Ağzınız açıq yatmaq, bir çox insanın fərqində olmadan yaşadığı ümumi bir vəziyyətdir. Bir çox insan gecə ağızdan nəfəs almanın sadə bir vərdiş olduğunu düşünsə də, əslində bu davranışın bir çox fərqli səbəbi ola bilər. Burun tıkanıklığından yuxu apnesinə, allergiyadan çənə quruluşunun pozulmasına qədər bir çox faktor ağızdan nəfəs alma ehtiyacına səbəb ola bilər. Yaxşı, ağzı açıq yatmağın səbəbləri nələrdir?
Ağzınız açıq yatmaq bir çox insanın fərqində olmadan yaşadığı problemdir. Ümumiyyətlə sadə bir vərdiş kimi düşünülsə də, bu vəziyyətin altında ciddi sağlamlıq problemləri dayana bilər.
Ağzınız açıq yatmağın ən çox görülən səbəblərindən biri burun tıkanıklığıdır. Soyuqdəymə, sinüzit və allergiya kimi şərtlər səbəbiylə burun tıkanıklığı yarana bilər. Burun tıxandıqda, bədən nəfəs almaq üçün avtomatik olaraq ağızdan nəfəs almağa başlayır. Bu zaman insan yatarkən bilmədən ağzını açır və ağzından nəfəs alır.
Xüsusilə uşaqlarda rast gəlinən badamcıq böyüməsi tənəffüs yollarını daralda və burundan nəfəs almağı çətinləşdirə bilər. Bu zaman ağızdan nəfəs alma refleksi işə düşür və adam ağzı açıq yatır.
Yuxu apnesi yuxu zamanı tənəffüsün qısa müddətə dayanmasına səbəb olan bir xəstəlikdir. Apne hücumları zamanı bədən nəfəs almaqda çətinlik çəkir və ağızdan nəfəs almağa məcbur ola bilər. Bu quru ağız və digər ağırlaşmalara gətirib çıxarır.
Bəzi insanlarda çənə quruluşunun pozulması ağızları açıq yatmağa meyli artıra bilər. Alt çənənin arxasında olması və ya damaq quruluşunda stenoz olması burundan nəfəs almağı çətinləşdirə və ağızdan nəfəs almağa səbəb ola bilər.
Mövsümi allergiyalar və ya evdəki toz və gənə kimi allergenlər burun tıkanıklığına və burun nəfəsini maneə törədə bilər. Allergiya səbəbiylə burun keçidləri daraldıqda, bədəndə ağızdan nəfəs alma refleksi yarana bilər.
Ağzınız açıq yatmağın ən bariz təsirlərindən biri ağız quruluğudur. Ağızdan nəfəs aldıqda tüpürcək istehsalı azalır və ağız quruyur. Bu vəziyyət ağızda bakteriyaların çoxalmasına səbəb olaraq ağız sağlamlığını mənfi təsir edə bilər. Quru ağız da diş çürüməsi və diş əti xəstəlikləri riskini artırır.
Ağızdan nəfəs almaq tənəffüs yollarının daralmasına və hava axınının çətinləşməsinə səbəb ola bilər. Bu, xoruldamaya səbəb olur. Xoruldama təkcə yatan insanı deyil, həmin insanla eyni mühitdə olan digər insanları da narahat edir.
Ağızdan nəfəs almaq diş ətində və ağızda quruluğa səbəb olduğu üçün diş çürüməsi riskini artıra bilər. Bundan əlavə, ağızda təbii bakterial tarazlığın pozulması diş əti infeksiyalarına səbəb ola bilər.
Ağzınız açıq yatmaq yuxu keyfiyyətini aşağı salan faktordur. Bu, tez-tez oyanmağa və dərin yuxu mərhələlərinə girməkdə çətinlik çəkməyə səbəb ola bilər. Qeyri-kafi yuxu yorğunluğa, konsentrasiyanın olmamasına və gündəlik həyatda məhsuldarlığın azalmasına səbəb ola bilər.
Ağızdan nəfəs alma havadakı hissəciklərin birbaşa tənəffüs yollarına daxil olmasına səbəb olur. Burun təbii filtr rolunu oynasa da, ağız bu qorumanı təmin etmir. Bu, tənəffüs yoluxucu xəstəliklər riskini artıra bilər.
Uzun müddət ağızdan nəfəs alma vərdişləri üz əzələlərinin inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Xüsusilə uşaqlarda çənə və üz quruluşunda pozulmalar baş verə bilər. Bu, estetik cəhətdən xoşagəlməz bir görünüşə səbəb ola bilər.
Ağzınız açıq yatmağınızın səbəbi burun tıkanıklığıdırsa, bu vəziyyəti həll etmək üçün burun təmizləyici spreylər, duzlu su məhlulları və ya allergiya dərmanları istifadə edilə bilər. Yatmazdan əvvəl isti duş qəbul etmək və ya burun keçidlərini rahatlaşdırmaq üçün buxar inhalyasiyasından istifadə etmək də təsirli ola bilər.
Allergik reaksiyaların qarşısını almaq üçün ev mühitini təmiz saxlamaq, yorğan örtüklərini və yastıq örtüklərini mütəmadi olaraq dəyişmək vacibdir. Evdən toz və gənələrin çıxarılması allergiyanın yaranmasının qarşısını ala bilər.
Arxa üstə yatmaq ağzınız açıq yatmağı artıra bilər. Bu səbəbdən yan üstə uzanmaq burun nəfəsini dəstəkləyərək ağızdan nəfəs alma ehtiyacını azalda bilər.
Ağız açıq yatmaq vərdişi davam edərsə, diş həkimi və ya qulaq burun boğaz mütəxəssisinə müraciət etmək faydalı ola bilər. Mütəxəssislər çənə quruluşunda pozğunluqları və ya tənəffüs yollarında maneələri aşkar edə və müvafiq müalicə üsullarını tövsiyə edə bilərlər.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
