“Vətən müharibəsi tarixi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası – Şəxsiyyət faktoru” kitabı, Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində qazandığı möhtəşəm Zəfəri əks etdirən dəyərli nəşrlərdən biridir. Bu kitab Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti və AMEA-nın Tarix İnstitutunun birgə əməkdaşlığı ilə hazırlanmışdır. Azərbaycanın tarixi həqiqətlərini dünyaya çatdırmaqda xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizov kitabın təqdimat mərasimində çıxış edərək, Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə yaradılan iqtisadi-siyasi modeldən danışıb. O, Azərbaycanın tarixi ədaləti bərpa etməsində bu modelin mühüm rolunu vurğulayıb. Kitabda Vətən müharibəsi dövründə və sonrakı mərhələdə baş verən mühüm hadisələr, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası üçün aparılan qətiyyətli mübarizə geniş şəkildə təsvir olunur. Prezident İlham Əliyevin strateji rəhbərliyi, onun qətiyyətli siyasəti və şəxsi nümunəsi əsas diqqət mərkəzindədir. “Şəxsiyyət faktoru” kitabın ana mövzularından biri kimi seçilərək, milli iradənin formalaşmasında liderlik prinsiplərinin əhəmiyyəti vurğulanır. Kitab nüfuzlu müəllif heyətinin məqalələrindən ibarət olmaqla yanaşı, yüksək səviyyədə tərtib olunub və yalnız Azərbaycan dilində deyil, həm də xarici dillərə tərcümə edilməsi planlaşdırılır. Bu nəşr həm tarixi sənəd, həm də gələcək nəsillər üçün dəyərli bir vəsaitdir. Azərbaycanın haqlı mübarizəsini və ədalətli savaşını dünya ictimaiyyətinə çatdırmaqda bu kitab mühüm bir vasitə olacaq.
Kitab “Vətən müharibəsi tarixi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası – Şəxsiyyət faktoru” başlığı altında, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin işğaldan azad edilməsi, regionda quruculuq işləri və bu proseslərdə fərqli şəxslərin rolunu əhatə edir. Beş fəsildən ibarət olan bu kitab həm tarixi faktlar, həm də gələcək üçün nəzərdə tutulan strateji addımları təhlil edir. Kitabın strukturu, müzakirə olunan mövzular və müəlliflərin seçimi Azərbaycanın müasir tarixini və gələcək inkişafını anlamaqda dəyərli bir resurs təqdim edir. Bu kitab, həm elmi tədqiqatçılar, həm də vətənpərvərlik ruhu ilə maraqlanan oxucular üçün əvəzolunmaz bir mənbədir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası ilə bağlı tarixi hadisələr, o cümlədən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə genişmiqyaslı quruculuq işləri, tarixi abidələrin bərpası, yeni infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, eləcə də “Böyük Qayıdış” proqramı çərçivəsində keçmiş məcburi köçkünlərin öz yurdlarına qayıdışı ətraflı təhlil olunub.
Kitabın hazırlanmasında nüfuzlu müəlliflər heyəti iştirak edib: tarix elmləri doktoru, professor Nazim Məmmədov, Milli Məclisin deputatı, komitə sədri Musa Quliyev, Azərbaycan Memarlar İttifaqının sədri Elbay Qasımzadə, publisist və politoloq Teymur Atayev, Müdafiə Nazirliyinin Baş Qərargah rəisi, general-polkovnik Kərim Vəliyev, Daxili Qoşunların komandanı, general-leytenant Şahin Məmmədov, Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəis müavini, general-leytenant İlham Mehdiyev, Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Səbinə Əliyeva, Prezident Administrasiyasının xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov, tarix elmləri doktoru, professor Kərim Şükürov, AMEA-nın prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli.
Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsi tariximizin ən parlaq səhifələrindən biridir. Bu zəfərin ən mühüm cəhəti isə onu Azərbaycanın gənclərinin qazandığıdır. Qarabağı gözləri ilə görməyən, amma ürəklərində onu azad etmək arzusunu daşıyan cavanlar qanları, canları bahasına bu arzunu gerçəyə çevirdilər. Məhz gənclər Ulu Öndər Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasətinin nəticəsində milli mənlik şüuru ilə böyüyərək bu tarixi zəfərin əsas qəhrəmanları oldular. Ulu öndər Heydər Əliyev 1996-cı ildə Kəlbəcər sakinlərinin nümayəndələri ilə görüşündə demişdi: “Mən əminəm ki, biz Kəlbəcərə qayıdacağıq. Mən o günləri görərəmmi bilmirəm, amma siz, sizin nəsil mütləq qayıdacaq!” Bu sözlərdəki uzaqgörənlik və inam, sonrakı dövrdə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə reallaşdı. Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə formalaşmış dövlət ideologiyası gənclərin Vətən sevgisini tərbiyə etməyin vacibliyini daim ön planda saxlamışdır. Dövlətin bu istiqamətdə atdığı addımlar, xüsusilə təhsil, mədəniyyət və ordu quruculuğu sahələrində gənclərə xüsusi diqqət ayrılması ilə özünü göstərmişdir. Prezident İlham Əliyev də çıxışlarında dəfələrlə vurğulayıb ki, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda yetişdirilməsi müasir Azərbaycanın gələcəyini təmin edən ən vacib məsələlərdən biridir. Ulu Öndər Heydər Əliyevin illər əvvəl söylədiyi “Biz Kəlbəcərə qayıdacağıq” sözləri bu gün daha geniş mənada gerçəkləşir. Azərbaycan yalnız Qarabağı deyil, həm də Böyük Qayıdış çərçivəsində digər işğaldan azad olunmuş torpaqlarını yenidən dirçəldir. Prezident İlham Əliyev də Vətən müharibəsindən sonra bir neçə dəfə vurğulayıb ki, Böyük Qayıdış təkcə azad edilmiş torpaqlarla məhdudlaşmır. “Biz Qarabağı qaytardıq, indi isə Böyük Qayıdış Qərbi Azərbaycana olacaq,” – deyən Prezident bu missiyanın gələcək nəsillər üçün də əsas hədəf olacağını göstərir.Vətən müharibəsinin gənc qəhrəmanları Azərbaycanın təkcə torpaqlarını deyil, həm də milli qürurunu azad etdilər. Onların mübarizəsi göstərdi ki, Qarabağ gənclərin ürəyində həmişə yaşayırdı. Bu gün isə həmin gənclər Böyük Qayıdış prosesində yalnız torpaqlara deyil, həm də yeni bir gələcəyə qayıtmaq üçün çalışırlar.
Vətən müharibəsində qazandığımız tarixi Zəfər zamanı Prezident İlham Əliyevin gənclərə xitabən dediyi “Gənclər, mən sizə inanıram, güvənirəm” sözləri təkcə liderin ifadəsi deyil, həm də gəncliyə verilən ən yüksək dəyər və etimadın göstəricisi idi. Bu inam, Azərbaycan gənclərinin döyüş meydanında göstərdiyi qəhrəmanlıqla öz təsdiqini tapdı. Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətinin böyük hissəsini təşkil edən gənclər, düşmən üzərindəki qələbədə liderin bu inamını hər addımda doğrultdu. Prezidentin “Biz haqq yolundayıq və bu haqq mütləq qalib gələcək” kimi çıxışları döyüş meydanında gənclərin qələbə əzmini və mənəvi-psixoloji hazırlığını daha da artırdı.
2024-cü il fevralın 14-də andiçmə mərasimində Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatının gücləndirilməsi ilə bağlı çıxışında gənclərin bu birlikdəki xüsusi rolunu vurğuladı. O qeyd etdi ki, Türk dünyası yalnız geniş coğrafiya, zəngin sərvətlər və strateji üstünlüklərə görə deyil, həm də gənc və dinamik əhalisi ilə qlobal güc mərkəzinə çevrilmək potensialına malikdir.
“Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır və biz bu böyük ailənin bir parçası kimi özümüzü çox yaxşı hiss edirik. Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan bütün ölkələrlə qardaşlıq münasibətlərimiz var. Bizim siyasətimiz bu təşkilatı gücləndirməkdir. Türk dünyası böyük coğrafiya, geniş ərazi, güclü iqtisadiyyat və artan gənc əhali deməkdir. Bundan güclü birlik ola bilərmi? Əlbəttə ki, yox.
