Bəşər Əsədin Suriyaya təxminən 25 illik prezidentliyi dövründə onun yanında daim duran bir insan var idi: Britaniya əsilli həyat yoldaşı Əsma.
İndex.az xəbər verir ki, 49 yaşlı Esma Əsəd vaxtilə modernləşən Suriyanın siması kimi təqdim edilmişdi, lakin o, ölkədə 2011-ci ildə başlayan vətəndaş müharibəsi zamanı özünü nüfuzu azaldı.
Londonun qərbindəki Actonda suriyalı kardioloq və diplomat valideynlərin övladı Esma Akhras özəl məktəbdə oxuyurdu və dostları onu “Emma” adlandırırdılar. O, Londondakı nüfuzlu “King’s College”də kompüter mühəndisliyi üzrə təhsil alıb və daha sonra investisiya bankiri olub.
O, Londonda həmin vaxt orada təhsil alan oftalmoloq Bəşər Əsədlə tanış olub. Esma 2000-ci ildə Suriyaya köçüb. Onlar Bəşər Əsədin atası Hafiz Əsədin yerinə keçməsindən aylar sonra evləniblər.
Onların üç övladı var, iki oğlan və bir qız.
İllərdir Qərbdə Əsmanın Qərbdə yetişdirilməsinin Suriyada siyasi islahatlara təkan verəcəyinə ümidlər var idi. Esma Əsədin ölkənin beynəlxalq imicinə çevrilməsinə kömək etmək üçün Böyük Britaniyanın ictimaiyyətlə əlaqələr şirkəti işə götürülüb.
2012-ci ildə BBC-yə danışan bir mənbə deyib ki, Əsəd Əsma ilə evlənib, onu Suriyanın yeni, müasir siması kimi təqdim etməyin dəyərli olacağını düşünüb. O zaman çoxları sünni ailəsindən olan Əsma ilə ələvi Əsədin evliliyini iki məzhəb arasında maraqların birləşdirilməsi üçün bir fürsət kimi görürdü.
Ancaq eyni mənbə onu da qeyd edib ki, Əsma xanımın birinci xanım roluna yanaşması Əsəd ailəsində, xüsusən də ictimaiyyətlə əlaqələrə çox əhəmiyyət verməyən Bəşər Əsədin bacısı Büşra ilə anası Anise arasında gərginliyə səbəb olub.
2011-ci ilin fevral ayında Amerikanın Vogue jurnalı Esma Esad üçün “Səhrada Gül” başlığı ilə tərif dolu bir profil hazırladı. Həm çap, həm də onlayn versiyalardan çıxarılan məqalədə Esma Esad “arıq, uzun ayaqlı, sadəliyi ilə diqqət çəkən, gənc və çox zərif geyinmiş” kimi təsvir edilib.
Məqaləni yazan jurnalist Juliet Joan Buck daha sonra peşman olduğunu bildirib və bunun onun karyerasını “çirkləndirdiyini” və “Vogue” jurnalı ilə əlaqəni kəsdiyini bildirib.
Məqalənin dərcindən bir ay keçməmiş Əsəd demokratiya tərəfdarı və dinc etirazları zorakılıqla yatırmış, yarım milyondan çox insanın ölümünə və 12 milyon insanın evlərini tərk etməsinə səbəb olan dağıdıcı vətəndaş müharibəsinə səbəb olmuşdu.
Esma Əsəd ölkəsindəki müharibə ilə bağlı ilk şərhini təxminən bir il sonra, 2012-ci ilin fevralında deyib və yalnız zorakılıq qurbanlarına təsəlli verdiyini deyib.
Elə həmin il Esma Əsədin imicinə daha bir zərbə vuruldu və fəallar Əsədlərə aid olduğu iddia edilən minlərlə şəxsi e-poçtu üzə çıxararaq Esma Əsədin dəbdəbəyə düşkün olduğunu ortaya qoydu.
ABŞ Dövlət Departamentinin 2022-ci il üçün hesablamalarına görə, Əsəd ailəsinin sərvəti 1-2 milyard dollardır.
Esma Əsəd 2012-ci ilin martında Aİ tərəfindən embarqoya məruz qalıb. Daha sonra o, mediaya ilk açıqlamasını Rusiyanın dövlət tərəfindən dəstəklənən “Rossiya” telekanalında verib və deyib ki, Suriyadan çıxmaq təklifi alıb və onları rədd edib. O, təkliflərin haradan gəldiyini açıqlamayıb.
Esma Esad deyib: “Mən əvvəldən burada olmuşam və heç vaxt başqa yerdə olmağı düşünməmişəm. Bəli, mənə Suriyanı tərk etmək, daha doğrusu, Suriyadan qaçmaq imkanları təklif olunub. Bu təkliflərə təhlükəsizlik təminatı, övladlarımın müdafiəsi və hətta maddi təminat da daxil idi. Bu, ictimaiyyətin öz prezidentlərinə inamını sarsıtmaq üçün açıq cəhd idi”.
Ona 2018-ci ildə döş xərçəngi diaqnozu qoyuldu və erkən aşkarlanan bədxassəli şişdən müalicə olundu. Bir il sonra o, xərçəngdən xilas olduğunu açıqladı. Suriya Prezidentliyi 2024-cü ilin mayında Esma Əsədə qan xərçəngi diaqnozu qoyulduğunu açıqladı. Yazılı açıqlamada, görəcəyi xüsusi rəftarın ondan təcrid olunmasını və ictimai vəzifələrdən çəkilməsini tələb etdiyi bildirilib.
Asma Əsədin birinci xanım kimi təxminən 25 illik hakimiyyəti üsyançıların hakimiyyəti ələ keçirməsi ilə bazar günü qəfil sona çatdı. Əsəd ailəsi hazırda keçmiş administrasiyanın əsas müttəfiqlərindən biri olan Rusiyadadır və ölkə mətbuatının yazdığına görə, ailəyə siyasi sığınacaq verilib.
