Bakı, TurkicWorld
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahu və keçmiş müdafiə naziri Yoav Galanta qarşı “Qəzzada hərbi cinayətlər”lə bağlı həbs qərarı çıxarıb.
TurkicWorld ArabAZ-a istinadən xəbər verir ki, Məhkəmə bəyanatında Netanyahu və Gallantın cinayət törətdiyinə inanmaq üçün “məntiqi səbəblərin” olduğunu, “bu həbs qərarlarının açıqlanmasının qurbanların maraqlarına uyğun olduğunu” bildirib.
BCM-in bəyanatında əlavə edilib ki, “İsrailin məhkəmənin yurisdiksiyasını qəbul etməsi lazımsızdır”.
“Netanyahu və Gallanta qarşı müharibə cinayətləri aclıqdan müharibə silahı kimi istifadəni ehtiva edir.Bura həmçinin qətl, təqib və digər qeyri-insani hərəkətlər də daxildir”-deyə məhkəmənin qərarında deyilir.
Mümkün nəticələr hansılardır?
Həbs üçün orderlərin verilməsi bütün dünyada İsrailə beynəlxalq təzyiqin artmasına gətirib çıxaracaq və ola bilsin ki, Avropa ölkələri ilə İsrail arasında potensial silah sövdələşməsinə mane ola bilər ki, bu da Tel-Əvivin təcridini artıra bilər.
Netanyahu və Gallanta gəlincə, Baş nazir və onun keçmiş müdafiə nazirinin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsini təsis edən Roma Statutunu imzalayan ölkələrdən birinə etdiyi hər hansı bir səfər onları həbs və ekstradisiya riski ilə üz-üzə qoya bilər.
Bəs İsrail Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasına tabedirmi?
İsrail Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsini təsis edən Roma Statutunun iştirakçısı deyil. Amma Roma Konvensiyasına görə, əgər şəxs konvensiyaya üzv olan dövlətin ərazisində hərbi cinayət törədirsə, hətta xarici vətəndaş olsa belə, məhkəmə onun üzərində yurisdiksiyaya malikdir.
Fələstinlilər 2014-cü ildə bir dövlət olaraq müqaviləyə üzv olublar və bu yolla bunu israillilərə tətbiq etməyə çalışırlar.
Məhkəmə Netanyahu və Gallantdan başqa, HƏMAS hərəkatının hərbi qolu olan Əl-Qəssam Briqadalarının lideri Məhəmməd Diab əl-Masriyə (Məhəmməd əl-Deif) qarşı müharibə cinayətləri törətməkdə və ittihamlarla həbs qərarı çıxarıb.
İsrail Məhəmməd əl-Deyifin hava hücumunda öldürüldüyünü bildirsə də, HƏMAS liderləri onun öldürülməsini inkar ediblər.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin prokuroru Kərim Xan may ayında bəyanat yayaraq demişdi: “Ofisim tərəfindən toplanan və araşdırılan sübutlara əsaslanaraq, Netanyahu və Gallantın aşağıdakı hərbi cinayətlərə görə cinayət məsuliyyəti daşıdıqlarına inanmaq üçün əsaslı əsaslarım var. 2023-cü il oktyabrın 8-dən başlayaraq Fələstin Dövlətinin ərazilərində (Qəzza zolağında) insanlığa qarşı cinayətlər”.
Bəyanatda əlavə edilib ki, bu cinayətlərə “müharibə cinayəti kimi müharibə üsulu kimi mülki əhalinin aclıqdan öldürülməsi… qəsdən ağır iztirablara və ya bədənə və ya sağlamlığa ağır zərər vurma və qəsdən adam öldürmə… və mülki əhaliyə qarşı qəsdən hücumların istiqamətləndirilməsi daxildir. Roma Statutuna əsasən, müharibə cinayəti, məhv və/və ya qətl.”
Bəyanatda deyilir ki, cinayətlər arasında “insanlığa qarşı cinayət kimi təqiblər… və insanlığa qarşı cinayət kimi digər qeyri-insani hərəkətlər” də var.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin prokuroru izah edib ki, “onun ittiham olunduğu bəşəriyyətə qarşı cinayətlər dövlət siyasətinə uyğun olaraq Fələstin mülki əhalisinə qarşı geniş və sistematik hücumun bir hissəsi kimi törədilib”. Bu cinayətlər, hesablamamıza görə, bu günə qədər davam edir”.
