Son günlər Rusiyanın hərbi mövzuları ilə tanınan “Telegram” kanalları guya Ukraynaya Ermənistan silahlarının tədarükü ilə bağlı məlumatları aktiv şəkildə müzakirə edir.
Əsas diqqət Ermənistanın sovet istehsalı olan hava hücumundan müdafiə sistemləri, tanklar və artilleriya vasitələrinin Ukraynaya ötürülməsi ilə bağlı fərziyyələrə yönəlib ki, bu da emosiyalar və ziddiyyətli bəyanatlara səbəb olub. İlk dəfə olaraq Ermənistan silahlarının Ukraynaya ötürülməsi ilə bağlı xəbərlər avqustun 30-da 107 minə yaxın abunəçisi olan “Hələ son deyil” kanalında yayılıb.
Kanalın müəllifi bəyan edib ki, Ermənistan guya Avropa Komissiyası ilə müqavilə bağlayıb və Gürcüstan limanları vasitəsilə 210 milyon avro dəyərində sursat, tank və hava hücumundan müdafiə sistemləri tədarük etməyə başlayıb.
Sentyabrın 9-da Z auditoriyası arasında məşhur olan “Fighterbomber” kanalı bu versiyanı dəstəkləyərək əlavə edib ki, Ermənistan demək olar ki, bütün hava hücumundan müdafiəsini – S-300, Buk, Osa və Tor kompleksləri də daxil olmaqla, Ukraynaya köçürüb. Bununla belə, kanalın müəllifi özü etiraf edib ki, onun heç bir sübutu yoxdur və məlumatı yalnız “Laosdan” (Rusiya üçün işlədilən evfemizm) alır.
Onun üçün bu, mənbəyə inam məsələsidir. Alex Parker Returns və hərbi bloger Yuri Podolyaka kimi digər müəlliflər də bu versiyanı götürərək qeyd ediblər ki, söhbət təkcə hava hücumundan müdafiə sistemlərindən deyil, həm də artilleriya və tanklar üçün döyüş sursatlarından gedir. Bütün bu ifadələr heç bir sübutla dəstəklənmir. Nə Rusiya, nə Ukrayna, nə də Ermənistan rəsmiləri silahların ötürülməsi faktını təsdiqləyiblər. Üstəlik, bu məlumatı yayan müəlliflərin özləri də etiraf edirlər ki, onların birbaşa sübutları yoxdur və bütün məlumatlar adı açıqlanmayan “mənbələrə” əsaslanır.
Məsələn, “Military Chronicle” kanalı qeyd edib ki, deyilənlərin heç biri rəsmi idarələr tərəfindən təsdiqlənməyib. İttihamlara cavab olaraq Ermənistan Ukraynaya silah verilməsi faktını qəti şəkildə rədd edir. Ermənistan hakimiyyətinin nümayəndələri kanal müəllifləri ilə təkbətək söhbətlərində bu iddiaları rədd edir və bu şayiələri ilk dəfə dərc edən “Fighterbomber” kanalı sübut tapa bilmədiyini etiraf edir.
Ukraynalı hərbi ekspert Pavel Lakiyçuk “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında məntiqlə düşünməyin tərəfdarı olub:
“Ermənistan guya “nə vaxtsa zəncəfilli çörək” vədi naminə bu gün əsas silah və sursat sistemlərindən qurtulmağa hazırdırmı? “Bağdadda (Naxçıvan, Kəlbəcər və ya Qarabağla sərhəddə və s.) hər şey sakitdir”? "Deyəsən, yox, vururlar”.
Bəlkə onlar KTMT-nin “dəmir qalxanı”na və Federal Təhqiqatlar Bürosunun Rusiya sərhədçilərinə – “Ermənistan sərhədinin sarsılmaz mühafizəçilərinə” arxayındırlar? Bəs niyə İrəvan birdən-birə, amma məhz indi özünü tərksilah etmək qərarına gəldi? Düşünürəm ki, ən azı Bakı ilə sülh müqaviləsi imzalanana qədər Ermənistan belə bir addım atmaz.
Bəs Ermənistan hökuməti ilə Avropa Komissiyası arasında əfsanəvi “müqavilə(!!!)” haqqında yalan hekayələr haradan qaynaqlanır? İyulun 22-də Avropa İttifaqı Şurası Avropa Sülh Fondu (EPF) çərçivəsində Ermənistan silahlı qüvvələrinə dəstək üçün 10 milyon avro məbləğində yardım göstərmək barədə qərar qəbul edib.
Aİ ilk dəfə olaraq Avropa Sülh Fondundan Ermənistana dəstək vermək qərarına gəlib. Bu yardımın məqsədi Ermənistan silahlı qüvvələrinin maddi-texniki potensialını gücləndirmək, böhran və fövqəladə hallarda mülki əhalinin müdafiəsinin yaxşılaşdırılmasına töhfə verməkdir. Həmçinin, bu cür dəstəklə İrəvan ölkənin beynəlxalq hərbi missiya və əməliyyatlarda, o cümlədən Aİ tərəfindən keçirilən əməliyyatlarda mümkün iştirakı halında öz qoşunlarının qarşılıqlı fəaliyyət qabiliyyətini artıra biləcək.
