Hər gün istifadə etdiyimiz süd məhsulları təkcə ləzzətli deyil, həm də çox faydalı qida mənbələridir. Lakin sağlamlığımıza təsirləri hər zaman müsbət olmur.
Viral.az xəbər verir ki, bu məqalədə süd məhsullarının potensial zərərləri və bunların insan sağlamlığına təsiri barədə ətraflı məlumat veriləcək.
Süd məhsullarının zərərləri
Süd məhsullarının tərkibindəki potensial zərərli maddələr
Süd məhsulları həyatımızda geniş yer tutur, lakin onların tərkibindəki bəzi maddələr bəzi insanlar üçün zərərli ola bilər. İki əsas komponent — laktoz və kasein həzm problemi yarada bilər.
Laktoz intoleransı və onun təsirləri
Laktoz süd şəkəri olaraq tanınır və bir çox süd məhsulunda tapılır. Laktoz intoleransı olan insanlar bu şəkəri düzgün şəkildə həzm edə bilmirlər. Bu, qarın ağrısı, qaz, ishal və şişkinlik kimi simptomlara səbəb ola bilər. Laktoz intoleransı əhalinin böyük bir hissəsinə təsir edir və bəzi etnik qruplarda daha çox yayılmışdır.
Kasein və allergik reaksiyalar
Kasein süd məhsullarında tapılan əsas proteinlərdən biridir. Bəzi insanlarda, xüsusilə də uşaqlarda kaseinə qarşı allergik reaksiyalar müşahidə edilə bilər. Bu allergiyalar dəri qabıqlanması, həzm problemləri və nəfəs alma çətinlikləri kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Hormonlar və antibiotiklərin təsirləri
Süd istehsalında istifadə olunan hormonlar və antibiotiklər də narahatlıq doğurur. Bu kimyəvi maddələr süd məhsullarına keçərək insan sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Hormonlar xüsusilə, hormonla bağlı xəstəliklərin inkişaf riskini artıra bilər.
Doymuş yağlar və xolesterol
Süd məhsulları, həmçinin yüksək miqdarda doymuş yağ və xolesterol ehtiva edir. Bu, ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır. Uzunmüddətli istifadəsi, xüsusilə ürək xəstəlikləri, yüksək qan təzyiqi və damar sərtləşməsi riskini artırır.
Süni əlavələr
Bəzi süd məhsulları, xüsusən də işlənmiş növləri süni rəngləndiricilər, dadlandırıcılar və qoruyucular ehtiva edə bilər. Bu əlavələr, xüsusilə uşaqların sağlamlığı üçün zərərli ola bilər. Süni əlavələr mədə-bağırsaq problemlərinə, allergiyalara və hətta davranış problemlərinə səbəb ola bilər. Uşaqların inkişafı üçün təbii və təmiz qida mənbələrinin əhəmiyyəti bu səbəbdən çox böyükdür.
Laktik asid bakteriyalarının təsiri
Süd məhsullarında, xüsusilə qatıq və kefir kimi fermentasiya edilmiş məhsullarda sağlam bağırsaq florası üçün faydalı ola bilən laktik asid bakteriyaları var. Lakin, bəzi insanlar bu bakteriyaların təsirinə qarşı həssasdırlar və bu da həzm problemi, qaz və şişkinlik kimi simptomlara səbəb ola bilər.
Süd məhsullarının uzunmüddətli sağlamlıq üzərindəki təsirləri
Kalsiumun çoxluğu və sümük sağlamlığına təsiri
Kalsium sümüklərin sağlamlığı üçün vacib bir elementdir. Lakin, həddindən artıq kalsium qəbulu, xüsusilə süd məhsullarından alınan yüksək dozalar sümük sağlamlığına zərər verə bilər. Bu, sümük zəifliyi və osteoporoz riskini artırır. Həmçinin, yüksək kalsium qəbulu böyrək daşlarının əmələ gəlmə riskini artıra bilər.
Xolesterol və ürək sağlamlığı
Süd məhsullarının yüksək doymuş yağ və xolesterol tərkibi ürək-damar xəstəliklərinin riskini artırır. Doymuş yağların qan xolesterol səviyyələrini yüksəltməsi ürək xəstəlikləri və damar tıxanıqlığı riskini artırır. Sağlam bir qidalanma rejimi çərçivəsində bu riskləri azaltmaq üçün doymuş yağların miqdarını nəzarətdə saxlamaq vacibdir.
Qatılaşdırıcı maddələrin təsiri
Bəzi süd məhsullarında istifadə edilən qatılaşdırıcı maddələr, xüsusilə işlənmiş pendirlərdə sağlamlıq üçün zərərli ola bilər. Bu maddələr bağırsaq florasına mənfi təsir edərək həzm problemlərinə və bağırsaq xəstəliklərinin inkişafına səbəb ola bilər.
