Hətta meduzaya bənzər canlıların sinir sistemləri də birləşib
Məlum olub ki, Scallops filumuna daxil olan heyvanlar yaralanan zaman bir-biri ilə birləşirlər. Bu prosesdə iki orqanizmin sinir və həzm sistemi birləşib və nəticədə yaranan canlının iki ağzı olduğu müşahidə edilib.
Meduzalara bənzəsələr də, onların uzaq qohumları olan tarakların (Ctenophores) uzunluğu bir neçə millimetrdən 1,5 metrə qədərdir.
700 milyon il əvvəl ortaya çıxan bu canlıların hələ də yaşayan ən qədim heyvan qrupu olduğu təxmin edilir.
Bu filumda olan Mnemiopsis leidyi kimi növlərin özlərini yeniləmək qabiliyyətinə malik olduğu bilinsə də, yaxınlarda təsadüfən başqa bir diqqəti çəkən xüsusiyyət aşkar edilmişdir.
Tədqiqatçılar laboratoriyada akvariumda qəribə formalı M.leidyi görəndə heyrətə gəliblər. İki ağzı və iki ombası olan heyvanın ayrı-ayrı orqanizmlərin birləşməsi olduğundan şübhələnən komanda təcrübə aparıb.
Oktyabrın 7-si, bazar ertəsi, rəyi açıqlanan Current Biology jurnalında dərc edilən araşdırmada, müxtəlif vaxtlarda müxtəlif yerlərdən götürülən heyvanların bədənlərinin hissələri kəsilib.
Alimlər M.leidyi cüt-cüt ayıraraq, yaraları bir-birinə dəyən halda bir gecədə tək qoyublar.
Səhərə qədər 10 cütdən 9-u birləşərək vahid orqanizmə çevrilmişdi.
Tədqiqatın həmmüəllifi, ABŞ-ın Kaliforniya Universitetinin Berkli şəhərciyindən Dr. Oscar Arenas deyir:
Ardıcıl olaraq füzyonu bərpa edə biləcəyimizi başa düşdükdən sonra vaxtı qısalddıq və nəhayət petri qabında birləşmənin bir neçə saat ərzində baş verdiyini gördük.
Birləşmiş orqanizmin əvvəllər tək olan tərəfini təhrik edərək, komanda bütün canlının cavab verdiyini müşahidə etdi. Bu, sinir sistemlərinin birləşdiyini göstərir.
Tədqiqatçılar həmçinin onların həzm sistemlərinin birləşdiyini deyirlər. Məqalənin müxbir müəllifi, Böyük Britaniyanın Exeter Universitetinin doktoru D. Kei Cokura belə davam edir:
Yemək bir tərəfə təqdim edildikdə, həzm olunan maddə qonşu həzm sisteminə köçürüldü.
Amma maraqlısı odur ki, nəcis iki anusdan müxtəlif vaxtlarda xaric edilib.
M. leidyisin də təbii mühitinə qarışıb-qarışmadığı hələ məlum deyil. Ancaq bu xüsusiyyətin gətirə biləcəyi təkamül üstünlükləri nəzərə alınarsa, bu ehtimalın güclü olduğunu söyləmək olar.
Science Alert-ə danışan Dr. "Mümkün üstünlüklərdən biri füzyonun özünü bərpa etmə ilə müqayisədə yaranı daha sürətli sağalda bilməsidir" dedi Jokura.
Komanda, birləşmiş orqanizmlərin üç həftədən sonra hələ də kifayət qədər sağlam olduğunu qeyd etdi.
İki ayrı orqanizmin bu qədər qüsursuz birləşə bilməsi, fərdlərin öz toxumalarını başqalarından ayırd edə bilməmələri anlamına gələ bilər.
Dr. "Tarakların təkamül mövqeyini nəzərə alsaq, alloididentifikasiya üçün tələb olunan genlər olmaya bilər, lakin bu, dəqiq deyil" deyə Cokura izah edir.
Taraklar uzun illərdir mövcud olduğundan, yeni tədqiqat həm də digər növlərdə özünü-ayrı-seçkiliyin necə inkişaf etdiyini araşdırmaq imkanı verir.
Norveçin Bergen Universitetindən tədqiqatçı Pavel Burkhardt iştirak etmədiyi tədqiqatla bağlı aşağıdakı açıqlamaları verir:
Mənim üçün ən təsirlisi odur ki, tapıntılar ilkin heyvanların daha çevik, daha yaxşı uyğunlaşa bildiklərini ifadə edə bilər.
Tədqiqatçılar bundan sonra iki orqanizmin sinir sistemlərinin necə bu qədər effektiv birləşdiyini öyrənməyi planlaşdırırlar.
