Bakı. Trend:
Oyuncaqlar fərqlidir: bəziləri incə motorika bacarıqlarını,məntiqi və düşüncəni inkişaf etdirir, əzm və səbirli olmağıöyrədir. Digərləri körpələrin emosional inkişafına təsir göstərir.Ancaq bütün inkişafedici oyunların bir oxşarlığı var-valideynləriniştirakı olmadan praktiki olaraq yararsızdır.
Trendxəbər verir ki, bu fikirləri 93 FM dalğasında yayımlanan “Sağlamradio”da psixoloq İlahə Dadaşova açıqlayıb.
Onun sözlərinə görə, bir yaşadək yenidoğulmuşlar və körpələr hərsaniyə dünyanı kəşf edir, ətrafdakı hər şeylə maraqlanırlar:
“Valideynlərin öz aralarında adi söhbətləri, toxunuşlar, laylayvə ya evin içində “ekskursiya”- bütün bunlar körpə üçün yeni birdünya açır. Onların diqqətini parlaq rənglər, səsli, lakin çoxyüksək olmayan səslər, müxtəlif teksturalar cəlb edir. Biryaşınadək uşaqlarla oynadığımıza “inkişaf oyunu” deyilə bilməz,lakin körpəlikdə böyüklə uşaq arasındakı əlaqə həmişəkindən dahavacib olan ünsiyyət olur. Bir yaşınadək körpələrin əsas vəzifəsiətrafdakı obyektlərin xüsusiyyətlərini öyrənməkdir. Bu yaş üçün ənyaxşı parlaq və ziddiyyətli oyuncaqlardı. Uşaq oyaq olduqda,oyuncaqları yanlarına qoyun, körpə gözlərini belə oyuncaqlarayönəltsin. Bu yaş üçün ən yaxşı rənglər qara, ağ, qırmızıdır”.
İ.Dadaşova bildirib ki, 1-3 yaş arası uşaqlar səbəb-nəticəəlaqələrini təsnif etməyi, anlamağı, rəngləri fərqləndirməyiöyrənir, incə motorika bacarıqlarını inkişaf etdirir və danışmağabaşlayır:
“Uşaq müxtəlif əşyalara nə qədər çox toxunsa, onlarla bir oqədər çox ünsiyyət qurar, daha yaxşı və daha sürətli inkişaf edər.3-5 yaş arası isə uşaqlarla əsl oyun oynamağa hazır olan yaşdövrüdür. Məcazi və süjetə əsaslanan rol oyununun vaxtı bu yaşdanbaşlayır. Uşaq fərqli rolları sınayacaq, yeni xüsusiyyətlərə sahibəşyalar bağışlayacaq, bütün süjetləri ortaya qoyacaq. Evdəki masaqalaya, yastıqlar yanğınsöndürən maşına, ağacın budağı isə qılıncaçevriləcək. Bu cür oyunda uşaqlar təcrübələrini mənalandırır,fərqli sosial rolları sınayır və çevik olmağı öyrənirlər. Buradaəsas qayda - qaydaların olmamasıdır. Yalnız uşağın xəyalına əməledin. Bu yaş dövrü həm də gərgin yaradıcılıq dövrüdür. Plastilin,qələmlər, boyalar, flomasterlər, karandaşlar, rəngli kağız –evinizdə bunlar çoxlu sayda olmalıdır. Bir tərəfdən, yaradıcılıqvasitəsi ilə uşaqlar duyğularını göstərə bilər”.
Psixoloq qeyd edib ki, 7-12 yaş arası uşaqların müxtəlif maraqqrupları mükəmməldir – kimi rəsm çəkməyi, kimi mahnı oxumağı vəmusiqi alətlərində çalmağı, modellər toplamağı, fəndlər göstərməyivə müxtəlif rolları oynamağı, mürəkkəb konstruktorlar və tapmacalartoplamağı, elmi təcrübələr təşkil etməyi, heyvanları öyrənməyisevir:
“10 yaşından sonra uşaq sürətlə dəyişməyə başlayır, müxtəlifhobbiləri yaranır. İdman onlardan biri olsa yaxşıdır”.
