Növbəti Nobel həftəsi oktyabrın 7-də fiziologiya və tibb sahəsi üzrə mükafatçıların elan edilməsi ilə başlayıb. İndiyədək bu kateqoriya üzrə 114 alim mükafata layiq görülüb. SİA xarici mətbuata istinadla xəbər verir ki, onlardan ən gənci 31 yaşında idi - Frederik Qrant Banting (1923, "insulinin kəşfinə görə"). Ən yaşlı Peyton Routh 1966-cı ildə "şiş yaradan virusların kəşfinə görə" mükafata layiq görüləndə 87 yaşında idi.
Builki qaliblər iki yerli amerikalı Viktor Ambroz və Qari Ruvkun olublar "mikroRNT-nin kəşfinə və onun transkripsiyadan sonrakı gen tənzimlənməsindəki roluna görə". Viktor Ambros (d. 1953) Massaçusets Texnologiya İnstitutunda (MIT) fəlsəfə doktoru dərəcəsi alıb və 1985-ci ildən Harvard Universitetində (Cambridge, MA) əsas tədqiqatçı olub. Gary Ruvkun (d. 1952) 1982-ci ildə Harvard Universitetində fəlsəfə doktoru dərəcəsi alıb və hazırda Harvard Tibb Məktəbində Genetika üzrə professordur.
Əslində, ikisi mikroskopik üzvi molekulların yeni sinfini - mikroRNT-ləri kəşf etdilər. Bu molekullar genlərin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Onların kiçik qurd C. Elegans üzərində apardıqları qabaqcıl tədqiqatları gen tənzimləməsinin tamamilə yeni prinsipini ortaya çıxardı. Bu mexanizm çoxhüceyrəli orqanizmlərin, o cümlədən insanların normal fəaliyyəti üçün tamamilə zəruri olduğu ortaya çıxdı. MikroRNT-lər orqanizmlərin necə inkişaf etməsi və fəaliyyət göstərməsi üçün əsaslı əhəmiyyətə malikdir.
Nobel Komitəsinin rəsmi press-relizində qeyd olunur: “Xromosomlarımızda saxlanılan məlumatları bədənimizdəki bütün hüceyrələr üçün təlimat kitabçası ilə müqayisə etmək olar. Hər hüceyrə eyni xromosomları ehtiva edir, buna görə də hər hüceyrə eyni gen dəstini və tam olaraq eyni təlimat dəstini ehtiva edir. Ancaq əzələ hüceyrələri və sinir hüceyrələri kimi fərqli hüceyrə növləri çox fərqli xüsusiyyətlərə malikdir. Bu fərqlər necə yaranır? Cavab, hər bir hüceyrəyə yalnız müvafiq təlimatları seçməyə imkan verən gen tənzimlənməsindədir. Bu, hər hüceyrə tipində yalnız düzgün gen dəstinin aktiv olmasını təmin edir. Viktor Ambroz və Qari Ruvkun müxtəlif növ hüceyrələrin necə inkişafı ilə maraqlanırdılar... Onların heyrətamiz kəşfi gen tənzimlənməsinin tamamilə yeni ölçüsünü ortaya qoydu. MikroRNT-lər orqanizmlərin necə inkişaf etməsi və fəaliyyət göstərməsi üçün əsaslı şəkildə vacib olduğunu sübut edir.”