Xüsusilə, Aİ Şurasının 22 avqust 2024-cü il tarixli mətbuat brifinqində deyildiyi kimi, qəbul edilmiş yardım tədbiri bir batalyona qədər bölmə üçün tamhüquqlu çadır şəhərciyinin yaradılmasına imkan verəcək.
“Bizim xarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti üzrə dialoqumuzu daha da genişləndirməkdə ümumi marağımız var, həmçinin Ermənistanın Aİ-nin rəhbərlik etdiyi missiya və əməliyyatlarda gələcək iştirakını nəzərə alaraq”, - Avropa diplomatiyasının rəhbəri Jozef Borrell deyib. Məsələ budur! Maraqlıdır ki, əvvəllər Avropa Sülh Fondu çərçivəsində Ermənistana vəsait ayrılması qərarını Macarıstan əngəlləmişdi".
İnformasiyanı təhlil edərkən onun ilkin mənbələrinə xüsusi diqqət yetirmək lazım olduğunu qeyd edən ekspert deyib:
“Ermənistan hökuməti ilə Avropa Komissiyası arasında bağlanmış müqavilə ilə bağlı xəbərlərin mənbələrindən ən azı biri rusiyalı hərbi politoloq, ictimai xadim və ictimai diplomat Aleksandr Nikolayeviç Perendjiyevdir. Maraqlı keçmişi olan bu şəxs Simferopol Ali Hərbi-Siyasi Tikinti Məktəbinin məzunu və dar dairələrdə tanınmış xüsusi təbliğatçıların - Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin Aleksandr Nevski adına Hərbi Universitetinin məzunudur.
Hələ indi də Aleksandr Nikolayeviçin “7-ci idarənin” (yaxud bu gün əfsanəvi olan 54777 saylı hərbi hissəsinin) maraqları naminə işləməsi onun əslində bayağı saxta olduğu ortaya çıxan nəşrlərin siyahısı ilə sübut olunur. Amma əsas sual dezinformasiyanı kimin yayması deyil, niyə yaymasıdır. Rəsmi məlumat yayılıb ki, Ermənistan və Azərbaycan sülh müqaviləsinin əksər maddələri üzrə tam razılığa gəliblər, yəni saziş layihəsinin mövcud 16 maddəsinin 13-ü razılaşdırılıb.
Yaxın gələcəkdə sülh müqaviləsinin imzalanması üçün çox real şanslar var. Ancaq bəzi insanlar bunu həqiqətən istəmirlər. Burada xüsusi xidmət orqanlarının təxribatçı saxtakarlıqları işə düşür.
Müharibə edən Ukrayna necə ola bilərdi ki, Azərbaycan qazının bu ölkədən keçməklə Avropaya tranziti ilə bağlı danışıqlar aparır? Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev İtaliyada keçirilən Ambrosetti Forumunda deyib:
“Biz sadəcə olaraq bu ölkələri (Avropada qaz alıcıları - P.L.) və Ukraynanı dəstəkləmək istəyirik. Bizdə müəyyən nikbinlik var, düşünürəm ki, irəliləyiş üçün əsaslar var”. Üç ildir qan içində olan Ukrayna özünü güclü və məkrli düşməndən müdafiə edir. Amma biz heç vaxt işğalçı dövlətin müttəfiqinin əlindən silah almayacağıq! Kreml saxtakarlığının müəllifləri bunu bilirlər”.
Əslində, silahların ötürülməsi ilə bağlı hesabatlara daha geniş siyasi kontekstdə baxmaq lazımdır. Son aylar Ermənistan Rusiyanın başçılıq etdiyi postsovet ölkələrinin hərbi ittifaqı olan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından (KTMT) uzaqlaşmaq istəyini açıq şəkildə nümayiş etdirib. 2024-cü ilin mayında İrəvan KTMT-ni maliyyələşdirməkdən imtina etdi və Baş nazir Nikol Paşinyan açıq şəkildə ölkənin bu təşkilatdan çıxa biləcəyini bəyan etdi.
Bu addımlar Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin xeyli soyumasına səbəb oldu. Bu hadisələr fonunda Ukraynaya silah tədarükü ilə bağlı iddialar İrəvanın anti-Rusiya kursunun məntiqi davamı kimi görünür. Bununla belə, qeyd etmək lazımdır ki, silahların ötürülməsi ilə bağlı məlumatlar şayiələr və ehtimallar səviyyəsində qalır.
Bu cür söz-söhbətlər Ermənistanla Rusiya arasında onsuz da çətin olan münasibətləri daha da gərginləşdirərək geniş nəticələr verə bilər. Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin pisləşməsi ilə Ermənistan özünü daha da təcrid olunmuş vəziyyətdə tapmaq riski ilə üzləşir və bu, çox güman ki, Ukrayna ilə münasibətlərdə spekulyasiyalara marağı artırır.
