Dünyanın hər yerindən milyonlarla istifadəçisi olan bir ünsiyyət platforması olan Discord, nəzarətsizlik və cinayətin qarşısının alınmasına cavabdeh olan ölkələrin bölmələri ilə məlumat paylaşılmaması səbəbindən qeyri-qanuni fəaliyyət göstərən qruplar tərəfindən geniş şəkildə istifadə olunur.
İstifadəçilərə səs, video və mətn vasitəsilə ünsiyyət qurmağa imkan verən Discord 2015-ci ildə ABŞ-da qurulub.
Bu ildən etibarən aylıq 200 milyona yaxın aktiv istifadəçisi olan platforma oyun cəmiyyətləri tərəfindən geniş şəkildə istifadə edilir. Bu icmalar şəxsi serverlərdə oyunları yayımlaya və bu oyunlar haqqında söhbət edə bilərlər.
Dünyanın ən çox ziyarət edilən 30-cu internet saytı olan Discord, oyun cəmiyyətləri arasında populyarlıq qazansa da, təhsil və incəsənət kimi fərqli maraqları olan cəmiyyətlər tərəfindən də istifadə olunur. İstifadəçilər server adlanan özəl sahələr yarada və ya mövcud serverlərə qoşula və maraqları ilə bağlı söhbətlərdə iştirak edə bilərlər.
Oğurlanmış kredit kartı məlumatları da nifrət nitqi və zorakılığın olduğu platformada satılır
Discord-un dünyanın hər yerindən istifadəçiləri var. Ən çox istifadə edilən ölkələr siyahısında ilk üçlük ABŞ, Braziliya və Hindistandır.
Platforma istifadəçilərinin yaş aralığına baxdığımızda 24-34 yaş aralığı yüzdə 53 ilə ən çox Discord-a üstünlük verən qrup olaraq önə çıxır. Bu yaş qrupunu 20 faizlə 16-24 yaşlılar izləyir. Gender bölgüsünə baxsaq, Discord-da hər 10 istifadəçidən təxminən 7-si kişi, 3-ü qadındır.
Discord-da bəzi serverlərdə nifrət nitqi, zorakılıq və müxtəlif mənfi davranışlar ortaya çıxıb. Bu davranışların müxtəlif skrinşotları sosial mediada paylaşılıb və ictimai reaksiya alıb. Platforma bu cür məzmuna nəzarət etmədiyi və onu buraxmadığı üçün tənqid olunur.
Platformadakı bəzi serverlərdə oğurlanmış kredit kartı məlumatları kimi istifadəçi məlumatlarının da satışa çıxarıldığı bildirilir. Platformanın tənqid olunmasının əsas səbəbi müxtəlif qeyri-qanuni qrupların Discord vasitəsilə özəl serverlərdə əlaqə saxlamasıdır.
Qeyri-qanuni fəaliyyətlərə görə giriş bloklanıb
Discord vasitəsilə Türkiyədə bəzi istifadəçilərin nalayiq paylaşımları aşkarlanıb. Bu azyaşlı istifadəçilərin ifadələri psixoloqun nəzarəti altında alınacaq. Ankara 1-ci Sülh Cəza Məhkəməsi uşaqlara qarşı cinsi istismar və ədəbsizlik cinayətləri səbəbilə Discord-a girişin qarşısını almaq qərarına gəlib.
Discord Rusiyada da qeyri-qanuni məqsədlər üçün istifadə edildiyi üçün bloklanıb. Rusiya Federal İnformasiya Texnologiyaları və Kütləvi Rabitə Nəzarəti Agentliyi (Roskomnadzor) Discord-un ölkədə qanuni tələblərə cavab vermədiyi üçün bloklandığını bildirib.
Roskomnadzor bəyanatında tətbiqin terrorçu və ekstremist məqsədlər üçün istifadə edildiyi, bu məqsədlər üçün vətəndaşları aldatdığı, narkotik vasitələrin satışına və qanunsuz məlumatların yayılmasına şərait yaratdığı vurğulanıb.
Discordun müxtəlif ölkələrdə girişinin bloklanmasının səbəbləri qeyri-qanuni fəaliyyətlərə qarşı heç bir sanksiya tətbiq etməməsi və ölkələrin müvafiq qurumlarının məlumat sorğularına cavab verməməsidir.
“Qeyri-qanuni qruplar hesab məlumatlarının ölkələrin müvafiq bölmələrinə verilməyəcəyi sahəyə üstünlük verirlər”.
İstanbul Ticarət Universitetinin Kiber Təhlükəsizlik Proqramının rəhbəri İbrahim Gündüzgil verdiyi açıqlamada Discord-da idarə olunan ərazilərin yaradılmamasının və platformanın cinayətin qarşısını almaq üçün məsul olan ölkələrin bölmələri ilə məlumat paylaşmamasının problem yaratdığını söylədi.
Platformada nəzarətin olmaması və texniki çatışmazlıqların qeyri-qanuni qrupları Discord-a cəlb etdiyini izah edən Gündüzgil, “Qanunsuz fəaliyyət göstərən şəxslər və qruplar onlara nəzarət etməyən, qadağalara məruz qalmayacaqları, hesab məlumatlarının açıqlanacağı bir sahəyə üstünlük verirlər. ölkələrin müvafiq bölmələrinə verilməyəcək və onlar heç bir ittihama məruz qalmayacaqlar." "Hələlik Discord bunu təmin edir" dedi.
Gündüzgil, Discordun Türkiyədə milyonlarla istifadəçisi olduğuna diqqət çəkərək dedi:
"Bu istifadəçilərin əksəriyyəti 18 yaşdan kiçikdir. Qurbanlar valideynlərlə platformadan istifadə edən uşaq arasında rəqəmsal əlaqənin olmaması səbəbindən yaranır. Hər bir valideynin istifadə olunan rəqəmsal platforma haqqında ən azı bir az məlumatı olmalıdır. Uşaqların ən çox düşdüyü tələ budur: “Sizi ifşa edəcəyik, məlumatınız bizdə” deyərək müxtəlif platformalardan əldə etdikləri ailə məlumatları, ünvan və telefon məlumatları ilə uşaqları hədələyirlər. Bunun qarşısını almaq üçün ən vacibi nəzarət mexanizmidir”.
