Fins.az - Azərbaycanın münbit torpaqları əsrlər boyu bir sıra mədəniyyətlərə beşik olmuş, xalqın həyatı və tarixi bu torpaqlarla iç-içə böyümüşdür. Bu gün isə o torpaqlar sanki yeni nəfəs alır, müasir texnologiyaların gücü ilə yenidən canlanır və daha məhsuldar bir gələcək vəd edir. Aqroparklar bu torpaqlara səpilən yeni ideyaların "toxumları"dır və gələcək nəsillər üçün bərəkətli bir miras qoyacaq. XXI əsrin texnoloji "dalğası" kənd təsərrüfatını yalnız iqtisadi bir sektor deyil, həm də milli irsin, davamlı inkişafın və əzmin yeni bir simvoluna çevirmişdir.
Azərbaycanın kənd təsərrüfatı tarixinə nəzər saldıqda, bu sahənin ölkənin iqtisadi və sosial həyatında böyük rola malik olduğunu görürük. İqlim və torpaq ehtiyatları baxımından əlverişli mövqedə yerləşən ölkəmiz aqrar sektorda yeni yanaşmalara açıqdır. Son illərdə isə dövlət tərəfindən bu sahədə həyata keçirilən islahatlar kənd təsərrüfatında böyük inkişafa səbəb olub. Xüsusən də aqroparkların yaradılması və innovativ texnologiyaların tətbiqi kənd təsərrüfatında istehsalın, məhsuldarlığın və rəqabətqabiliyyətliliyin artırılmasına səbəb olmuşdur.
Aqroparklar kənd təsərrüfatında kompleks istehsal proseslərinin bir yerdə həyata keçirilməsinə imkan yaradır. Ənənəvi təsərrüfat modellərindən fərqli olaraq, aqroparklar məhsul istehsalından satışa qədər olan bütün mərhələləri bir məkanda cəmləşdirir. Bu itkilərin azaldılmasına və yüksəkkeyfiyyətli məhsul əldə edilməsinə kömək edir. Hər bir aqropark müxtəlif iqlim və torpaq şərtlərinə uyğun olaraq fərqli məhsullar istehsal edir, beləliklə, ölkənin müxtəlif bölgələri bu komplekslərdən yararlanır və kənd təsərrüfatının inkişafında müsbət dinamika yaranır. Misal olaraq, İmişli və Kürdəmir rayonlarında yaradılmış aqroparklar yerli iqlim və torpaq ehtiyatlarına uyğun məhsul çeşidini təklif edirlər. Bu cür aqroparklar vasitəsilə ölkədə strateji məhsulların, o cümlədən taxıl, pambıq və kartof istehsalının artırılması mümkündür. Həmin məhsulların həm daxili tələbatı ödəməsi, həm də ixrac bazarlarına çıxarılması üçün aqroparklar böyük potensiala malikdir. Əlavə olaraq, bu tip komplekslər vasitəsilə fermerlərə göstərilən dəstək sayəsində onların istehsal potensialı artır və nəticədə Azərbaycanın kənd təsərrüfatı beynəlxalq bazarda rəqabətə hazır vəziyyətə gəlir.
Texnologiya kənd təsərrüfatının gələcəyini formalaşdırır və dövlətimizin bu sahədəki yenilikləri tətbiq etmək istiqamətindəki səyləri getdikcə daha böyük nəticələr verir. Ağıllı suvarma sistemləri, dron vasitəsilə monitorinq və peyk nəzarəti kimi texnologiyalar ölkənin aqrar sektorunda müasir yanaşmalara yeni bir mərhələ açır. Bu texnologiyaların tətbiqi vasitəsilə həm məhsuldarlıq artır, həm də təbii resurslardan daha səmərəli istifadə edilir.
Dron və peyk istifadəsinin təsiri: Dronlar əkin sahələrinin monitorinqini təmin edir. Bu texnologiyalar vasitəsilə torpağın rütubət səviyyəsi, bitki örtüyü və məhsulun sağlamlığı barədə ətraflı məlumat əldə edilir. Dronların və peyklərin kənd təsərrüfatında istifadəsi məhsulun hər hansı zərərvericilər və xəstəliklərdən qorunması üçün erkən xəbərdarlıq sistemi kimi fəaliyyət göstərir. Məsələn, fermerlər dronlar vasitəsilə məhsulun suvarmaya və gübrələnməyə ehtiyacını izləyərək resursları daha effektiv istifadə edirlər.
