Dünya ölkələrinin rəhbərləri iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə istiqamətində Azərbaycanın paytaxtı Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasında bir araya gəldilər. Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edən ölkə kimi beynəlxalq standartlara uyğun olaraq insan haqları sahəsində də daha şəffaf və ədalətli addımlar atır. Bumənada, Azərbaycanın demokratiya və insan haqları sahəsindəki vəziyyətin Qərb dövlətlərini, xüsusən Fransanı narahat etməsinin heç bir əsası yoxdur.
COP29 çərçivəsində noyabrın 13-də həyata keçirilən inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin (SIDS) Sammitində ölkə Prezidentimiz cənab İlham Əliyev Azərbaycan COP29-a ev sahibi olduqdan sonra inkişaf edən kiçik ada dövlətləri ilə münasibətlərimiz yeni, daha yüksək səviyyəyə qalxdığını vurğulayıb: “Kiçik ada dövlətlərinin səsi qlobal arenada eşidilməlidir. Mən inkişaf etmiş bütün ölkələrə, xüsusən də müstəmləkə keçmişi olan ölkələrə müraciət edirəm ki, kiçik ada dövlətlərinə maddi və texniki dəstək göstərsinlər ki, onlar ölkələrini iqlim dəyişmələrinin fəsadlarından qoruya bilsinlər. İqlim dəyişmələri hər bir ölkəyə, o cümlədən Azərbaycana təsir göstərir. Görürük ki, Xəzər dənizi ilbəil daha da dayazlaşır. Görürük ki, çaylarımızda daha az su, dağlarımızda daha az qar var. Əfsuslar ki, keçmişdə heç vaxt görmədiyimiz daşqınlar və kəskin yağışlar bu gün reallıqdır. Bir sözlə, hər bir ölkə təsirə məruz qalır, lakin kiçik ada dövlətləri üçün bu ekzistensial təhlükədir”.
Kiçik ada dövlətləri, iqlim dəyişikliyinin ən ciddi təsirlərinə məruz qalan ölkələrdir. Bu məsələ kiçik ada dövlətlərinin ən ağrılı problemlərindəndir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sammit zamanı çıxışında inkişaf etmiş bütün ölkələrə, o cümlədən müstəmləkə keçmişi olanlara müraciət edərək, kiçik ada dövlətlərinin qlobal səhnədə səsinin eşidilməsinin və onlara maddi və texniki dəstək göstərilməsinin əhəmiyyətinə diqqət çəkməsi hər kəs tərəfindən rəğbətlə qarşılandı. Ölkəmizin Prezidenti qlobal istiləşmənin nəticəsi olaraq su səviyyələrinin artması, quraqlıq və ekstremal hava şəraiti kimi ekzistensial təhlükələrlə üzləşən kiçik ada dövlətlərin səsini prioritetləşdirdi, inkişaf etmiş dövlətlərə çatdırdı.
Prezident İlham Əliyev həmçinin, kiçik ada ölkələrinin üzləşdiyi çağırışların aradan qaldırılmasında COP29-da Azərbaycanın göstərdiyi səylərdən də bəhs edib: “Bu ilin mayında COP-la bağlı planlarını müzakirə etmək üçün Baham adalarının, Tonqanın və Tuvalunun rəhbərləri Azərbaycana səfər etdilər. Qəbul olunmuş Bakı Kommünikesində COP29-da mənalı nəticələrin əldə olunmasına çağırış edilir və əlçatan iqlim maliyyəsinin vacibliyi qeyd olunur. Bu ilin sentyabrında İtki və Zərərə Cavab Fondunun fəaliyyətə başlaması ilə bağlı Bakıda ciddi irəliləyiş əldə olunmuşdur. Hazırda proses ehtiyac duyan ölkələrə, xüsusən də kiçik ada dövlətlərinə maliyyənin verilməsi üçün tamamlanmalıdır. Bu yay Azərbaycan Tonqada Millətlər Birliyi ilə Birgə Bəyannamə imzaladı”.
Hər zaman haqqın, ədalətin tərəfində olan Azərbaycan bu dəfə dünya birliyinə iqlim çağırışları ilə bağlı müzakirələrin aparılması üçün böyük bir platforma təqdim etdi. Özü də yüksək səviyyədə. Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal əməkdaşlığa verdiyi töhfələr bir daha təsdiq etdi ki, ölkəmiz daha yaşıl və dayanıqlı bir dünya qurmağı hədəfləyən qlobal icmanın ayrılmaz bir hissəsidir.
Bayram Aslanov
YAP İdarə Heyətinin üzvü, YAP Gəncə şəhər təşkilatının sədri
