Qədim insanlar arasında ayaqqabı ehtiyacı hələ ilk sivilizasiyaların yaranmasından əvvəl yaranmışdır; Bunu günümüzə qədər gəlib çatmış mağara rəsmləri sübut edir, bu rəsmlərdə bu gün də bizim aramızda aktual olan ayaqqabılara bənzər sandal geyinmiş insanların təsviri göstərilir. Kəskin ağac budaqları, qayalıq ərazilər əcdadlarımızı ayaqların həssas dərisini örtməyə sövq etdi.
İlk sandallar nədən hazırlanmışdı?
Maraqlıdır ki, bəşər tarixində ilk sandalların hazırlandığı material da bugünkündən az fərqlənirdi.. Heyvan dərilərindən, həmçinin ağac və ya qamış qabığından istifadə olunurdu, sağ və sol ayaqlar arasında fərq qoyulmadan hazırlanırdı.
Sandal - kişilər üçün lüks, qadınlar üçün isə tabu
Zaman keçdi, sivilizasiya inkişaf etdi və ilk insani pisliklər meydana çıxdı: qürur, paxıllıq, xəsislik. Məhz o zaman sandallar imtiyazlı geyimə çevrildi. Qədim Misirdə onları yalnız ən yüksək zadəganlar geyə bilərdi: padşahlar, kahinlər, fironlar və azad qadınlar - Nefertiti və Kleopatra ayaqqabı geyməyə icazə verilən yeganə insanlar idi. Xanımlara, hətta zənginlərə də sandal geyinməyə icazə verilmirdi - o zaman ayaqqabılar lüks hesab olunurdu və birbaşa kişilərin qarderobuna aid edilirdi.Misirlilər papirusdan, dəridən və ağacdan hazırlanmış sandalları qiymətli daşlar və metallarla, qızıl və gümüş saplarla bəzəyir, bahalı boyalarla rəngləyirdilər. Fironların məzarlarında hələ də brilyantlarla naxışlı qızılı tökmə sandalları, eləcə də rəsmləri görmək olar. Qullar ayaqyalın işləyirdilər.
Qədim Misirin patriarxal rejimi Qədim Yunanıstanın demokratik xalqlarının çiçəklənmə dövrü ilə əvəz olundu. Elə o zaman hamı sandal geyinməyə başladı. Müxtəlif maddi gəlirləri olan kişilər, qadınlar və hətta uşaqlar bu ayaqqabılarda sərvət və güc simvolu deyil, praktikliyinə görə istifadə etməyə başladı.
Daha varlı insanlar sandallarını qızıl saplarla, ayağın alt hissəsini bağlamaq üçün uzun bağlar və hətta bud, mirvari və zərgərlik ilə bəzəyirdilər.
Ancaq Roma İmperiyası qarderob əşyaları baxımından geri addım atdı - bəziləri varlılar üçün, digərləri isə kasıblar üçün. Böyük imperiyanın süqutundan sonra klassik sandallar populyarlığını itirdi. Onları bu günün balet ayaqqabılarına bənzəyən ayaqqabılar və dikdabanlar əvəz etdi.
Ənənəvi qədim Misir və qədim yunan sandalları ötən əsrin 20-ci illərində, dizaynerlər tərəfindən yenidən xatırlandı. Rahat ayaqqabılara ikinci həyat verən ilk fransız çəkməçi Andre Perugia oldu.
Milli.Az
