Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, bu əsrdə Yer kürəsində böyük bir vulkan püskürməsi ehtimalı var və bəşəriyyət buna hazır deyil.
"Unikal" xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mail" britaniyalı alimlərə istinadən məlumat dərc edib.
İqlimşünas doktor Markus Stoffelin fikrincə, belə bir hadisə İndoneziyadakı Tambora dağının 1815-ci ildə püskürməsinə bənzər “iqlim xaosuna” səbəb ola bilər. Bu püskürmə atmosferə 24 kub mil qaz, toz və qaya buraxaraq qlobal temperaturun aşağı düşməsinə səbəb olub.
Tamboranın püskürməsindən sonra baş verən "Yaysız il"dən fərqli olaraq, 21-ci əsrin meqavulkanı bəşəriyyətin qalıq yanacaqlardan asılılığının onsuz da yaratdığı dağıntıları daha da artıracaq. Vulkanoloq doktor Thomas Aubrey tərəfindən aparılan araşdırmalar göstərir ki, daha isti, daha turbulent atmosferdə kükürd dioksid qazı və yaranan soyuducu sulfat aerozolları daha sürətli yayılaraq soyutma effektini artıracaq.
2021-ci ildə "Nature Communications" jurnalı üçün Dr.Anya Şmidt və Dr.Obrinin həmmüəllifi olduğu araşdırmaya görə, gələcəyimiz və ehtimal ki, daha isti atmosfer tezliklə baş verəcək müəyyən "qlobal istiləşmə" ssenariləri altında 30 faiz daha çox günəş enerjisi istehlak edəcək.
Klimatoloqlar, geoloqlar və digər tədqiqatçılar zamanla buz nüvələrində donmuş və köhnə ağac halqalarında tutulmuş atmosfer məlumatlarını birləşdirib. Bu ölçmələr göstərir ki, son bir neçə min ildə bir neçə vulkan püskürməsi planeti müvəqqəti olaraq təxminən 1-1,5 dərəcə Selsi soyudub.
Alimlər ümid edir ki, mümkün ən pis ssenarilərin öyrənilməsi ictimaiyyətə və siyasətçilərə evakuasiya planlarından tutmuş qlobal məhsul çatışmazlığı halında ərzaq yardımının hazırlanmasına qədər hər şeyə daha yaxşı hazırlaşmağa kömək edəcək. 21-ci əsrdə vulkan püskürməsi daha çox məskunlaşan və bir-biri ilə əlaqəli dünyaya təsir göstərəcək, burada böyük fasilələr ölümcül və gözlənilməz nəticələrə səbəb ola bilər.
İqlim dəyişikliyi hətta vulkanların davranışını dəyişə bilər, deyən Dr. Obrinin sözlərinə görə, yeraltı maqma anbarının üstündəki buzlaqların əriməsi və yox olması onu aşağı saxlayan təzyiqi artıra bilər.
Gülayə Mecid
