqqında məlumatlandırmalı və İslam dəyərlərinə hörmət etməlidirlər. Anlamadan etirazların irəli sürülməsini İslam şəriətimizə qarşı küfr hesab edirik” deyib.
visiontv.az
