RU

II. Muradın Osmanlı tarixində yeri nədir?

Bakı, TurkicWorld

II. Murad Teymur'un hücumlarından sonra Osmanlıda yaranan geriləmə dövrünün aradan qaldırılmasında mühüm rol oynamışdır. II Murad taxta çıxanda Teymur'un ölümünə baxmayaraq, oğlu Şahrux'un hakimiyyəti altında olan Teymurilər imperiyası hələ də güclü idi və Osmanlılar üçün əhəmiyyətli təhlükə yaradırdı. II. Murad Anadoludakı ehtiyatlı hərəkətləri ilə bu təhlükəni Osmanlıya daşımamışdı. Varna və II. Kosovo müharibələrindəki uğurları səlibçilərin Balkanlarda irəliləməsinə son qoydu və İstanbulun fəthi üçün lazımi zəmin yaratdı. Anadolu bəyliklərinin öz suverenliklərini qorumaq üçün son cəhdləri II. Murad tərəfindən aradan qaldırılmış, beləcə Fatih Mehmed'in dövründə Anadoluda çox müxalifət qalmamışdı. Onun hakimiyyəti Fatih Sultan Mehmed'in böyük fəthlərlə yaratdığı imperiyaya hazırlıq dövrü idi.

II. Murad sifariş verdiyi əsərlərə görə “Ebul-hayrat” adı ilə tanınırdı. Müxtəlif tarix kitablarında onun dövrünü çiçəklənmə dövrü kimi qeyd edirlər. Onun 30 illik hakimiyyəti dövründə Osmanlı pul vahidi akçe öz dəyərini qoruyub saxlamış və dövlətin gəlirləri 2,5 milyon qızıl sikkəyə yüksəlmişdir. Oğlu Fateh'in dövründə valyutanın dəyəri 5 dəfə dəyərdən düşmüş, xəzinənin gəlirləri artırılmış, elə buna görə də Fatehin ölümündən sonra taxta çıxan oğlu II. Bəyazid'ə atasını yox, babası II. Murad'ı nümunə götürmək tövsiyə olunmuşdu.

II. Murad mədəni fəaliyyətə önəm verən, incəsənətə, ədəbiyyata və musiqiyə qiymət verən, təsəvvüf və mistik həyata düşkün olan bir hökmdar idi. Dövrün mənbələrində onun spirtli içkilərə və əyləncələrə son dərəcə düşkün olduğu qeyd edilir. Onun dövründə türk və oğuz/türk kimliyi ön plana çıxdı. Türk tarixçisi Halil İnalcık belə qeyd etmişdi ki,II Murad sonrakı dövrlərdə padşahlıq etsəydi, zəif sultan sayılacaqdı, lakin o dövrün dinamik Osmanlı cəmiyyəti və daim fəthlər istəyən əsgərləri sayəsində qazandığı qələbələrlə ən böyük Osmanlı hökmdarları arasında olduğunu bildirirmişdi.

Избранный
29
turkic.world

1Источники