Təhsil tədris prosesinin davamlılığını və nizam-intizamını tələb edən sahədir. Bu səbəbdən də qeyri-iş günlərinin, xüsusən də tətil günlərinin çoxluğu, təhsil sisteminə və ümumi təhsil keyfiyyətinə bir sıra təsirlər göstərir. Bu təsirlər qısa və uzunmüddətli nəticələrə səbəb ola bilər. Buna görə də qeyri-iş günlərinin artması, tətil günlərinin çox olması təhsil keyfiyyətinə həm mənfi, həm də müsbət təsirlər edə bilər.
Bunu Modern.az-a açıqlamasında təhsil ekspert Kamran Əsədov qeyd edib.
O bildirib ki, tədris prosesinin davamlılığının pozulması mənfi təsirlərdən biridir. Təhsil prosesində fasilələrin tez-tez baş verməsi şagirdlərin dərs proqramını mənimsəməsində çətinliklər yaradır.
“Müəllimlər dərslərin davamlılığını təmin etmək üçün vaxt cədvəllərini tərtib edirlər, lakin çox sayda tətil günləri bu planları pozur və tədris proqramının tamamlanmasını gecikdirir. Xüsusilə intensiv şəkildə öyrənilən mövzularda təkrar fasilələr şagirdlərin keçilmiş mövzuları unutmalarına və yenidən vaxt itirməklə təkrara ehtiyac yaratmalarına səbəb olur. Bu, təhsil keyfiyyətini aşağı salan əsas faktorlardan biridir”.
"Bununla yanaşı, çoxsaylı qeyri-iş günləri təhsil müəssisələrinin müvafiq infrastruktur və maliyyə resurslarını effektiv istifadə etmə qabiliyyətini də azaldır. Şagirdlər daha az vaxt məktəbdə keçirir, lakin məktəblərin işçi qüvvəsi və digər resurslar bu dövrlərdə də fəaliyyət göstərir, bu da təhsil sisteminə əlavə maliyyə yükü yarada bilər. Həmçinin tətil günlərinin çoxluğu valideynlər üçün də müəyyən çətinliklər yarada bilər. Uşaqların evdə uzun müddət qalması, xüsusilə iş günü olan ailələr üçün təşkilati problemlər yaradır. Bu da, öz növbəsində, ailələrin təhsillə bağlı narahatlıqlarını artırır və uşaqların qeyri-rəsmi təhsil və asudə vaxt fəaliyyətlərindən səmərəli istifadə etməsi məsələsini gündəmə gətirir" - deyə o əlavə edib.
Tətil günlərinin çoxluğunun müsbət tərəflərindən də danışan Kamran Əsədov bildirib ki, qeyri-iş günlərinin çox olması müəllimlər və şagirdlər üçün istirahət və yenilənmə fürsəti yaradır. Bu da tədris prosesinə müsbət təsir edə bilər.
“Məlumdur ki, uzunmüddətli iş rejimi fiziki və əqli yorğunluğa səbəb ola bilər. Əgər tətil günləri düzgün planlaşdırılarsa, şagirdlər və müəllimlər bu günlərdə istirahət edib, təzələnərək daha məhsuldar ola bilərlər. Bu istirahət günlərinin tədris prosesinə mənəvi və psixoloji faydası da nəzərə alınmalıdır. Tədqiqatlar göstərir ki, uzun fasilələrdən sonra daha çox dincəlmiş beyinlər daha yaxşı məlumatları mənimsəyir və yaradıcılıq potensialı artır.
Lakin bu balans çox vacibdir. Tətil günlərinin həddən artıq çoxluğu tədris ilinin uzadılması və ya dərslərin intensivləşdirilməsi ilə nəticələnə bilər. Xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə, məsələn, Azərbaycan kimi təhsil sistemində qeyri-iş günlərinin balanslı şəkildə təyin edilməsi vacibdir. Əks halda, təhsil sisteminin əsas vəzifəsi olan bilik ötürülməsi prosesi təxirə salına bilər və ümumi təhsil keyfiyyətinə mənfi təsir göstərər.
Təhsil sahəsində atılan addımlar şagirdlərin öyrənmə prosesini fasiləsiz və keyfiyyətli şəkildə davam etdirməsinə yönəlməli, eyni zamanda, onların psixoloji və fiziki istirahətlərini də təmin etməlidir” - deyə təhsil eksperti sonda qeyd edib.
Xatırladaq ki, Nazirlər Kabinetinin COP29-un keçiriləcəyi dövrdə ölkə ərazisində təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinin təşkilinə dair qərarına əsasən, ümumi təhsil müəssisələrində payız tətili noyabrın 12-dən 22-dək olacaq.
Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin məlumatına görə, payız tətilindən sonra ilk dərs günü altı günlük iş həftəsi ilə işləyən ümumi təhsil müəssisələrində 23 noyabr, beş günlük iş həftəsi ilə işləyənlərdə isə 25 noyabr tarixlərində olacaq.