Biz elə etməliyik ki, Türk Dövlətləri Təşkilatı qlobal arenada önəmli bir aktora və güc mərkəzinə çevrilsin. Buna biz ancaq birlikdə nail ola bilərik.” Prezidentin bu çağırışı gənclərin üzərinə böyük məsuliyyət qoyur. Bu baxımdan, gənclərin təhsili və tərbiyəsi Türk dünyasının gələcək uğurlarının təminatıdır.
Prezident İlham Əliyev yeddinci çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclasında çıxış edərkən gənc nəslin milli ruhda tərbiyəsinin strateji əhəmiyyətini vurğuladı. Dövlət başçısı qeyd etdi ki, Azərbaycanın gələcəyi məhz milli dəyərlərə bağlı, bilikli və qürurlu gənclərin yetişdirilməsindən asılıdır. Prezidentin sözlərinə görə, xarici təsirlərə boyun əyməyən və qürurlu nəslin formalaşdırılması ölkənin inkişafının əsas təminatıdır. Xüsusilə, İkinci Qarabağ müharibəsində və yaxın dövrdə keçirilmiş antiterror əməliyyatlarında Azərbaycan xalqının qazandığı tarixi qələbələr, gənclər üçün güclü qürur mənbəyidir. “Gənclərimiz həm bilikli, həm də Vətənə bağlı olmalıdır ki, bu nailiyyətləri qorumağı bacarsınlar,” – deyə Prezident bildirib. Bu mesaj gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsinin yalnız mənəvi məsələ olmadığını, eyni zamanda Azərbaycanın dayanıqlı və müstəqil inkişafı üçün əsas amil olduğunu bir daha təsdiqləyir.
Prezident İlham Əliyev Şuşada, Zəfər günü münasibətilə çıxışı zamanı Azərbaycan gənclərinin bu müharibədəki rolunu xüsusilə vurğulayaraq dedi: “Əsas yükü gənc nəsil yerinə yetirdi.” Bu sözlər, Azərbaycan gəncliyinin qələbəni təmin edən əsas qüvvə olduğunu bir daha təsdiqlədi. Bu etimad və güvən, yalnız müharibə zamanı deyil, həm də Azərbaycanın gələcək inkişafına doğru gedən yolda, böyük Qayıdış prosesində də öz əksini tapır. Prezident İlham Əliyevin liderliyi altında formalaşan gənclər siyasəti, onların potensialını üzə çıxararaq Azərbaycanın hər sahədə güclənməsinə töhfə verir. Prezidentin inamına layiq olmaq, bu günün gənclərinin vətən qarşısında əsas vəzifəsidir. Gənclərimizin bu ruhunu əbədiləşdirmək üçün ideoloji təbliğat və tərbiyə işlərini daha da gücləndirmək vacibdir. “Vətən müharibəsi tarixi” kitabı bu prosesdə müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Biz bu kitabı gənclər arasında yaymaqla onların milli ideologiyaya bağlılığını daha da artırmalı, gələcək nəsillərə bu tarixi dərsləri çatdırmalıyıq.
Mən özüm də gənc olaraq “Vətən müharibəsi tarixi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası – Şəxsiyyət faktoru” kitabını böyük maraqla oxudum və onun əhəmiyyətini dərindən dərk etdim. Bu kitab Vətən müharibəsində əldə edilən tarixi Zəfərin, xalqımızın fədakarlığının və Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında formalaşan güclü dövlət iradəsinin təcəssümüdür. Kitabda şəxsiyyət faktoruna verilən xüsusi önəm, gənclərin rolunun vurğulanması və dövlət siyasətinin ideoloji əsası gənclər üçün əsl ilham mənbəyidir. Bu kitab hər birimizin Vətənə olan bağlılığını, tariximizə və şəhidlərimizin ruhuna hörmətimizi daha da artırır. Mən əminəm ki, bu nəşr yalnız bir kitab deyil, həm də bir millətin mübarizəsi, qələbəsi və gələcək üçün böyük ümidlər daşıyan güzgüsüdür.
“Vətən müharibəsi tarixi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası – Şəxsiyyət faktoru” kitabı yalnız bir tarix kitabı deyil, həm də bir millətin şərəf salnaməsidir!
ADU-nun 2-ci kurs tələbəsi Məryəm Bağırova
