D vitamininin sağlamlığımız üçün əhəmiyyəti çoxdan məlumdur, lakin yeni araşdırmalar, xüsusilə həyatın erkən mərhələlərində çatışmazlığın immunitet sisteminə əhəmiyyətli təsir göstərə biləcəyini ortaya qoyub.
Turkustan.az xəbər verir ki, Kanadanın McGill Universitetinin alimləri D vitamini istehsal etməyən gen mühəndisliyi ilə işlənmiş siçanlar üzərində müxtəlif analiz üsullarından istifadə edərək ətraflı araşdırma aparıblar. Tədqiqat nəticəsində məlum olub ki, D vitamini çatışmazlığı olan siçanların timus vəzi - immun sistemimizi məşq edən kiçik orqan - sürətlə qocalır və özünə hücum edən immun hüceyrələri nəzarətsiz şəkildə yayılır.
Timus vəzi T hüceyrələrinin sağlam hüceyrələrə hücum etməmək üçün öyrədildiyi bir mərkəz kimi tanınır. Bundan əlavə, bu təlimin effektiv həyata keçirilməsində D vitamini əsas rol oynayır. McGill Universitetində fizioloq Con Uayta görə, bu bioloji əlaqə indi daha aydın şəkildə başa düşülür. "Nəticələrimiz bu əlaqəni daha da aydınlaşdırır və otoimmün xəstəliklərin qarşısını almaq üçün yeni strategiyaların inkişafına səbəb ola bilər".
Tədqiqatda D vitamini istehsal edə bilməyən siçanlar daha kiçik və hüceyrə baxımından zəif timusa sahib idi. Həmçinin orqanın vaxtından əvvəl qocalma əlamətləri göstərdiyi və əhəmiyyətli bir otoimmün tənzimləyicinin aşağı səviyyədə olduğu aşkar edilmişdir. Bu tapıntılar D vitamini çatışmazlığının otoimmün xəstəliklərdən qorunmaq üçün kifayət etmədiyini göstərir.
"Yaşlanmış bir timus keçirici bir immunitet sistemi deməkdir" dedi Uayt, timus vəzinin səhvən sağlam toxumalara hücum edə bilən immun hüceyrələri süzmək funksiyasını itirdiyini qeyd etdi. Bu vəziyyət tip 1 diabet kimi otoimmün xəstəliklərin riskini artıra bilər.
Əvvəlki tədqiqatlar göstərir ki, D vitamini uşaqlıq dövründə xüsusilə vacibdir, çünki o, 20 yaşa qədər timus vəzinin T hüceyrələrini məşq edir. Yaşla bu təsirin azala biləcəyi düşünülsə də, D vitamini çatışmazlığının erkən yaşlarda immunitet sistemini zəiflədə biləcəyinə dair tapıntılar diqqət çəkir.
Bu araşdırma siçanlar üzərində aparılsa da, eyni bioloji proseslərin insanlarda da keçərli ola biləcəyi düşünülür, çünki timus vəzi insanlarda eyni şəkildə işləyir. Tədqiqatçılar D vitamininin insan timusuna təsirini araşdırmaq üçün tədqiqatlar aparmağı planlaşdırırlar.
D vitamini əlavələrinin effektivliyi hələ də mübahisəli olsa da, ümumi konsensus onların çatışmazlığı halında müəyyən sağlamlıq sahələrində fayda təmin etməsidir. Xüsusilə günəş işığının olmamasından qaynaqlanan çatışmazlıqlar, erkən yaşlardan immunitet sistemimizi zəiflədə bilər.
Uşaqlı ailələrə müraciət edən Uayt, "Əgər kiçik bir uşağınız varsa, onların kifayət qədər D vitamini aldığından əmin olmaq üçün həkiminizlə məsləhətləşin" dedi.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