İltihab və xroniki xəstəliklər
Bəzi araşdırmalar süd məhsullarının bəzi insanlarda iltihabı artırdığını göstərir. Xroniki iltihab, xüsusilə xroniki xəstəliklərin inkişafında mühüm rol oynayır. Bu xəstəliklər arasında artrit, ürək-damar xəstəlikləri və bəzi növ xərçənglər daxildir. Süd məhsullarının tərkibindəki maddələr bəzi insanlarda bağışlama sistemini həddindən artıq aktivləşdirərək iltihabi reaksiyalara səbəb ola bilər.
Süd məhsullarının hormonal təsirləri
Süd məhsullarının istehsalı zamanı istifadə olunan hormonlar və antibiotiklər insan sağlamlığına təsir edə bilər. Bu kimyəvi maddələr, xüsusilə gənclərdə hormonal pozuntulara və müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Məsələn, böyümə hormonları və steroidlər süd istehsalı zamanı istifadə edilə bilər və bu maddələr süd məhsulları ilə insan bədəninə keçə bilər.
Həzm sistemi üzərindəki təsirləri
Süd məhsullarının həzm sistemi üzərindəki təsirləri də diqqətəlayiqdir. Laktoz intoleransı və kaseinə qarşı həssaslıq kimi problemlər bağırsaq sağlamlığına ciddi şəkildə təsir edə bilər. Süd məhsullarının mütəmadi istifadəsi həzm sisteminin pozulmasına və bağırsaq mikrobiotasının pozulmasına səbəb ola bilər.
Süd məhsullarının alternativləri
Bitki əsaslı süd məhsulları
Süd məhsullarının zərərli təsirlərindən qaçmaq üçün bitki əsaslı alternativlər mükəmməl bir seçim ola bilər. Soya, badam, yulaf və hindistancevizi kimi bitkilərdən hazırlanan süd məhsulları sağlamlıq üçün faydalı olan vitamin və minerallarla zəngindir. Bunlar, həmçinin xolesterol və doymuş yağlardan azad və ya çox az miqdarda ehtiva edirlər.
Laktozsuz məhsullar
Laktoz intoleransı olanlar üçün laktozsuz süd məhsulları ideal alternativ təqdim edir. Bu məhsullar südün dadı və qidalanma dəyərlərini saxlayarkən laktozu aradan qaldırır. Laktozsuz məhsullar laktoza həssas insanlar üçün süd məhsullarının tərkibindəki faydalı maddələrin ləzzətini və sağlamlıq faydalarını təqdim edir.
Fermentasiya edilmiş süd məhsulları
Kefir, qatıq və digər fermentasiya edilmiş süd məhsulları sağlamlıq üçün faydalı bakteriyaları (probiotikləri) ehtiva edir. Bu məhsullar həzm sistemini yaxşılaşdırmaq və bağırsaq florasını gücləndirmək üçün faydalı ola bilər. Lakin, bu məhsulları seçərkən əlavə şəkər və süni əlavə maddələrin olmamasına diqqət etmək vacibdir.
Nəticə
Süd məhsullarının sağlamlığa təsirləri şəxsə və qida həssaslıqlarına görə dəyişir. Bəzi insanlar üçün süd məhsulları sağlam qidalanmanın ayrılmaz hissəsi ola bilər, digərləri isə bu məhsulların təsirinə qarşı həssas ola bilərlər. Süd məhsullarının tərkibindəki laktoz, kasein, doymuş yağlar, hormonlar və antibiotiklər kimi maddələr bəzi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən süd məhsullarını qidalanma rejiminizdə necə istifadə etdiyinizə diqqət yetirmək vacibdir.
a.social-link-anchor svg { color: white; fill: white; } a.social-link-anchor.email svg { color: #444444; fill: #444444; } a.social-link-anchor.facebook { background-color: #1778f2; } a.social-link-anchor.twitter { background-color: #1da1f2; } a.social-link-anchor.linkedin { background-color: #0d66c2; } a.social-link-anchor.pinterest { background-color: #e60122; } a.social-link-anchor.email { background-color: #f0f0f0; } a.social-link-anchor { width: 36px; height: 36px; display: flex; align-items: center; justify-content: center; border-radius: 2px; } a.social-link-anchor:hover { transform: scale(1.1); } a.social-link-anchor { transition: all 0.15s ease; } li.social-link { list-style: none; } ul.end-post-layout { display: flex; gap: 15px; flex-direction: row; flex-wrap: wrap; } ul.left-post-layout { display: flex; gap: 10px; flex-direction: column; flex-wrap: wrap; position: fixed; top: 50%; left: 10px; transform: translateY(-50%); align-content: flex-start; margin: 0px!important; background-color: white; padding: 5px; } ul.right-post-layout { display: flex; gap: 10px; flex-direction: column; flex-wrap: wrap; position: fixed; top: 50%; right: 10px; transform: translateY(-50%); align-content: flex-start; margin: 0px!important; background-color: white; padding: 5px; }
