Rusiyanın sonuncu çarı II. Nikolayın və çarina Aleksandranın yaxın müşaviri, xalq arasında “Allahın adamı” kimi tanınan Qriqori Rasputinin təkcə Rusiya imperiyasının dağılmasında deyil, həm də tarixi bir əfsanənin yaranmasında böyük rolu olub.
News24.az xəbər verir ki, kəndli ailəsindən çıxan və özünü din xadimi kimi təqdim edən Rasputin tez bir zamanda rus zadəganlarının və imperator ailəsinin sevimlisinə çevrilir. Lakin onun yüksəlişi şübhə və qalmaqalla dolu bir proses olub.
Rasputinin Rusiya İmperiyasında təsiri xüsusilə çarina Aleksandranın oğlu Alekseyin hemofiliya xəstəliyinə görə başlayıb.
1905-ci ildə St. Sankt-Peterburqda məskunlaşan Rasputin özünü dini lider və müalicəçi kimi təqdim edib. Oğlu Alekseyin xəstəliyinə qarşı tətbiq etdiyi müalicə üsullarının uğurlu olduğunu nəzərə alan Çarina Aleksandra ona dərin etimad göstərməyə başlayıb.
Xəstəliyinə çarə tapdığı iddia edilən Alekseyə Rasputinin təsiri onu imperator ailəsinin vazkeçilməz hissəsinə çevirib.
Lakin bu yaxın münasibət rus aristokratiyası və ictimaiyyəti arasında reaksiya ilə qarşılandı. Rasputinin hörmətsiz münasibəti, üslubu və ictimaiyyətlə ünsiyyəti imperator ailəsinin reputasiyasına xələl gətirəcək həddə çatıb.
O dövrdə yuxarı təbəqələr və ruhanilər Rasputini "şarlatan" hesab edirdilər və onun imperator ailəsinə təsiri tezliklə təhlükəyə çevrildi.
Beləliklə, 1916-cı ildə Rasputinin Rusiya İmperator ailəsi üzərində təsirinə son qoymaq istəyən bir qrup aristokrat onu öldürmək qərarına gəlir.
Sui-qəsd planını təşkil edənlər arasında şahzadə Feliks Yusupov, Vladimir Purişkeviç və həkim Stanislaus de Lazo var idi. Rasputinə zəhərli qida ilə hücum edildi, lakin zəhər təsirli olmadı. Daha sonra o, silahla vurulur və bir neçə dəqiqədən sonra yenidən güllə yarası alaraq ölür.
Onun ölümü ilə bağlı çoxlu şayiələr var idi; Bəziləri Rasputinin sağ qalmağa çalışdığını, bəziləri isə ölümündən sonra cəsədinin necə tapıldığını təsvir edib. Yarılma nəticəsində məlum olub ki, Rasputinin ölümünə güllə yaraları səbəb olub. Rasputinin ölümü Çar Rusiyasının sonunun başlanğıcını simvolizə edirdi.
Onu da qeyd edək ki, Rasputinin təsiri təkcə Rusiya İmperiyasının son illərinə deyil, bütün dünyaya uzunmüddətli təsir göstərmişdir.
Onun ölümündən sonra Rusiyada çar rejimi sovet hakimiyyəti ilə əvəz olunarkən, Rasputinin imperator ailəsinə təsiri tarixə həkk olundu.
Bu gün Rasputin hələ də populyar mədəniyyətdə tez-tez görünür; O, kitablardakı hekayələri, filmləri və sənədli filmləri ilə adından söz etdirməyə davam edir.
Rasputin təkcə tarix kitablarında din xadimi və ya “Allahın adamı” kimi qeyd olunmayıb; O, həm də ictimaiyyət arasında çoxsaylı sui-qəsd nəzəriyyələrinin və əfsanələrin mənbəyinə çevrilib. Hansı tərəfdən baxsanız, Rasputinin həyatı və ölümü Rusiya tarixində ən sirli və təsirli hadisələrdən biri olaraq qalır.
Günel Məlikzadə