"Ağıllı" suvarma sistemləri: "Ağıllı" suvarma sistemləri torpağın nəm səviyyəsini ölçür və yalnız ehtiyac olduğu vaxtlarda su verir. Xüsusilə, Azərbaycanın quraq bölgələrində suyun qorunmasına və su resurslarının səmərəli istifadəsinə səbəb olur. Bununla yanaşı, suyun israfının qarşısı alınır və torpağın münbitliyi qorunur.
Davamlı inkişaf və sosial əhəmiyyət: Aqroparkların yaradılması kənd yerlərində yaşayan əhali üçün sosial və iqtisadi faydalar təmin edir. Belə ki, aqroparklar kənd yerlərində məşğulluğun artırılmasına və əhalinin rifah səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu isə yalnız iqtisadi inkişafı deyil, həm də sosial inkişafı təşviq edir. Aqroparklar müxtəlif kənd təsərrüfatı müəssisələrini birləşdirərək kiçik və orta sahibkarları dəstəkləyir və onların inkişafını təmin edir. Komplekslər kənd yerlərində iş yerlərinin yaradılması və regionların iqtisadi inkişafı üçün mühüm vasitədir. Davamlı inkişaf prinsiplərinə əsaslanan aqroparklar kənd təsərrüfatı sahəsində ekoloji tarazlığı təmin edir. Bioloji gübrələrdən və təbii pestisidlərdən istifadə edilməsi həm torpağın, həm də ekosistemin qorunmasına imkan yaradır. Bununla yanaşı, üzvi məhsulların istehsalı artır, bu amil həm daxili bazarın sağlam məhsullarla təmin edilməsinə, həm də ixrac potensialının artmasına səbəb olur.
Azərbaycan hökuməti aqrar sektorda inkişafa böyük önəm verir və aqroparkların inkişafına hərtərəfli dəstək göstərir. Dövlət tərəfindən aqroparklar üçün verilən subsidiyalar, texnoloji inkişafın təşviqi və vergi güzəştləri sahənin inkişafını sürətləndirir. Aqrar sahənin rəqabətə davamlı olması üçün ölkədə texnoloji yeniliklərə yönəlmiş xüsusi dəstək proqramları icra olunur. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və digər aidiyyəti qurumlar aqroparkların inkişafını və onların beynəlxalq standartlara uyğun fəaliyyətini dəstəkləyir. Dəstək mexanizmləri aqroparkların daha genişmiqyaslı inkişafı üçün əlverişli şərait yaradır.
Gələcək perspektivlər: Azərbaycan hökuməti gələcəkdə aqroparkların daha çox texnoloji yeniliklərlə təmin olunmasını və kadr potensialının inkişafını planlaşdırır. Beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər dövlətin aqrar sektorunun beynəlxalq arenada daha da güclənməsinə şərait yaradır. Eyni zamanda Azərbaycanın ixrac bazarlarında genişlənməsi və kənd təsərrüfatı məhsullarının dünya bazarında tanınması məqsədilə aqroparkların funksionallığı daha da genişləndirilir. Aqroparkların ölkə iqtisadiyyatına gətirdiyi ən böyük üstünlüklərdən biri məhsul ixracatında artımdır. Aqroparklar vasitəsilə yüksəkkeyfiyyətli və rəqabətədavamlı məhsullar istehsal edilir ki, bu da respublikamızın dünya bazarlarında mövqeyini möhkəmləndirir. Bundan əlavə, aqroparklar daxili bazarda kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətinin sabitləşməsinə də təsirini göstərir. O cümlədən Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyinə və əhalinin sosial rifahının yaxşılaşdırılmasına böyük töhfə verir.
Azərbaycanın aqroparklarla bağlı inkişaf strategiyası ərzaq təhlükəsizliyini təmin edir, yerli istehsalın gücünü artırır və kənd təsərrüfatı məhsullarının beynəlxalq bazarlarda rəqabətliliyini möhkəmləndirir. Bu yanaşma iqtisadiyyatın, eyni zamanda əhalinin rifahı və kənd yerlərinin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərir.
Beləliklə, aqroparklar Azərbaycanda kənd təsərrüfatını yenidən qurmaq üçün böyük bir platforma və gələcək nəsillər üçün davamlı inkişaf üçün mühüm baza rolunu oynayır. Dövlət dəstəyi ilə aqrar sektorda həyata keçirilən bu yeniliklər kənd təsərrüfatının beynəlxalq arenada tanınmasına və ixrac potensialının artmasına şərait yaradır.
